Cổ phiếu ưu đãi là gì? Xu hướng phát hành cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi là gì?

Cổ phiếu ưu đãi là một loại chứng khoán lai tạp, kết hợp đặc điểm của cả cổ phiếu và trái phiếu. Nó đại diện cho quyền sở hữu của cổ đông và mang lại những ưu tiên về mặt tài chính so với cổ đông thường. Tuy nhiên, cổ đông ưu đãi có các hạn chế về quyền lợi trong quản lý công ty, ví dụ như không được tham gia ứng cử hoặc bầu cử vào Hội đồng quản trị hoặc Ban kiểm soát công ty. Mặc khác, họ được ưu tiên nhận cổ tức và ưu tiên trong trường hợp thanh lý tài sản khi công ty phá sản, trước cổ đông thường.

Các loại cổ phiếu ưu đãi theo Luật doanh nghiệp Việt Nam: Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết; Cổ phiếu ưu đãi cổ tức; Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại, Cổ phiếu ưu đãi khác do Điều lệ công ty quy định.

Cổ phiếu ưu đãi khác cổ phiếu thường như thế nào?

Cổ phiếu ưu đãi khác cổ phiếu thường ở một số điểm quan trọng:

• Thứ nhất, cổ phiếu ưu đãi thường có ưu đãi về cổ tức, tức là tỷ lệ cổ tức trên mỗi cổ phiếu thường cao hơn so với cổ phiếu thường. Điều này có nghĩa là người sở hữu cổ phiếu ưu đãi có thể nhận được mức cổ tức cao hơn so với cổ phiếu thường.
• Thứ hai, cổ phiếu ưu đãi không có quyền biểu quyết, nghĩa là người sở hữu không tham gia vào việc quyết định và lãnh đạo công ty, trừ khi có quyền biểu quyết đặc biệt được quy định trong thông báo phát hành. Điều này làm cho cổ phiếu này trở nên hấp dẫn với những nhà đầu tư muốn nhận lợi nhuận từ việc được chia cổ tức cao hơn mà không quan tâm đến việc quyết định công ty.
• Thứ ba, trong trường hợp công ty phá sản, người sở hữu cổ phiếu ưu đãi có quyền được trả tiền trước so với người sở hữu cổ phiếu thường. Điều này tạo thêm sự an toàn và ưu tiên cho những nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu này.

7 Đặc điểm chính của cổ phiếu ưu đãi

Dưới đây là các đặc điểm quan trọng của cổ phiếu ưu đãi:

1. Ưu tiên trong việc nhận cổ tức: Cổ phiếu ưu đãi thường được ưu tiên hơn so với cổ phiếu thường khi chia cổ tức. Điều này đồng nghĩa với việc các cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi được ưu tiên nhận cổ tức trước cổ đông cổ phiếu thường. Cổ tức trên cổ phiếu này thường có một mức lãi suất cố định và được tính dựa trên giá trị nominal của cổ phiếu.
2. Ưu tiên trong việc hoàn trả vốn: Trong trường hợp công ty phá sản hoặc quyết định mua lại cổ phiếu, cổ phiếu ưu đãi thường được ưu tiên nhận lại vốn trước cổ đông cổ phiếu thường. Điều này đảm bảo rằng các cổ đông ưu đãi sẽ được bảo vệ một phần vốn đầu tư của họ.
3. Không có quyền bỏ phiếu: Thường thì cổ phiếu ưu đãi không có quyền bỏ phiếu (voting rights) trong việc quản lý công ty. Điều này có nghĩa là cổ đông sở hữu cổ phiếu này không tham gia vào các quyết định quản lý công ty, chẳng hạn như bầu ra Hội đồng quản trị.
4. Khả năng tích hợp trái phiếu và cổ phiếu: Một số cổ phiếu ưu đãi có tính chất gần giống với trái phiếu hơn là cổ phiếu. Chúng có mức cố định của cổ tức và thời hạn cụ thể khi mà công ty phải trả lại giá trị nominal của cổ phiếu. Điều này làm cho chúng hấp dẫn đối với các nhà đầu tư muốn có một luồng thu nhập ổn định.
5. Ưu đãi trong trường hợp phát hành cổ phiếu mới: Khi công ty quyết định phát hành thêm cổ phiếu, các cổ đông ưu đãi thường được ưu tiên mua cổ phiếu mới này trước trước khi cổ phiếu thường được mở bán cho công chúng. Điều này giúp bảo vệ quyền và lợi ích của các cổ đông ưu đãi.
6. Cổ phiếu ưu đãi có thể chia thành nhiều loại: Cổ phiếu ưu đãi có thể có nhiều biến thể với các điều khoản khác nhau. Ví dụ, có cổ phiếu này không có quyền chia cổ tức tích luỹ, trong khi có loại khác có quyền chia cổ tức tích luỹ. Mỗi loại cổ phiếu ưu đãi có các quyền lợi và điều khoản riêng biệt được ghi trong tài liệu phát hành.
7. Tính linh hoạt trong việc trả cổ tức: Mặc dù cổ phiếu ưu đãi thường có một mức cố định của cổ tức, công ty có thể tạm ngừng hoặc giảm cổ tức trên cổ phiếu ưu đãi nếu cần thiết. Điều này tạo ra một mức độ linh hoạt cho công ty trong việc quản lý tài chính của họ.

