Bán khống là gì? Đặc điểm và rủi ro khi bán khống chứng khoán

 

Bán khống là gì?

Bán khống là một loại giao dịch trong đó người bán cổ phiếu không thực sự sở hữu chúng, thay vào đó họ vay cổ phiếu từ một môi giới hoặc đại lý. Sau đó, nhà đầu tư đặt lệnh bán cổ phiếu, và người bán có nghĩa vụ mua lại cổ phiếu này vào một thời điểm sau đó để hoàn trả lại.

Bán khống chứng khoán là gì?

Bán khống chứng khoán được thực hiện thông qua việc vay cổ phiếu từ người khác hoặc các tổ chức tài chính, sau đó bán chúng trên thị trường chứng khoán. Khi giá cổ phiếu giảm, nhà đầu tư sẽ mua lại cổ phiếu ở mức giá thấp hơn và trả lại cho bên cho vay. Sự chênh lệch giữa giá bán cổ phiếu và giá mua lại sau đó sẽ là lợi nhuận thu được từ hoạt động bán khống.

Mục đích của việc bán khống chứng khoán

Dưới đây là một số mục đích cụ thể của việc bán khống chứng khoán:

1. Kiếm lợi nhuận từ sự giảm giá của chứng khoán: Đây là mục đích chính của việc bán khống. Người bán khống hy vọng rằng giá chứng khoán sẽ giảm, cho phép họ mua lại với giá thấp hơn và lãi từ sự khác biệt giữa giá bán và giá mua.
2. Làm phương tiện đặt cược chống lại thị trường: Một số nhà đầu tư chuyên nghiệp sử dụng kỹ thuật này để đặt cược chống lại thị trường. Họ đánh giá rằng thị trường có thể giảm giá và thực hiện các giao dịch bán khống để có cơ hội kiếm lợi nhuận từ tình hình này.
3. Tạo thanh khoản cho thị trường: Giao dịch này có thể giúp tạo thanh khoản cho thị trường chứng khoán bằng cách tạo ra các giao dịch bổ sung. Điều này có thể giúp cải thiện khả năng giao dịch của thị trường và làm cho nó trở nên hoạt động hiệu quả hơn.
4. Nghiên cứu và đánh giá công ty: Nhà đầu tư và các nhà quản lý quỹ có thể sử dụng việc này để nghiên cứu và đánh giá các công ty. Bằng cách thực hiện nghiên cứu về việc kinh doanh và hoạt động của một công ty, họ có thể đưa ra các dự đoán về tương lai và xác định xem liệu công ty đó có tiềm năng để đầu tư hoặc không.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc bán khống chứng khoán là một hoạt động có mức độ rủi ro cao và có thể dẫn đến các khoản lỗ lớn nếu dự đoán sai về thị trường hoặc công ty cụ thể. Việc này đòi hỏi một hiểu biết sâu rộng về thị trường tài chính và các kỹ thuật giao dịch phức tạp.

Đặc điểm của bán khống chứng khoán

Việc bán khống chứng khoán có một số đặc điểm quan trọng cần nhắc đến:

Bán những cổ phiếu không sở hữu

Đặc điểm của bán khống chứng khoán là việc nhà đầu tư bán những cổ phiếu mà họ thực tế không sở hữu. Nhà đầu tư chỉ vay lại cổ phiếu từ người khác và bán chúng trên thị trường. Họ mong đợi giá cổ phiếu giảm để mua lại ở mức giá thấp hơn và trả lại cho bên cho vay. Điều này tạo ra một cơ hội kiếm lợi nhuận từ sự suy giảm giá cổ phiếu.

Rủi ro không giới hạn

Tuy nhiên, nhà đầu tư bán khống cũng phải đối mặt với nhiều rủi ro. Một trong số đó là rủi ro không giới hạn. Khi nhà đầu tư sử dụng kỹ thuật này, không có giới hạn về khả năng thua lỗ mà họ có thể chịu. Giá cổ phiếu có thể tăng vượt qua dự đoán của nhà đầu tư, khiến họ phải mua lại cổ phiếu ở mức giá cao hơn, gây ra thiệt hại lớn.

Rủi ro pháp lý

Một rủi ro khác của bán khống là rủi ro pháp lý. Việc sử dụng kỹ thuật này có thể xâm phạm quy định của pháp luật chứng khoán và vi phạm các hạn chế và quy định của cơ quan quản lý. Nếu nhà đầu tư vi phạm luật chứng khoán hoặc quy định giao dịch, họ có thể phải đối mặt với yêu cầu bồi thường và các biện pháp trừng phạt pháp lý khác.

