Trái phiếu là gì? Sự khác nhau giữa trái phiếu và cổ phiếu

Đặc điểm của trái phiếu

• Ngày đáo hạn (Maturity Date): Đây là ngày mà trái phiếu trả vốn gốc cho nhà đầu tư. Sau ngày này, trái phiếu sẽ không còn giá trị.
• Lãi suất (Interest Rate): Trái phiếu có thể có lãi suất cố định, biến đổi, hoặc lãi suất thấp hơn so với lãi suất thị trường tùy thuộc vào loại trái phiếu. Lãi suất này được trả cho nhà đầu tư thường hàng tháng hoặc hàng năm.
• Giá trị danh nghĩa (Nominal Value) và Giá trái phiếu (Bond Price): Giá trái phiếu có thể khác nhau so với giá trị nominal. Nếu giá trái phiếu cao hơn giá trị nominal, trái phiếu được gọi là “trái phiếu trên giá thị trường,” và ngược lại. Các biến động giá trái phiếu có thể phản ánh thị trường lãi suất và tình hình tài chính của bên phát hành.
• Chất lượng tín dụng: Trái phiếu có thể được phân loại dựa trên chất lượng tín dụng của bên phát hành. Các tổ chức tín dụng độc lập thường xếp loại từ “đầu tư” (investment grade) đến “nguy cơ cao” (junk) dựa trên khả năng của bên phát hành trả nợ.

Giá trái phiếu là gì? 

Giá trái phiếu là gì? Giá trái phiếu hay giá phát hành trái phiếu chính là định mức giá trị của mỗi trái phiếu khi được chào bán ra ngoài thị trường. Các loại trái phiếu khác nhau sẽ có giá phát hành khác nhau.

Thông thường giá của trái phiếu sẽ được tính toán theo mức phần trăm của giá trị mệnh giá đó. Để tính toán đưa ra giá của một trái phiếu là một công việc phức tạp.

Cần phải dựa vào tình hình thực tế của thị trường lúc đó, thị trường của bên phát hành trái phiếu, cân nhắc tính toán rất kỹ lưỡng. Một số khái niệm thường gặp trong giá phát hành trái phiếu:

• Giá đi ngang: Là giá trái phiếu ngang bằng với giá phát hành của trái phiếu đó và được chào bán ra thị trường.
• Giá chiết khấu: Mệnh giá của trái phiếu cao hơn giá phát hành. Các nhà đầu tư trái phiếu có thể mua trái phiếu với giá thấp hơn mệnh giá của nó.
• Giá gia tăng: Giá bán phát hành ra thị trường cao hơn mệnh giá của trái phiếu.

Như vậy chúng ta có thể thấy việc đầu tư vào trái phiếu nên tùy vào từng thời gian nhất định, lựa chọn loại giá trái phiếu đầu tư cho hợp lý. Mệnh giá của trái phiếu là gì? Đây được hiểu là giá trị được ghi trên tờ trái phiếu.

Khái niệm thời hạn của trái phiếu 

Thời hạn trái phiếu là gì? Một trái phiếu hay một loại trái phiếu luôn có thời hạn riêng cho mình. Việc tìm hiểu thời hạn của trái phiếu đối với các nhà đầu tư là rất quan trọng.

Khái niệm “Term Bonds” được hiểu là thời hạn của trái phiếu. Thời hạn của trái phiếu được định nghĩa là thời gian số năm trái phiếu được lưu hành trên thị trường. Sau thời gian đó bên phát hành trái phiếu sẽ phải thanh toán toàn bộ cả gốc lẫn giá trị lãi cho người chủ đầu tư trái phiếu đó.

Ý nghĩa của trái phiếu đối với cả bên bán và bên mua đều rất quan trọng. Thông thường thì đây là khoảng thời gian được tính toán bởi bên cho phát hành trái phiếu và cũng là thời hạn mục tiêu kinh doanh.

Thời hạn trái phiếu có thể phản ánh rõ mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp và khoảng thời gian nhận số tiền lãi trái phiếu của các nhà đầu tư trái phiếu.

Đối với các trái phiếu có thời hạn dài thường có phần lãi suất hấp dẫn và cao hơn các trái phiếu ngắn hạn. Đây cũng là một mối quan hệ của thời hạn trái phiếu và lãi suất trái phiếu được biểu thị bằng đường cong Yield Curve

.

Khái niệm lợi tức trái phiếu

Qua những phân tích chúng ta đã nắm được một số thông tin và tính chất cơ bản củatrái phiếu là gì. Hãy cùng đến với một khái niệm có tầm ảnh hưởng khá lớn đó là lợi tức trái phiếu. Trong tiếng Anh lợi tức trái phiếu được viết là Bond Yield.

Lợi tức trái phiếu là gì? Lợi tức trái phiếu là giá trị lãi suất được ghi trên trái phiếu không bao gồm mệnh giá của trái phiếu. Công thức tính toán lợi tức của trái phiếu là gì

Lợi tức của trái phiếu = Số giá trị thanh toán thưởng hàng năm / Giá trị của trái phiếu. 

