Uptrend là gì? Downtrend là gì? Cách nhận biết đơn giản

Uptrend là gì?

Uptrend (tạm dịch là “đà tăng”) là một thuật ngữ trong lĩnh vực giao dịch chứng khoán và phân tích kỹ thuật, dùng để mô tả một xu hướng tăng của giá cổ phiếu hoặc tài sản tài chính trong một khoảng thời gian cụ thể. Trong một uptrend, giá cổ phiếu hoặc tài sản tài chính liên tục tăng trong giai đoạn đó, thường được kết đám bằng việc giá cao hơn đỉnh trước đó và giá thấp hơn cũng cao hơn so với các mức thấp trước đó.

Các đặc điểm chính của một uptrend bao gồm:

1. Giá tăng dần: Điều này có thể là do tăng trưởng kinh doanh tích cực, tình hình tài chính mạnh mẽ hoặc các yếu tố khác tạo điều kiện thuận lợi.
2. Đỉnh và đáy mới: Trong khi giá tăng, nó thường tạo ra các đỉnh mới cao hơn và đáy mới cũng cao hơn so với các mức tương ứng trong quá khứ.
3. Hỗ trợ và kháng cự: Trong uptrend, các mức hỗ trợ (nơi giá có thể dừng lại và tăng lên) thường tạo ra ở các mức giá cao hơn, trong khi các mức kháng cự (nơi giá có thể gặp khó khăn để tiến lên) thường xuất hiện ở các mức giá cao hơn nữa.

Downtrend là gì?

Downtrend (tạm dịch là “đà giảm”) là một thuật ngữ trong lĩnh vực giao dịch chứng khoán và phân tích kỹ thuật, dùng để mô tả một xu hướng giảm của giá cổ phiếu hoặc tài sản tài chính trong một khoảng thời gian cụ thể. Trong một downtrend, giá cổ phiếu hoặc tài sản tài chính liên tục giảm trong giai đoạn đó, thường được kết đám bằng việc giá thấp hơn đáy trước đó và giá cao hơn cũng thấp hơn so với các mức cao trước đó.

Các đặc điểm chính của một downtrend bao gồm:

1. Giá giảm dần: Điều này có thể là do kết quả kinh doanh yếu kém, tình hình tài chính không ổn định hoặc các yếu tố khác tạo điều kiện bất lợi.
2. Đáy và đỉnh mới: Trong khi giá giảm, nó thường tạo ra các đáy mới thấp hơn và đỉnh mới cũng thấp hơn so với các mức tương ứng trong quá khứ.
3. Hỗ trợ và kháng cự: Trong downtrend, các mức hỗ trợ thường xuất hiện ở các mức giá thấp hơn, trong khi các mức kháng cự thường tạo ra ở các mức giá thấp hơn nữa.

Cách nhận biết thị trường Uptrend/Downtrend

Đường Trendlines

Các nhà đầu tư cần lập biểu đồ giá và vẽ đường Trendlines (Trend Following) để xác định xu hướng của thị trường. Nếu đường Trendlines nối các đáy và các đỉnh có xu hướng đi lên, thị trường đang bước vào giai đoạn uptrend. Ngược lại, khi đường trendlines nối các đáy và đỉnh đi xuống thì thị trường đang trong xu hướng downtrend.

Thông qua đường Trendlines, nhà đầu tư có thể xác định ngưỡng kháng cự, thời gian Downtrend/Uptrend, cũng như thời điểm đảo chiều của thị trường.

• Độ dốc của Trendlines quá lớn thì xu hướng Uptrend dễ bị đảo chiều. Độ dốc của Trendlines càng lớn thì xu hướng Downtrend dễ bị phá vỡ.
• Độ dốc của Trendlines quá nhỏ thì dự báo rất khó chính xác. Nhà đầu tư cần dùng cả  đường trung bình động MA để tăng thêm khả năng dự đoán.
• Trendlines tồn tại thời gian càng dài thì độ chính xác càng cao.

