Cách đầu tư chứng khoán phái sinh cho người mới bắt đầu (Phần 2)

Đầu tư chứng khoán phái sinh có thể là một cơ hội hấp dẫn để gia tăng lợi nhuận, nhưng đối với những người mới bắt đầu, việc tiếp cận loại hình đầu tư này có thể gặp nhiều khó khăn. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn các bước cơ bản để bắt đầu đầu tư chứng khoán phái sinh, bao gồm những kiến thức cần thiết, các chiến lược hiệu quả, và những lưu ý quan trọng để quản lý rủi ro. Với những thông tin chi tiết và dễ hiểu, bạn sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn và sẵn sàng tham gia vào thị trường chứng khoán phái sinh.

Tại sao nên đầu tư vào chứng khoán phái sinh?

Lợi ích của chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh với đòn bẩy tài chính cao giúp tăng cường hiệu quả sử dụng vốn, giúp nhà đầu tư đạt được lợi nhuận cao hơn với số vốn ban đầu nhỏ hơn. Bên cạnh đó, sẽ giúp nhà đầu tư đa dạng hóa danh mục đầu tư, phòng ngừa rủi ro.

Rủi ro và thách thức

Giao dịch chứng khoán phái sinh tiềm ẩn rủi ro rất cao, nhà đầu tư hoàn toàn có thể mất toàn bộ số tiền đầu tư vì vốn dĩ tỷ lệ đòn bẩy trong giao dịch phái sinh ở mức cao. Bên cạnh đó, phái sinh có tính biến động cao và nhanh, đòi hỏi nhà đầu tư phải có kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm để quản lý rủi ro. Để tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư cần trang bị đầy đủ kiến thức về thị trường, các sản phẩm phái sinh và các quy định liên quan.

Các bước cơ bản để bắt đầu đầu tư chứng khoán phái sinh

Nghiên cứu và tìm hiểu

Do đặc điểm của mỗi loại chứng khoán phái sinh sẽ gắn liền với một loại chứng khoán cơ sở. Vì thế, trước khi giao dịch cần tìm hiểu kỹ các thông tin liên quan đến chứng khoán cơ sở cũng như những yếu tố như hệ số nhân, tỷ lệ ký quỹ, ngày đáo hạn, giá đáo hạn…

Điển hình như trước khi giao dịch phái sinh chỉ số VN30 cần tìm hiểu: Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là loại HĐTL có tài sản cơ sở là chỉ số VN30, mô phỏng kỳ vọng giá của chỉ số VN30. Xu hướng của chứng khoán phái sinh VN30 cũng sẽ tương quan với giá của chỉ số VN30, xu hướng vận động cũng như các kỳ vọng liên quan. 

Lựa chọn sàn giao dịch

Việc giao dịch chứng khoán phái sinh luôn có biến động lớn, giá trị giao dịch cao cần thiết có những hệ thống giao dịch ổn định, không có trục trặc về giao dịch và hiển thị nhằm hỗ trợ cho người giao dịch những quyết định và hành động đúng đắn, không bị gián đoạn. Việc lựa chọn sàn giao dịch có thể đánh giá dựa trên tiêu chí: quy mô của sàn giao dịch, lịch sử của công ty cung cấp sàn giao dịch, đánh giá về hệ thống giao dịch, trải nghiệm của người dùng khác, hỗ trợ từ các chuyên viên, chuyên gia tư vấn…

Mở tài khoản giao dịch

Việc mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh hiện tại cũng khá đơn giản với nghiệp vụ mở tài khoản online eKYC tương tự mở tài khoản chứng khoán cơ sở. Sau khi mở tài khoản chứng khoán phái sinh, chủ tài khoản cần chuyển tiền ký quỹ để xác nhận kích hoạt tài khoản và giao dịch tại Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam.

>>> 2 phút Mở tài khoản giao dịch Phái sinh tại HSC

Xây dựng chiến lược đầu tư

Đối với giao dịch chứng khoán phái sinh, việc xác định phương pháp đầu tư, chiến lược giao dịch là yếu tố quan trọng hàng đầu của mỗi người trước khi tham gia giao dịch. Sử dụng phái sinh để phòng ngừa rủi ro cho danh mục chứng khoán cơ sở, hoặc sử dụng phái sinh như 1 kênh giao dịch để tìm kiếm lợi nhuận. Mỗi một phương pháp, chiến lược giao dịch sẽ phù hợp với mỗi vị thế cũng như cách vào lệnh, mở vị thế, đóng vị thế…

Các công cụ và chiến lược đầu tư phổ biến cho người mới bắt đầu

Chiến lược đầu tư phổ biến: Như đã phân tích ở phần trên, chiến lược đầu tư sẽ phụ thuộc vào mục đích, phong cách giao dịch của nhà giao dịch. Tuy nhiên, về tổng thể trong thị trường sẽ có một số chiến lược đầu tư phổ biến như sau: 

