Chi phí biến đổi là gì? Phân biệt chi phí cố định và chi phí biến đổi

Chi phí biến đổi là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh. Đây là chi phí phải chi trả để sản xuất thêm một đơn vị sản phẩm hoặc dịch vụ mới. Tuy nhiên, việc tính toán chi phí biến đổi không phải là điều đơn giản và có thể gây ra những khó khăn trong quá trình quản lý chi phí của doanh nghiệp. Trong bài viết này, hãy cùng Stock Insight tìm hiểu chi phí biến đổi là gì, công thức tính và cách phân biệt chi phí biến đổi và chi phí cố định nhé!

Chi phí biến đổi là gì?

Chi phí biến đổi (Variable Costs) là chi phí phải chi trả để sản xuất thêm một đơn vị sản phẩm hoặc dịch vụ mới, so với việc sản xuất sản phẩm hoặc dịch vụ trước đó. Đây là khoản chi phí cơ bản cần thiết để xác định lợi nhuận và quản lý chi phí trong các quyết định sản xuất và kinh doanh của một doanh nghiệp.

Các chi phí biến đổi có thể bao gồm chi phí vật tư, chi phí lao động trực tiếp, chi phí vận chuyển, chi phí năng lượng, chi phí bảo trì và sửa chữa thiết bị, chi phí tiền thuê mặt bằng sản xuất, chi phí quảng cáo sản phẩm, chi phí đào tạo nhân viên và các chi phí khác liên quan đến sản xuất sản phẩm hoặc dịch vụ.

Việc tính toán chi phí biến đổi rất quan trọng trong quản lý chi phí của doanh nghiệp, giúp họ đưa ra quyết định đúng và hiệu quả về việc sản xuất thêm sản phẩm, mở rộng quy mô kinh doanh hay đầu tư vào các dự án mới.

Ví dụ, nếu một công ty sản xuất 100 sản phẩm và muốn sản xuất thêm 10 sản phẩm nữa, chi phí biến đổi sẽ bao gồm chi phí để mua thêm nguyên liệu, chi phí lao động thêm, chi phí điện, nước và các chi phí khác liên quan đến sản xuất thêm 10 sản phẩm này. Điều này có nghĩa là chi phí biến đổi là sự khác biệt giữa chi phí sản xuất 100 sản phẩm và 110 sản phẩm, và chỉ áp dụng cho phần mới sản xuất thêm.

Cách tính chi phí biến đổi

Công thức tính chi phí biến đổi được biểu diễn như sau:

Ví dụ: Nếu chi phí biến đổi cho mỗi đơn vị sản phẩm của một công ty là 50 đô la, và công ty  sản xuất 1000 sản phẩm, thì chi phí biến đổi sẽ là: 50 đô la x 1000 sản phẩm = 50.000 đô la, Do đó, chi phí biến đổi để sản xuất 1000 sản phẩm của công ty này sẽ là 50.000 đô la.

Các loại chi phí biến đổi

Nguyên vật liệu (Raw Materials)

Nguyên vật liệu được mua để sản xuất sản phẩm là một trong những yếu tố chủ yếu làm ảnh hưởng đến chi phí biến đổi. Khi sản xuất nhiều sản phẩm hơn, doanh nghiệp sẽ phải mua nhiều nguyên vật liệu hơn. Nếu giá thành của nguyên vật liệu tăng, chi phí sản xuất sản phẩm cũng tăng theo.

Hơn nữa, chi phí của nguyên vật liệu thường phụ thuộc vào thị trường và tình hình cung – cầu. Nếu cung nguyên vật liệu giảm, giá cả có thể tăng, và do đó chi phí sản xuất sẽ tăng. Tương tự, nếu cung nguyên vật liệu tăng mà không có nhu cầu tăng tương ứng, giá cả sẽ giảm và chi phí sản xuất sẽ giảm theo.