Đường trung bình động MA

Đường MA không có tác dụng dự báo mà chỉ hoạt động với những diễn biến giá đã được hình thành.

Một vài trường hợp sử dụng đường MA để nhận biết uptrend bạn nên nhớ Nếu giá cổ phiếu vượt đường trung bình động MA20, đây là uptrend ngắn hạn. Nếu như giá cổ phiếu vượt đường MA50 thì đây là xu hướng uptrend trung hạn. Nếu như đường MA20 vượt đường MA50 thì đây là xu hướng uptrend dài hạn.

Dưới đây là cách xác định thị trường downtrend bằng đường trung bình động MA:

• Đường MA đi xuống có nghĩa là giá đang giảm, thị trường đang trong xu hướng giảm.
• Đường MA ngắn hạn tạo ra sự giao nhau đi xuống với các đường dài hạn.

Tuy nhiên, MA thường có độ trễ nhất định so với giá. Do đó, nhà đầu tư nên kết hợp MA với các chỉ báo khác để đưa ra nhận định chính xác hơn.

Giá cổ phiếu tăng/giảm vượt mốc kháng cự/hỗ trợ

Nếu giá cổ phiếu tăng vượt qua mốc kháng cự thì đây là dấu hiệu Uptrend sắp diễn ra. Bên cạnh đó, nhà đầu tư có thể theo dõi chỉ số VN-Index, nếu chỉ số này vượt mốc kháng cự cũng là dấu hiệu cho thấy thị trường đang chuẩn bị uptrend. Ngược lại, giá giảm vượt mốc hỗ trợ thì đây là dấu hiệu downtrend sắp diễn ra.

Tuy nhiên, nhà đầu tư cần chú ý đến khối lượng giao dịch để dự đoán liệu đây có đúng là xu hướng downtrend hay không. Sự phá vỡ xảy ra với khối lượng lớn cho thấy giá có khả năng cao sẽ tiếp tục giảm. Nếu sự phá vỡ xảy ra với khối lượng nhỏ thì chưa đủ để đưa ra kết luận.

Đường MACD

Đường MACD được tính bằng cách lấy đường EMA ngày trừ đi đường EMA 26 ngày:

• Nếu EMA 12 ngày lớn hơn EMA 26 ngày thì đường MACD dương.
• Nếu EMA 12 ngày nhỏ hơn EMA 26 ngày thì đường MACD âm.

Nếu đường MACD giao với đường tín hiệu đi từ dưới lên báo hiệu giá tăng, thị trường uptrend, nhà đầu tư nên mua vào. Ngược lại nếu đường MACD vượt đường tín hiệu đi từ trên xuống báo hiệu giá giảm, nhà đầu tư nên cân nhắc bán. Lưu ý: đường MACD được biểu thị bằng màu xanh và đường tín hiệu biểu thị bằng màu đỏ.

Khi nào giai đoạn Uptrend/Downtrend sẽ kết thúc?

Thông thường, giai đoạn Uptrend sẽ kết thúc khi mà các đỉnh sau có xu hướng thấp hơn đỉnh trước, đáy sau thấp hơn đáy trước. Khi 2 đường MA được thiết lập cắt nhau, đây rất có khả năng là điểm đảo chiều, kết thúc thời kỳ uptrend. Bên cạnh đó, xu hướng uptrend có thể kết thúc sớm hơn khi có các tác động như biến động tài chính, khủng hoảng kinh tế, chiến tranh, hay dịch bệnh.

Thời gian downtrend tùy thuộc vào nhiều yếu tố liên quan đến biến động chung của thị trường và tình hình hoạt động kinh doanh của riêng của phiếu. Thông thường, xu hướng downtrend sẽ kết thúc khi chênh lệch giữa các đỉnh và các đáy liền kề ngày càng thu hẹp.

