VNIndex là gì – Tất cả những gì cần biết về chỉ số chứng khoán Việt Nam

VNINDEX là chỉ số chứng khoán hàng đầu phản ánh tình hình kinh tế và hoạt động của các công ty niêm yết trên sàn HOSE. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn tất cả những thông tin cần thiết về VNINDEX, từ cách tính toán, tầm quan trọng cho đến cách mà nó ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của bạn. Khám phá ngay để hiểu rõ hơn về chỉ số chứng khoán quan trọng này và tối ưu hóa chiến lược đầu tư của bạn.

Tổng quan về VNIndex

VNIndex là gì?

VNINDEX là chỉ số thị trường chứng khoán Việt Nam, thể hiện biến động giá của tất cả các cổ phiếu niêm yết và giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE). Chỉ số này được so sánh với giá trị chỉ số cơ sở là 100 tại ngày 28/07/2000, trên thị trường lúc đó gồm hai mã cổ phiếu là REE (CTCP Cơ Điện Lạnh) và SAM (CTCP SAM Holdings). Việc thống kê và tính toán chỉ số VNIndex là cơ sở để nhà đầu tư biết được quy mô thị trường hàng ngày nhằm hỗ trợ quá trình đầu tư và giao dịch chứng khoán.

Ví dụ, chốt phiên ngày 12/06/2024, chỉ số VNIndex đóng cửa tại 1.300,19 tức quy mô thị trường đã gấp hơn 13 lần so với ngày cơ sở 28/07/2000.

Các thành phần của VNIndex

Cổ phiếu đủ tư cách tham gia vào VNINDEX khi KHÔNG thuộc một trong các diện sau đây:

– Cổ phiếu thuộc diện bị cảnh báo do vi phạm công bố thông tin, kiểm soát, kiểm soát đặc biệt, tạm ngừng giao dịch (ngoại trừ tạm ngừng giao dịch do thực hiện các sự kiện doanh nghiệp như tách/gộp cổ phiếu, chia tách/sáp nhập v.v… dưới 30 ngày giao dịch) trong vòng 3 tháng tính đến ngày chốt dữ liệu xem xét.

– Cổ phiếu có thời gian niêm yết trên HOSE dưới 6 tháng tính đến ngày chốt dữ liệu xem xét, ngoại trừ cổ phiếu niêm yết trên HOSE có giá trị vốn hóa thị trường thuộc Top-5 và thời gian niêm yết trên 3 tháng.

Cách tính VNIndex

Bộ chỉ số HOSE-Index được tính toán dựa trên phương pháp giá trị vốn hóa điều chỉnh free-float.

Công thức tính chỉ số

Chỉ số = CMV / Hệ số chia

Trong đó:

CMV (Giá trị vốn hóa thị trường hiện tại):

– i = 1, 2, 3… n

– n: số cổ phiếu trong rổ chỉ số.

– pi: giá của cổ phiếu i trong rổ chỉ số tại thời điểm tính toán.

– si: khối lượng đang lưu hành của cổ phiếu i trong rổ chỉ số tại thời điểm tính toán.

– fi: tỷ lệ free-float làm tròn của cổ phiếu i trong rổ chỉ số tại thời điểm tính toán. (Tham khảo cách làm tròn free-float tại mục 3.2.5)

– ci: hệ số giới hạn tỷ trọng vốn hóa của cổ phiếu i trong rổ chỉ số tại thời điểm tính toán. (Tham khảo mục 6 – Giới hạn tỷ trọng vốn hóa của cố phiếu thành phần)

Hệ số chia: Tại ngày cơ sở, Hệ số chia bằng Giá trị vốn hóa thị trường vào thời điểm đóng cửa chia cho Giá trị cơ sở của chỉ số. Trong trường hợp tăng/giảm CMV do những nguyên nhân khác với biến động giá trên thị trường, Hệ số chia sẽ được điều chỉnh nhằm đảm bảo tính liên tục của chỉ số.

Chi tiết tại Quyết định 714/QĐ-SGDHCM ngày 09/11/2020 của HOSE.

Vai trò của VNINDEX trong đầu tư

Vnindex được dùng để nhận định xu hướng thị trường: Việc nghiên cứu quy mô của Vnindex giúp các nhà đầu tư nắm bắt được xu hướng chung của thị trường chứng khoán Việt Nam, được thể hiện trực quan trên biểu đồ.

VNINDEX được dùng để so sánh hiệu quả đầu tư: Chỉ số VNINDEX được xem là mức sinh lợi trung bình trên thị trường. Nếu Nhà đầu tư có danh mục đầu tư với hiệu suất sinh lãi tốt hơn VNINDEX sẽ là điểm vượt trội (Outperform). Ngược lại, nếu danh mục đầu tư không mang lại lợi suất tốt hơn mức tăng của VNINDEX thì được xem là hiệu suất đầu tư chưa hiệu quả (underperform).