Lao động trực tiếp (Direct Labor)

Chi phí lao động trực tiếp thường phụ thuộc vào số lượng sản phẩm được sản xuất. Khi doanh nghiệp sản xuất nhiều sản phẩm hơn, doanh nghiệp sẽ phải tăng số lượng lao động để sản xuất và đó làm tăng chi phí lao động trực tiếp.

Hơn nữa, các khoản chi phí như lương và phúc lợi của nhân viên lao động trực tiếp cũng sẽ ảnh hưởng đến chi phí biến đổi của doanh nghiệp. Khi sản xuất nhiều sản phẩm hơn, doanh nghiệp sẽ phải tăng số lượng lao động và do đó sẽ phải trả nhiều hơn cho lương và phúc lợi của các nhân viên này.

Ngoài ra, chi phí lao động trực tiếp có thể được ảnh hưởng bởi sự tăng giảm trong năng suất lao động. Khi nhân viên lao động trực tiếp làm việc hiệu quả hơn, sản xuất nhiều sản phẩm hơn trong cùng một khoảng thời gian, doanh nghiệp sẽ tiết kiệm được chi phí lao động trực tiếp. Tuy nhiên, nếu năng suất lao động giảm, chi phí lao động trực tiếp sẽ tăng do sản xuất ít sản phẩm hơn trong cùng một khoảng thời gian.

Hoa hồng (Commissions)

Chi phí hoa hồng thường được tính dựa trên mức độ bán hàng, do đó đây là một chi phí biến đổi. Khi doanh nghiệp bán được nhiều sản phẩm hơn, chi phí hoa hồng sẽ tăng lên. Ngược lại, nếu doanh số bán hàng giảm, chi phí hoa hồng sẽ giảm đi.

Hoa hồng thường được trả cho các nhân viên bán hàng hoặc đại lý bán hàng để thúc đẩy họ bán được nhiều sản phẩm hơn. Mức độ hoa hồng được trả thưởng dựa trên tỷ lệ phần trăm của giá trị bán hàng, vì vậy khi doanh nghiệp bán được nhiều sản phẩm hơn, tổng chi phí hoa hồng sẽ tăng lên.

Ngoài ra, các khoản chi phí khác như quản lý bán hàng, khuyến mãi và quảng cáo cũng có thể được tính vào chi phí hoa hồng. Vì vậy, khi doanh nghiệp tăng mức độ bán hàng, không chỉ chi phí hoa hồng tăng lên mà còn có thể dẫn đến tăng chi phí cho các khoản chi phí khác.

Công năng sử dụng (Utilities)

Utilities thường liên quan đến việc sử dụng điện, nước, khí đốt, và các nguồn năng lượng khác để vận hành máy móc, thiết bị và hệ thống của doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp sản xuất nhiều hơn, cần sử dụng nhiều nguồn năng lượng hơn để vận hành các thiết bị và hệ thống sản xuất. Do đó, chi phí utilities sẽ tăng lên theo mức độ sản xuất.

Tuy nhiên, khi sản lượng giảm đi hoặc dừng hoạt động sản xuất, nguồn năng lượng cũng sẽ được giảm bớt hoặc ngừng sử dụng. Điều này dẫn đến giảm chi phí utilities của doanh nghiệp. Do đó, chi phí utilities là một chi phí biến đổi và có thể tăng hoặc giảm tùy thuộc vào mức độ sản xuất và hoạt động của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp cũng có thể thực hiện các biện pháp để giảm thiểu chi phí utilities, bao gồm sử dụng các thiết bị tiết kiệm năng lượng, cải thiện hiệu suất năng lượng của các thiết bị sản xuất, và tối ưu hóa sử dụng nguồn năng lượng để giảm thiểu lượng năng lượng phát sinh chi phí. 