Dấu hiệu chuyển từ Uptrend sang Downtrend

Sự chuyển đổi thường diễn ra dần dần và có những đặc điểm cụ thể sau:

1. Giảm Xuống Dưới Đáy Gần Đây: Xu hướng giảm thường bắt đầu khi giá chứng khoán giảm xuống dưới mức đáy gần đây nhất. Điều này là dấu hiệu cho thấy có sự căng trước khi thị trường chuyển đổi.
2. Đỉnh Tiếp Theo Không Cao Hơn Đỉnh Trước: Đỉnh tiếp theo của giá không vượt qua đỉnh trước đó trong xu hướng tăng. Điều này là một dấu hiệu cho thấy áp lực mua đang giảm và áp lực bán đang tăng.
3. Tăng Khả Năng Xu Hướng Giảm Tiếp Diễn: Khi giá không thể vượt qua đỉnh trước đó và xu hướng giảm tiếp tục, có khả năng cao rằng thị trường đang chuyển từ một trạng thái tích cực sang một trạng thái tiêu cực.
4. Tăng Số Lượng Người Bán và Giảm Số Lượng Người Mua: Sự chuyển đổi xu hướng thường đi kèm với sự gia tăng số lượng người bán, đồng thời giảm số lượng người mua. Điều này cho thấy sự thay đổi trong tâm lý thị trường.
5. Thông Tin Xác Nhận và Tin Tức Liên Quan: Ví dụ, khi giá vàng liên tục tăng, một báo cáo kinh tế quốc tế về suy thoái toàn cầu được công bố, kèm theo dự báo giảm giá vàng. Thông tin này kích thích lo ngại, và các bài báo tin tức cũng bắt đầu đăng thông tin về giảm giá vàng. Xác nhận và tin tức này thúc đẩy nhà đầu tư muốn thoát khỏi thị trường, góp phần chuyển đổi từ xu hướng tăng sang giảm.

Lưu ý khi thị trường uptrend/downtrend

Khi thị trường Uptrend

• Nhà đầu tư không theo dõi thị trường thường xuyên và cập nhật thông tin chậm, thế nên bỏ qua những cơ hội chốt lời. 
• Để giao dịch an toàn, nhà đầu tư cần phải có điểm chốt lời cụ thể để bán ra.
• Nhà đầu tư cần sở hữu thêm cổ phiếu trong giai đoạn uptrend để tối đa hóa lợi nhuận. 
• Nhà đầu tư cần cân nhắc sử dụng đòn bẩy tài chính hợp lý để tối đa hóa lợi nhuận mà cũng đảm bảo an toàn trong giai đoạn uptrend.

Khi thị trường Downtrend

• Khi thị trường đi xuống, nhà đầu tư tuyệt đối phải bình tĩnh và giữ vững tâm lý để đưa ra những chiến lược khôn ngoan. 
• Phân chia tỷ lệ vốn cho các danh mục đầu tư như cổ phiếu, trái phiếu, tiền mặt và các loại tài sản khác. 
• Nhà đầu tư dễ mắc phải bẫy tâm lý FOMO, liên tục bán tháo theo biến động chung. Vì vậy cần bám sát chiến lược cụ thể và không bị phân tán bởi nhiều luồng thông tin.

Lời kết

Nhìn chung, để thành công trong giao dịch chứng khoán, việc hiểu rõ về uptrend và downtrend là quan trọng. Quản lý rủi ro và áp dụng chiến lược linh hoạt là chìa khóa để đối mặt với biến động thị trường và tối ưu hóa lợi nhuận.

Mở tài khoản chứng khoán online HSC ngay hôm nay để bắt đầu hành trình đầu tư cùng nhiều kiến thức được cập nhật tại HSCEdu. Đừng quên thường xuyên cập nhật  tin tức thị trường chứng khoán mới nhất trên Stock Insight bạn nhé!