Xu hướng phát hành cổ phiếu ưu đãi

Phát hành thêm cổ phiếu mà không đi kèm với việc tăng nguồn tài chính

Phát hành thêm cổ phiếu mà không đi kèm với việc tăng nguồn tài chính là khi công ty thực hiện việc này mà không thu thêm tiền từ cổ đông. Thường thì cổ phiếu được phát hành từ lợi nhuận giữ lại hoặc từ thặng dư vốn.

Trong trường hợp này, công ty chuyển một phần hoặc toàn bộ số dư từ tài khoản thặng dư vốn và lợi nhuận giữ lại sang tài khoản vốn điều lệ. Điều này dẫn đến việc tăng vốn điều lệ (và số lượng cổ phiếu), trong khi lợi nhuận giữ lại và thặng dư vốn giảm xuống. Mặc dù vốn điều lệ tăng lên và số lượng cổ phiếu tăng, giá trị doanh nghiệp vẫn không thay đổi. Do đó, giá trị của vốn cổ đông không thay đổi và tỷ lệ sở hữu của cổ đông trong công ty không thay đổi.

Quan trọng nhất là việc phát hành cổ phiếu thưởng không ảnh hưởng đến giá trị kinh tế của công ty và của cổ đông. Tăng cung cấp có thể xảy ra, nhưng giá cổ phiếu sau đó sẽ phản ánh sự cung cầu và tình hình tổng thị trường.

Phát hành cổ phiếu đi kèm với việc tăng nguồn tài chính cho công ty

Phát hành cổ phiếu kèm theo việc tăng nguồn tài chính cho công ty là khi công ty thu tiền từ việc bán cổ phần cho cổ đông. Nếu vốn mới huy động được sử dụng hiệu quả, mang lại lợi nhuận cao hơn chi phí vốn, thì giá cổ phiếu có thể được kỳ vọng sẽ tăng. Ngược lại, nếu công ty sử dụng vốn không hiệu quả hoặc không mang lại lợi nhuận đủ để bù đắp chi phí vốn, điều này không chỉ không làm tăng giá trị cho cổ đông mà còn có thể làm giảm giá trị của cổ đông.

Một điều đáng lưu ý là hiện nay, có nhiều công ty đang phát hành cổ phiếu để huy động vốn từ cổ đông, nhưng mục đích và kế hoạch sử dụng vốn, cũng như thời hạn hiệu quả của nó, thường không được giải thích rõ ràng, cam kết và chứng minh một cách chi tiết. Điều này khiến nhà đầu tư quyết định mua cổ phiếu phát hành thêm dựa trên giả định rằng phát hành sẽ thúc đẩy tăng giá, mà không có đánh giá cẩn thận về hiệu suất thực sự của vốn mới được huy động trong công ty.

Có mấy loại cổ phiếu ưu đãi tại Việt Nam?

Tại Việt Nam, cổ phiếu ưu đãi không phổ biến như cổ phiếu thường (common stock), và thường chưa được sử dụng rộng rãi trong giao dịch cổ phiếu công khai. Tuy nhiên, có một số loại cổ phiếu ưu đãi mà một số công ty đã phát hành. Hiện tại, có hai loại cổ phiếu ưu đãi chính tại Việt Nam:

1. Cổ phiếu ưu đãi có cổ tức cố định (Fixed Rate Preferred Stock): Đây là loại cổ phiếu ưu đãi mà cổ đông được nhận một tỷ lệ cố định của giá trị nominal (giá trị sổ sách) của cổ phiếu dưới dạng cổ tức hàng năm. Tuy nhiên, cổ phiếu này không phổ biến và không được sử dụng rộng rãi trong thị trường cổ phiếu của Việt Nam.
   