Qua công thức chúng ta có thể thấy lợi tức của trái phiếu phụ thuộc vào hai yếu tố đó là thanh toán phiếu thưởng hàng năm và giá trị của trái phiếu.

Khi giá của trái phiếu tăng lên thì lợi tức sẽ bị giảm đi đáng kể. Khi giá của trái phiếu giảm xuống thì lợi tức của trái phiếu lại tăng lên rất cao. Đây cũng là những lưu ý cho các nhà đầu tư khi mới tham gia vào thị trường trái phiếu.

Khái niệm thị trường trái phiếu

Thị trường trái phiếu là gì? Thị trường trái phiếu được hiểu là nơi diễn ra các giao dịch trao đổi mua bán trái phiếu với các mức giá khác nhau và đông đảo các nhà đầu tư tham gia. Ngoài ra còn có các hình thức môi giới trái phiếu mua bán trao đổi trái phiếu trên thị trường trái phiếu.

Thị trường trái phiếu có các tính năng và đặc điểm riêng của nó. Do đó thị trường trái phiếu được chia thành rất nhiều loại khác nhau. Tùy vào từng mục đích đầu tư các nhà đầu tư nên chọn lựa cho mình thị trường trái phiếu phù hợp.

Thị trường trái phiếu chính phủ là một nhân tố then chốt đảm bảo cho thị trường trái phiếu hoạt động tốt và có khả năng huy động vốn nhanh chóng. Trong những trường hợp nhà nước cần vốn bù đắp cho sự thiếu hụt ngân sách, thị trường trái phiếu chính phủ sẽ là nơi đầu tư chủ yếu của rất nhiều người.

Đặc biệt trong thị trường trái phiếu chính phủ các chủ thể tham gia được bảo vệ và có quyền lợi rõ ràng của riêng mình. Thị trường trái phiếu chính phủ được coi là một thị trường chuẩn cho các thị trường tài chính hiện nay.

Các trái phiếu được phát hành trong thị trường trái phiếu chính phủ chủ yếu phục vụ mục đích huy động vốn theo các kế hoạch nhà nước đề ra.

Không những thế đây còn là nơi để giúp cho nhà nước quản lý dòng tiền trên thị trường. Ngăn chặn và chống lại các hiện tượng lạm phát.

5 Cách phân loại trái phiếu

Dựa theo các đặc điểm khác nhau, trái phiếu được phân loại theo các yếu tố sau: Lợi tức trái phiếu, người phát hành, hình thức, tính chất trái phiếu, mức độ đảm bảo thanh toán.

Phân loại theo lợi tức trái phiếu

• Trái phiếu với lợi tức được trả trong những kỳ có sự thay đổi, được tính theo một lãi suất có sự biến đổi theo lãi suất tham chiếu của trái phiếu gọi là trái phiếu có lãi suất biến đổi.
• Trái phiếu khi người mua không nhân được lãi, nhưng lại được mua với mức giá thấp hơn mệnh giá (mua chiết khấu) và được hoàn trả bằng mệnh giá khi nó đáo hạn theo quy định gọi là trái phiếu có lãi suất bằng không.
• Trái phiếu mà lợi tức được xác định dựa theo tỷ lệ phần trăm (%) cố định tính theo mệnh giá còn gọi là trái phiếu có lãi suất cố định.

Phân loại theo người phát hành

• Trái phiếu doanh nghiệp: Là trái phiếu được các doanh nghiệp nhà nước, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn phát hành ra thị trường nhằm tăng vốn hoạt động
  

  .

• Trái phiếu chính phủ: Mục đích phát hành để đáp ứng được nhu cầu chi tiêu của Chính phủ. Nhằm huy động nguồn tiền nhàn rỗi trong dân, các tổ chức kinh tế –  xã hội. Và đây được xem là nhà phát hành có uy tín nhất, vì vậy khi mua trái phiếu Chính phủ cũng được xem là loại chứng khoán ít rủi ro nhất.
• Trái phiếu của ngân hàng hay tổ chức tài chính: Mục đích phát hành nhằm tăng thêm nguồn vốn hoạt động.

Phân loại theo hình thức trái phiếu 

• Trái phiếu ghi danh: Có ghi tên của người mua trong sổ sách của nhà phát hành theo đặc điểm của trái phiếu. Người giữ trái phiếu là người sở hữu trái phiếu.
• Trái phiếu vô danh: Không ghi tên của người mua trên trái phiếu và trên sổ phát hành. Trái chủ là người được hưởng lợi từ trái phiếu vô danh.

Phân loại theo tính chất trái phiếu 

• Trái phiếu có thể chuyển đổi: Là trái phiếu của công ty cổ phần, trái chủ có quyền chuyển sang cổ phiếu của công ty đó. Được quy định cụ thể về thời gian cũng như tỷ lệ khi mua trái phiếu.
• Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu: Loại trái phiếu kèm theo phiếu cho phép trái chủ có quyền mua một lượng nhất định cổ phiếu của công ty.
• Trái phiếu có thể mua lại: Là trái phiếu cho phép người phát hành có quyền mua lại một hay toàn bộ trái phiếu khi đến hạn thanh toán.