VNINDEX phản ánh 1 phần tình trạng nền kinh tế: Chỉ số VNIndex thường sẽ tỷ lệ thuận với kết quả hoạt động kinh doanh. VNIndex đang có xu hướng tăng cho thấy khả năng hoạt động kinh doanh, lợi nhuận các Doanh nghiệp đang trên đà tăng trưởng. Ngược lại, VNIndex giảm thường thể hiện những khó khăn, bất lợi hoặc suy thoái.

VNINDEX tăng trưởng sẽ thu hút nhà đầu tư: Khi VNINDEX gia tăng, biểu thị cho việc gia tăng vốn hoá của các công ty niêm yết trên sàn, là tín hiệu tăng trưởng lợi nhuận, hoạt động kinh doanh mở rộng, và là điều kiện cần để các Nhà đầu tư trong và ngoài nước xem xét tham gia.

Nghiên cứu VNINDEX áp dụng vào đầu tư

Phương pháp nghiên cứu thông dụng nhất về chỉ số VNINDEX nhằm phục vụ quá trình đầu tư là: (1) Nghiên cứu xu hướng thị trường thông qua biểu đồ xu hướng VNINDEX và (2) Tính định giá thị trường chung theo các chỉ số P/E P/B của VNINDEX.

(1) Nghiên cứu xu hướng thị trường thông qua biểu đồ xu hướng VNINDEX

Như phần trên đã nêu, VNINDEX có công thức tính toán và thể hiện bằng các giá trị được máy tính tính toán liên tục trong thời gian giao dịch. Các giá trị này thể hiện bằng các biểu đồ (biểu đồ đường, biểu đồ nến Nhật, biểu đồ thanh…) và khi nghiên cứu biểu đồ, chúng ta sẽ có cái nhìn trực quan về xu hướng thị trường (việc hướng dẫn đọc biểu đồ sẽ được Stock Insight huớng dẫn ở chủ đề khác). Ví dụ:

VNINDEX có những giai đoạn tăng mạnh, thị trường sôi động, vốn hoá mở rộng, thu hút dòng tiền nhà đầu tư như giai đoạn 2005-2007; 2015-2017; 2020-2022. Tuy nhiên cũng có những giai đoạn suy giảm, sụt giảm vốn hoá mạnh thể hiện những khó khăn trong tình hình HĐKD như các giai đoạn năm 2008-2009 và 5 năm đi ngang sau đó thể hiện cuộc khủng hoảng Bất động sản; giai đoạn 2018-2020 những khó khăn của suy thoái kinh tế và ảnh hưởng của đại dịch covid.

→ Bằng cách nhìn trực quan, đầu tư trong giai đoạn VNINDEX tăng trưởng mạnh, đồ thị mở rộng tăng giá sẽ thu được lợi nhuận tốt hơn. Ngược lại nếu trong giai đoạn khó khăn lớn, vốn hoá thu hẹp, nhìn chung sẽ có ít cơ hội đầu tư mang lại lợi nhuận.

(2) Tính định giá thị trường chung theo các chỉ số P/E  của VNINDEX

Chỉ số P/E là tỷ số Giá cổ phiếu trên lợi nhuận một cổ phiếu. Đây là một chỉ số tài chính quan trọng được sử dụng để đánh giá mối quan hệ giữa giá thị trường của một cổ phiếu và lợi nhuận trên một cổ phiếu (EPS) của doanh nghiệp phát hành cổ phiếu đó.

VNINDEX cũng có chỉ số P/E, dù không hoàn toàn đại diện chỉ số trung bình cho toàn bộ cổ phiếu, tuy nhiên cũng là 1 chỉ số để so sánh mức độ tăng giảm của VNINDEX với quá khứ.

Chỉ số P/E của VNINDEX cũng được thể hiện qua biểu đồ, và Nhà đầu tư khi so sánh với quá khứ cũng sẽ có những tham khảo nhất định.

Nguồn: Simplize.vn

→ Ví dụ: P/E của VNINDEX đạt đỉnh cao nhất 19.28 lần vào đỉnh nhịp tăng tại năm 2028. Sau đó đạt mức đỉnh quanh 17 lần vào cuối năm 2021. Mức P/E thấp nhất của VNINDEX đạt được ở mốc 10 lần tại đáy covid tháng 3.2020. Hiện tại ngày 14/06/2024 P/E của VNINDEX đạt 15.1 lần, là mức không phải quá thấp trong lịch sử.

Kết luận

Việc nghiên cứu xu hướng của thị trường chung thông qua chỉ số VNINDEX là công việc nên làm và có rất nhiều giá trị tham khảo trước khi ra quyết định cho Nhà đầu tư. Trong xu hướng tăng giá, mở rộng vốn hoá của VNINDEX, cơ hội đầu tư sẽ nhiều hơn, ngược lại, nên tránh các giai đoạn VNINDEX giảm giá, thu hẹp vốn hoá, khi đó nguy cơ thua lỗ sẽ cao hơn nhiều so với cơ hội. Việc nghiên cứu đánh giá VNINDEX và quyết định đầu tư nên cần tham khảo thêm ý kiến từ chuyên gia của các Công ty chứng khoán lớn, uy tín trên thị trường.

Sơn Mai
Account Manager