Cước vận chuyển (Shipping/Freight)

Khi doanh nghiệp sản xuất và bán ra nhiều sản phẩm hơn, sẽ có nhiều đơn hàng được gửi đi, từ đó chi phí vận chuyển cũng tăng lên. Ngược lại, khi doanh nghiệp sản xuất và bán ít sản phẩm hơn, thì số lượng đơn hàng gửi đi cũng giảm, từ đó giảm chi phí vận chuyển. 

Điều này có thể được giải thích bởi việc cước vận chuyển thường được tính dựa trên khối lượng hoặc khối lượng và khoảng cách. Vì vậy khi số lượng hàng hóa được vận chuyển tăng lên, chi phí cước vận chuyển sẽ tăng lên theo đó.

Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp có hệ thống vận chuyển riêng, thì một số chi phí có thể được coi là chi phí cố định, chẳng hạn như chi phí lương cho nhân viên vận chuyển. 

Tầm quan trọng của phân tích chi phí biến đổi 

Phân tích chi phí biến đổi là một bước quan trọng để quản lý chi phí và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh. Việc phân tích chi phí biến đổi giúp doanh nghiệp hiểu được các yếu tố góp phần vào việc tăng hoặc giảm chi phí, từ đó có thể đưa ra quyết định kinh doanh hợp lý.

Phân tích chi phí biến đổi cũng giúp doanh nghiệp xác định các yếu tố chi phí quan trọng và tìm cách giảm thiểu chi phí một cách hiệu quả. Điều này có thể giúp doanh nghiệp tăng lợi nhuận, cải thiện cạnh tranh và tăng khả năng sinh lời trong tương lai.

Ngoài ra, việc phân tích chi phí biến đổi cũng giúp doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định quan trọng như xác định giá bán sản phẩm, quản lý sản xuất và cung ứng, đầu tư vào các dự án mới, và phát triển chiến lược kinh doanh dài hạn.

Phân biệt chi phí cố định và chi phí biến đổi

Chi phí cố định và chi phí biến đổi là hai chi phí quan trọng trong quản lý chi phí của một doanh nghiệp. Hai loại chi phí này có sự khác biệt rõ rệt như sau:

• Chi phí cố định (Fixed costs): Đây là các chi phí mà không thay đổi phụ thuộc vào sản lượng hoặc doanh thu. Các chi phí cố định không tăng hoặc giảm khi sản xuất hoặc doanh thu tăng hoặc giảm. Chi phí cố định bao gồm chi phí thuê nhà xưởng, tiền lương của nhân viên quản lý, chi phí bảo trì thiết bị, chi phí văn phòng,…
• Chi phí biến đổi (Variable costs): Đây là các chi phí tăng hoặc giảm tỷ lệ thuận với sản lượng hoặc doanh thu. Các chi phí biến đổi tăng khi sản lượng hoặc doanh thu tăng và giảm khi sản lượng hoặc doanh thu giảm. Chi phí biến đổi bao gồm chi phí nguyên vật liệu, chi phí lao động trực tiếp, chi phí vận chuyển sản phẩm, chi phí tiêu thụ điện năng, nước,…

Việc phân biệt giữa chi phí cố định và chi phí biến đổi rất quan trọng để quản lý và dự báo chi phí trong doanh nghiệp. Nắm rõ các chi phí này sẽ giúp các doanh nghiệp có thể tính toán được giá thành sản phẩm và lợi nhuận thu được từ các sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ cung cấp.

Lời kết

Chi phí biến đổi là một khái niệm quan trọng giúp doanh nghiệp hiểu và quản lý tốt các khoản chi phí liên quan đến sản xuất và kinh doanh hàng hóa hoặc dịch vụ. Việc phân tích và quản lý chi phí biến đổi đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định giá thành sản phẩm, tối ưu hóa quy trình sản xuất và kinh doanh, đưa ra các quyết định về mở rộng sản xuất hay giảm thiểu chi phí đầu tư. 

Thường xuyên theo dõi Stock Insight để có thêm nhiều thông tin hữu ích cũng như cập nhật tin tức thị trường chứng khoán hôm nay nhé!