• Bảo hiểm phòng ngừa danh mục (Hedging): Là chiến lược dùng chứng khoán phái sinh để bảo hiểm cho danh mục chứng khoán cơ sở mà mình đang nắm giữ. Ví dụ nhà giao dịch đang có danh mục gồm các cổ phiếu thuộc VN30 trị giá 1 tỷ đồng, thì trong giai đoạn thị trường yếu, nếu không chọn phương án bán cổ phiếu ra thì nhà đầu tư có thể chuyển một phần tài khoản sang để Short (Bán) đối với Hợp đồng tương lai chỉ số VN30, nếu các cổ phiếu cơ sở và chỉ số VN30 giảm điểm, phần lợi nhuận từ việc hedging sẽ bù đắp cho phần giảm giá của chứng khoán cơ sở.
• Giao dịch phái sinh kiếm lợi nhuận: Bao gồm 2 chiến lược chính là Giao dịch theo xu hướng (Trend following), và giao dịch chênh lệch giá (Spread trading). Trend following là giao dịch theo xu hướng của chứng khoán phái sinh, bằng cách Bán trước (Short) khi nhận định có 1 nhịp giảm giá của phái sinh, hoặc Mua (Long) khi thấy chỉ số phái sinh có tín hiệu sắp tăng trở lại. Khi đạt được lợi nhuận kỳ vọng thì sẽ đóng trạng thái đang mở. Giao dịch này chiếm phần lớn trong giao dịch chứng khoán phái sinh chỉ số VN30 tại Việt Nam hiện nay. Giao dịch Chênh lệch giá (Spread trading) chủ yếu được sử dụng trong giao dịch ngoại hối forex khi phát hiện có chênh lệch giá giữa 2 loại hợp đồng khác nhau. Trong giao dịch Spread, nhà đầu tư/ giao dịch viên (trader) đồng thời mua một hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn (futures contract) và bán một hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn khác nhằm mục đích kiếm lợi nhuận từ sự chênh lệch giá giữa hai hợp đồng.

Công cụ phân tích: Sử dụng phân tích kỹ thuật, chỉ số và mô hình dự đoán là 3 cách thường được sử dụng nhiều nhất. Ngoài vấn đề tương quan với chứng khoán cơ sở thì chứng khoán phái sinh vẫn dựa trên cung cầu nên có thể áp dụng phân tích kỹ thuật, mô hình dự đoán cũng như định giá chứng khoán cơ sở tham chiếu giá trị của chứng khoán phái sinh. Việc nhận diện xu hướng qua phân tích kỹ thuật, mô hình dự đoán sẽ được trình bày ở mục phân tích kỹ thuật trên Stock Insight.

>> Xem thêm: Phân tích kỹ thuật chứng khoán: Hướng dẫn chi tiết từ A – Z

Lời khuyên cho người mới bắt đầu

Tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi đầu tư: Với việc biến động rất nhanh và mạnh, cùng với việc tham chiếu giá trị của tài sản cơ sở, điều bắt buộc với các nhà đầu tư là cần tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi tham gia giao dịch đầu tư. Ngoài việc đọc sách, tham gia khóa học, theo dõi tin tức và những bài viết, chuyên đề nghiên cứu của các chuyên gia, những mục chia sẻ kiến thức ở các trang tin uy tín là điều cần thiết.

Quản lý rủi ro: Sử dụng các công cụ quản lý rủi ro, đặt lệnh stop-loss là lệnh dừng lỗ ở mức độ chấp nhận được của mỗi tài khoản nhằm tránh việc thua lỗ quá lớn khi xác định sai xu hướng hoặc có những biến cố lớn ngoài dự đoán. Việc dừng lỗ sẽ giúp nhà đầu tư có khoảng thời gian cần thiết để đánh giá lại xu hướng, điểm vào lệnh và những cơ hội sau đó.

Bắt đầu với số vốn nhỏ: Đầu tư từng bước, tích lũy kinh nghiệm và kiến thức trước khi có những khoản đầu tư lớn, tránh những sai lầm lúc ban đầu khi mới tham gia ảnh hưởng tới tâm lý và chiến lược giao dịch. Với số vốn nhỏ, bạn sẽ có thời gian làm quen với thị trường, với hệ thống giao dịch, cũng như thử nghiệm các lệnh giao dịch theo phương pháp của bản thân.

Kết luận

Chứng khoán phái sinh là một công cụ tài chính đa năng, mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc hiểu rõ về các chức năng và đặc điểm của chứng khoán phái sinh là rất quan trọng để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cần chuẩn bị cho mình những kiến thức cơ bản, từ đó từng bước hiểu rõ thị trường trước khi thực sự giao dịch với số lượng vốn lớn.

Việc vạch ra chiến lược giao dịch phù hợp với bản thân, bắt đầu từ số vốn hợp lý, từ đó đúc rút được chiến lược phù hợp với bản thân là chìa khóa để thành công trong thị trường. Quý nhà đầu tư có thể bắt đầu hành trình tìm hiểu, khám phá và học cách đầu tư tại HscEdu. Ngoài ra, để biết thêm nhiều thông tin cũng như tin tức từ thị trường chứng khoán, các bạn có thể theo dõi thêm tại Stock Insight nhé!

Xem thêm các bài viết cùng chuyên mục:

Phần 1: Chứng khoán phái sinh là gì? Những quy định về đầu tư chứng khoán phái sinh
Phần 3: Cách quản lý rủi ro trong đầu tư chứng khoán Phái Sinh
Phần 4: Các sai lầm thường gặp khi đầu tư chứng khoán Phái Sinh

 Sơn Mai
Account Manager