Cổ phần là gì? Cổ phần và cổ phiếu khác nhau như thế nào?

Trong đầu tư chứng khoán người ta hay nhắc đến cổ phiếu và cổ phần? Vậy cổ phần là gì? Cổ phiếu là gì? Cổ phiếu và cổ phần khác nhau thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu nhé!

Cổ phần là gì?

Khái niệm cổ phiếu hay cổ phần là gì gắn liền với khái niệm Công ty cổ phần, công ty cổ phần là một loại doanh nghiệp được được hình thành, phát triển bởi sự góp vốn của nhiều cá nhân, tổ chức và những cá nhân, tổ chức này được gọi là cổ đông.

Vốn điều lệ của công ty cổ phần này được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là Cổ phần, công ty cũng phát hành các phiếu để xác nhận một ai đó sở hữu 1 hay nhiều cổ phần thì gọi là cổ phiếu.

Như vậy Cổ phiếu là giấy chứng nhận số lượng cổ phần mà Cổ đông sở hữu trong Công ty.

Các loại cổ phiếu trong Công ty cổ phần

Khi đã hiểu về cổ phần là gì, để xem xét Công ty cổ phần chúng ta cần phải phân biệt thêm các khái niệm sau:

Cổ phiếu được phép phát hành là số lượng cổ phiếu tối đa một công ty được phép phát hành được quy định trong điều lệ của công ty. Nếu công ty muốn tăng số lượng cổ phiếu được phép phát hành thì phải thay đổi điều lệ công ty.

Cổ phiếu đã phát hành là số lượng cổ phiếu mà công ty đã bán ra trên thị trường cho nhà đầu tư và thu tiền về cho công ty, vì thế số lượng cổ phiếu đã phát hành luôn bé hơn hoặc bằng số lượng cổ phiếu được phép phát hành.

Cổ phiếu quỹ là cổ phiếu đã được lưu hành trên thị trường mà được chính công ty đó mua lại bằng nguồn vốn của mình do đó cổ phiếu quỹ không được chia cổ tức hay có quyền biểu quyết.

Cổ phiếu đang lưu hành là cổ phiếu đã phát hành và đang lưu hành trên thị trường và do các cổ đông nắm giữ. Vì vậy [Số lượng cổ phiếu đang lưu hành] = [Số lượng cổ phiếu đã phát hành] – [Số lượng cổ phiếu quỹ].

Dựa vào hình thức cổ phiếu thì người ta còn phân biệt là Cổ phiếu ghi danh hay Cổ phiếu vô danh; còn nếu dựa vào quyền lợi của người nắm giữ cổ phiếu thì người ta phân biệt cổ phiếu phổ thông hay cổ phiếu ưu đãi. Cái chúng ta đang giao dịch hằng ngày trên thị trường hiện nay là Cổ phiếu vô danh và là Cổ phiếu phổ thông.

Giao dịch cổ phiếu trên thị trường chứng khoán

Mã chứng khoán và mệnh giá

Mỗi công ty khi niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam được đại điện (ký hiệu) bởi một Mã chứng khoán. Ví dụ AAA là đại diện cho Công ty Nhựa An phát Xanh, HCM là đại diện cho Công ty Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh … Để thuận tiện cho việc giao dịch người ta đã chuẩn hóa mệnh giá của các cổ phiếu trên sàn là 10.000 VND đồng, có nghĩa là vốn điều lệ công ty cổ phần được chia thành nhiều phần đều nhau mỗi phần có mệnh giá 10.000 VND.

Ví dụ Công ty Nhựa An Phát Xanh có vốn điều lệ 3800 tỷ đồng và được người ta chia thành 380 triệu cổ phiếu mệnh giá 10 ngàn đồng, và 380 triệu cổ phiếu này được niêm yết và giao dịch trên thị trường.

Thị giá và mệnh giá

Giá để chúng ta mua bán trên thị trường chính là Thị giá nó hoàn toàn khác với mệnh giá, thị giá do cung cầu trên thị trường quyết định. Ví dụ ngày 05.07.2024 cổ phiếu AAA có thị giá đóng cửa là 11.65, trong khi 08.07.2024 thị giá của AAA là 11.75, rõ ràng thị giá là một giá trị thường xuyên biến động. Nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, môi trường vĩ mô và các kỳ vọng. 

Kết luận

Như vậy qua bài viết này chúng ta đã phân biệt được cổ phần là gì, cổ phiếu, công ty cổ phần và các ký hiệu (mã chứng khoán). Ngoài hàng hóa là các cổ phiếu của các công ty cổ phần thì trên thị trường chứng khoán Việt Nam còn có các chứng chỉ quỹ, các quỹ chỉ số, các quyền chọn mua,… Những “hàng hóa” này sẽ được Stock Insight giới thiệu ở các bài viết khác.

Phạm Thạch
Wealth Manager