Rủi ro hệ thống

Thêm vào đó, bán khống còn tạo ra rủi ro hệ thống. Điều này có thể xảy ra khi nhiều nhà đầu tư cùng đồng loạt bán khống cùng một cổ phiếu. Khi giá cổ phiếu tăng mạnh, các nhà đầu tư sẽ phải mua lại cổ phiếu ở mức giá cao hơn, gây ra sự gia tăng không cân đối giữa nguồn cung và nguồn cầu. Điều này có thể tạo ra sự bất ổn và ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường chứng khoán.

Những rủi ro khi bán khống chứng khoán là gì?

Việc bán khống chứng khoán mang theo nhiều rủi ro và hạn chế mà nhà đầu tư cần phải hiểu rõ:

Rủi ro tài chính

Hoạt động này cần sử dụng tài chính vì việc vay cổ phiếu hoặc các phí và lãi vay từ các tổ chức tài chính. Rủi ro tài chính có thể xảy ra nếu giá cổ phiếu tăng mà nhà đầu tư không thể mua lại cổ phiếu để trả lại cho bên cho vay. Điều này có thể dẫn đến thiếu hụt tài chính và các vấn đề tín dụng.

Rủi ro thị trường

Bán khống chứng khoán có thể gây ra biến động mạnh mẽ trên thị trường. Khi nhiều nhà đầu tư đồng loạt bán khống cùng một cổ phiếu, giá cổ phiếu có thể giảm đáng kể. Điều này tạo ra sự cân đối giữa nguồn cung và nguồn cầu và gây ra sự bất ổn trên thị trường.

Rủi ro hệ thống và ảnh hưởng đến nền kinh tế

Bán khống chứng khoán không chỉ gây ra sự biến động mạnh mẽ trên thị trường mà còn tạo ra sự không cân đối giữa nguồn cung và nguồn cầu. Điều này có thể làm tăng khả năng xảy ra các rủi ro hệ thống và ảnh hưởng đến sự ổn định của nền kinh tế.

Hạn chế tính minh bạch và an toàn của thị trường

Hoạt động bán khống chứng khoán làm mất đi tính minh bạch và an toàn của thị trường chứng khoán. Điều này có thể giảm độ tin cậy của các nhà đầu tư và gây ra sự mất cân đối trong hoạt động giao dịch.

Nhà đầu tư có được bán khống chứng khoán không? Khi nào thì được?

Việc bán khống chứng khoán được điều chỉnh chặt chẽ bởi các quy định của cơ quan quản lý chứng khoán. Đối với nhà đầu tư cá nhân, họ cần mở tài khoản ký quỹ tại các ngân hàng đầu tư để tham gia hoạt động này. Đối với tổ chức tài chính, họ có thể bán khống chứng khoán sau khi đã có sự đồng thuận với bên cho vay về việc vay chứng khoán và các điều khoản liên quan. Tuy nhiên, cần tuân thủ đúng quy định và nguyên tắc kỷ luật của cơ quan quản lý.

Những hình thức bán khống chứng khoán tại Việt Nam hiện nay

Hiện nay tại Việt Nam, hình thức bán khống chứng khoán đã được quy định và thực hiện theo Thông tư 120/2020/TT-BTC ngày 31/12/2020, thay thế cho Thông tư số 203/2015/TT-BTC. Thông tư 120 đưa ra khái niệm về giao dịch bán khống có tài sản bảo đảm và đặt ra mốc đầu tiên cho hoạt động này được công nhận và chính thức tại Việt Nam.

Theo quy định của Thông tư 120, cổ phiếu và chứng chỉ quỹ niêm yết, đăng ký giao dịch trên hệ thống chứng khoán là những loại chứng khoán được phép thực hiện giao dịch bán khống có tài sản bảo đảm tại thị trường chứng khoán Việt Nam.

Với sự điều chỉnh và rõ ràng từ Thông tư 120, bán khống chứng khoán tại Việt Nam hiện nay chỉ áp dụng cho giao dịch bán khống có tài sản bảo đảm và giới hạn cho cổ phiếu và chứng chỉ quỹ niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán. Những quy định này giúp xây dựng một khung pháp lý rõ ràng và an toàn cho hoạt động bán khống chứng khoán tại Việt Nam.

Lời kết

Bán khống chứng khoán là một hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán nhằm kiếm lợi nhuận từ sự giảm giá cổ phiếu. Tuy nhiên, bán khống mang theo nhiều rủi ro và hạn chế mà nhà đầu tư cần biết trước khi tham gia. Việc sử dụng kỹ thuật này cũng ảnh hưởng đến tính minh bạch và an toàn của thị trường chứng khoán. Do đó, nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi tham gia vào hoạt động này và tuân thủ đúng quy định của cơ quan quản lý.

Mở tài khoản online chứng khoán HSC ngay hôm nay để bắt đầu hành trình đầu tư cùng nhiều kiến thức được cập nhật tại HSCEdu. Đừng quên thường xuyên cập nhật  tin tức thị trường chứng khoán mới nhất trên Stock Insight bạn nhé!