Phân loại theo mức độ thanh toán của trái phiếu 

Trái phiếu đảm bảo:

Trái phiếu đảm bảo là gì? Đây là loại trái phiếu đảm bảo bằng việc nhà phát hành dùng tài sản có giá trị (ví dụ: bất động sản) làm vật bảo đảm cho việc phát hành. Nếu nhà phát hành họ mất khả năng thanh toán, thì lúc này trái chủ có quyền thu và bán tài sản đó để thu hồi số tiền mà bên phát hành còn nợ. Trái phiếu đảm bảo gồm 2 loại sau:

• Trái phiếu gồm tài sản cầm cố: Là trái phiếu bảo đảm khi người phát hành cầm cố tài sản có giá trị đảm bảo thanh toán cho trái chủ. Thông thường giá trị của tài sản cầm cố sẽ lớn hơn tổng mệnh giá của trái phiếu phát hành, nhằm đảm bảo quyền lợi cho trái chủ.
• Trái phiếu đảm bảo bằng chứng khoán ký quỹ: Là loại trái phiếu đảm bảo bằng việc nhà phát hành đem ký quỹ sổ chứng khoán chuyển nhượng, để đảm bảo cho tài sản mình sở hữu.

Trái phiếu không đảm bảo:

Là trái phiếu phát hành không có tài sản làm minh chứng đảm bảo uy tín cho người phát hành.

Phân biệt giữa trái phiếu và cổ phiếu

Điểm giống nhau

• Đều là hình thức chuyển nhượng, thế chấp, cầm cố.
• Là phương tiện huy động nguồn vốn với nhà phát hành.
• Là công cụ quản trị tài chính đối với các nhà đầu tư.

Điểm khác nhau

Trái phiếu	Cổ phiếu
– Là loại hình được phát hành theo chứng chỉ ghi nhận nợ, người sở hữu được cấp quyền chủ nợ. – Chủ nợ (người sở hữu) họ không có quyền tham gia vào các hoạt động của doanh nghiệp. – Có thời hạn nhất định. – Được rút ra trước kỳ hạn. – Trái phiếu có thể chuyển đổi thành cổ phiếu.	– Là hình thức chứng chỉ góp vốn, người sở hữu cổ phiếu là cổ đông. – Không có lãi suất. – Mức độ rủi cao khá cao. – Không có quyền rút vốn trực tiếp. – Cổ phiếu do các doanh nghiệp cổ phần phát hành.

Phát hành trái phiếu là gì? Cách mua và bán trái phiếu?

Phát hành trái phiếu là gì? Phát hành trái phiếu là cung cấp cung ứng trái phiếu, xác nhận các nghĩa vụ về trả nợ của người phát hành trái phiếu đối với những người mua trái phiếu.

Để được tham gia thị trường trái phiếu các hoạt động mua và bán trái phiếu cần phải đúng theo quy định của pháp luật. Các chủ thể phát hành trái phiếu phải có giấy xác nhận, chứng minh hoạt động kinh doanh của mình.

Để tham gia vào thị trường chứng khoán hiện nay có rất nhiều cách. Trong đó việc mở tài khoản chứng khoán là việc đầu tiên nhà đầu tư mới cần làm để mua và bán trái phiếu.

Mở tài khoản chứng khoán đã được thực hiện online tại HSC. Các bước thao tác được đơn giản hóa giúp bạn nhanh chóng có cho mình một tài khoản chứng khoán để tham gia vào thị trường mua bán trái phiếu và các loại hình đầu tư khác nhau.

Có nên đầu tư vào trái phiếu không?

Qua quá trình phân tích tìm hiểu kỹ lưỡng ta có thể thấy được những ưu điểm và nhược điểm của trái phiếu là gì. Nhìn chung, về ưu điểm thì trái phiếu có lãi suất cao hơn lãi suất tiết kiệm có cùng kỳ hạn. Dễ dàng thanh toán chuyển nhượng với các chủ thể khác nhau.

Về nhược điểm có khả năng gặp phải trường hợp chủ thể phát hành không thể trả nợ. Không thể chuyển đổi hay rao bán ngay với lợi nhuận mong muốn. Việc đầu tư cần phải có được sự mạo hiểm.

Có nên đầu tư vào trái phiếu không?

Với hình thức đầu tư trái phiếu là hình thức nên đầu tư do có tính chất an toàn cao hơn các hình thức đầu tư lợi nhuận cao khác.

So với tiết kiệm thì đầu tư vào trái phiếu sẽ làm gia tăng tài sản một cách nhanh chóng hơn rất nhiều. Chứng khoán HSC là nơi để bạn có thể tìm hiểu và tham gia đăng ký tài khoản chứng khoán một cách nhanh chóng.

Trên đây là toàn bộ giải đáp của về vấn đề trái phiếu là gì và đặc điểm khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu

. Hy vọng qua bài viết giúp bạn có những kiến thức thật bổ ích giúp cho việc đầu tư của mình thêm suôn sẻ. Xem thêm các khóa học về kiến thức chứng khoán tại HSCEdu. Đừng quên thường xuyên cập nhật tin tức thị trường chứng khoán hôm nay trên HSC bạn nhé!