2. Cổ phiếu ưu đãi có quyền biểu quyết (Preferred Voting Stock): Đây là loại cổ phiếu ưu đãi mà cổ đông có quyền biểu quyết trong một số quyết định của công ty. Loại cổ phiếu này thường được sử dụng trong các trường hợp cụ thể, chẳng hạn như trong việc quản lý và sáp nhập công ty.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thị trường cổ phiếu ưu đãi tại Việt Nam chưa phát triển mạnh mẽ và không phổ biến như ở một số thị trường khác trên thế giới. Các quy định và điều kiện phát hành cổ phiếu ưu đãi tại Việt Nam cũng có thể thay đổi theo thời gian và theo quy định của Sở Giao dịch Chứng khoán (HOSE) và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC).

Làm thế nào để mua cổ phiếu ưu đãi?

Ví dụ: Mua cổ phiếu ưu đãi CTCP XYZ qua tài khoản chứng khoán tại HSC:

1. Tìm hiểu về CTCP XYZ: Bạn đã nghiên cứu về CTCP XYZ và quyết định muốn đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi của công ty này.
2. Mở tài khoản chứng khoán tại HSC: Bạn chi nhánh của HSC hoặc truy cập bài viết này để mở tài khoản chứng khoán. Bạn sẽ cần cung cấp các thông tin cá nhân cần thiết và ký các hợp đồng liên quan.
3. Nạp tiền vào tài khoản: Sau khi mở tài khoản, bạn nạp tiền vào tài khoản chứng khoán của mình thông qua việc chuyển khoản từ tài khoản ngân hàng của bạn.
4. Đặt lệnh mua (Buy Order): Bạn đăng nhập vào tài khoản chứng khoán trực tuyến của HSC và đặt lệnh mua cổ phiếu ưu đãi CTCP XYZ. Bạn cung cấp thông tin như mã cổ phiếu (symbol) của CTCP XYZ, số lượng muốn mua, và giá bạn muốn mua vào. Bạn cũng có thể chọn loại lệnh, ví dụ, lệnh thường (market order) hoặc lệnh giới hạn (limit order).
5. Xác nhận và thanh toán: Khi lệnh mua của bạn được xác nhận và thực hiện thành công, số tiền tương ứng với giá cổ phiếu và số lượng được trừ từ tài khoản chứng khoán của bạn. Thông tin chi tiết về giao dịch sẽ được hiển thị trong lịch sử giao dịch của bạn.
6. Nhận giấy Chứng nhận Cổ phiếu Ưu đãi: Sau khi giao dịch hoàn tất, bạn sẽ nhận được giấy chứng nhận cổ phiếu ưu đãi CTCP XYZ. 
7. Quản lý đầu tư: Bạn có thể theo dõi đầu tư của mình thông qua tài khoản chứng khoán trực tuyến của HSC. Bạn cũng có quyền tham gia các cuộc họp cổ đông và nhận các quyền và lợi ích mà cổ phiếu ưu đãi mang lại.

Kinh nghiệm đầu tư thông minh vào cổ phiếu ưu đãi

Để đầu tư thông minh vào cổ phiếu ưu đãi, bạn cần lưu ý một số điểm sau đây:

1. Nắm vững thông tin: Nghiên cứu và hiểu rõ về công ty phát hành và cổ phiếu này. Xem xét các thông tin về lịch sử tài chính, kế hoạch phát triển và triển vọng của công ty để đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.
2. Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Đừng đặt tất cả vốn vào một công ty. Thay vào đó, hãy phân tán rủi ro và tăng cường lợi nhuận bằng cách sở hữu nhiều cổ phiếu từ các công ty khác nhau.
3. Theo dõi thị trường: Hãy luôn cập nhật thông tin về thị trường tài chính và điều chỉnh chiến lược đầu tư.
4. Tìm kiếm lợi thế cạnh tranh: Hãy tìm hiểu kỹ về lợi thế cạnh tranh của công ty và cổ phiếu ưu đãi mà bạn quan tâm. Xác định những yếu tố đặc biệt mà công ty đem lại để giữ vững lợi thế trên thị trường.

Lời kết

Cổ phiếu ưu đãi là loại cổ phiếu đặc biệt mang lại các ưu đãi về cổ tức và quyền lợi kinh tế. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đầu tư cổ phiếu ưu đãi có thể mang lại rủi ro cao hơn so với cổ phiếu thường. Việc điều tra và nắm vững thông tin về công ty phát hành và cổ phiếu này là rất quan trọng trước khi quyết định đầu tư. 

Mở tài khoản online chứng khoán HSC ngay hôm nay để bắt đầu hành trình đầu tư cùng nhiều kiến thức được cập nhật tại HSCEdu. Đừng quên thường xuyên cập nhậttin tức thị trường chứng khoán mới nhất trên Stock Insight bạn nhé!