Tất tần tật về Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp

Cùng với sự tăng trưởng của kinh tế Việt Nam, thị trường chứng khoán (TTCK) và thị trường Trái phiếu (TTTP) ngày càng phát triển về quy mô và số lượng sản phẩm, thu hút số lượng nhà đầu tư khá lớn tham gia trong giai đoạn sốt nóng năm 2018-2021. Theo quy định, chỉ những nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được quyền mua trái phiếu, nhưng có nhiều bên “lách luật” để gian lận cho các nhà đầu tư cá nhân mua được trái phiếu. 

Và khi những sai phạm trong quá trình huy động vốn thông qua kênh trái phiếu diễn ra với quy mô lớn, điển hình như vụ án Tân Hoàng Minh và Vạn Thịnh Phát bị khởi tố đã khiến quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp phải thay đổi. Hãy cùng Stock Insight tìm hiểu quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới nhất nhé.

1. Định nghĩa Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp

Căn cứ Điều 11 Luật Chứng khoán 2019 quy định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là nhà đầu tư có năng lực tài chính hoặc có trình độ chuyên môn về chứng khoán bao gồm:

(1) Ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, công ty tài chính, tổ chức kinh doanh bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, công ty đầu tư chứng khoán, quỹ đầu tư chứng khoán, tổ chức tài chính quốc tế, quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, tổ chức tài chính nhà nước được mua chứng khoán theo quy định của pháp luật có liên quan;

(2) Công ty có vốn điều lệ đã góp đạt trên 100 tỷ đồng hoặc tổ chức niêm yết, tổ chức đăng ký giao dịch;

(3) Người có chứng chỉ hành nghề chứng khoán;

(4) Cá nhân nắm giữ danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch có giá trị tối thiểu là 02 tỷ đồng theo xác nhận của công ty chứng khoán tại thời điểm cá nhân đó được xác định tư cách là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp;

(5) Cá nhân có thu nhập chịu thuế năm gần nhất tối thiểu là 01 tỷ đồng tính đến thời điểm cá nhân đó được xác định tư cách là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp theo hồ sơ khai thuế đã nộp cho cơ quan thuế hoặc chứng từ khấu trừ thuế của tổ chức, cá nhân chi trả.

Tại Nghị định số 65/2022/NĐ-CP ngày 16 tháng 9 năm 2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 153/2020/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2020 quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế thì:

• Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là nhà đầu tư có năng lực tài chính hoặc có trình độ chuyên môn về chứng khoán theo quy định tại Điều 11 Luật Chứng khoán. Tổ chức có trách nhiệm xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và tài liệu xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp thực hiện theo quy định tại Điều 4 và Điều 5 Nghị định số 155/2020/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán và các văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế (sau đây gọi tắt là Nghị định số 155/2020/NĐ-CP), ngoại trừ việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp quy định tại điểm d khoản này.
• Việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 11 Luật Chứng khoán để mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ phải đảm bảo danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch do nhà đầu tư nắm giữ có giá trị tối thiểu 02 tỷ đồng được xác định bằng giá trị thị trường bình quân theo ngày của danh mục chứng khoán trong thời gian tối thiểu 180 ngày liền kề trước ngày xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, không bao gồm giá trị vay giao dịch ký quỹ và giá trị chứng khoán thực hiện giao dịch mua bán lại. Việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại điểm này có giá trị trong vòng 03 tháng kể từ ngày được xác nhận.

2. Thẩm quyền xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp

Theo quy định tại Điều 4 Nghị định 155/2020/NĐ-CP thì thẩm quyền xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được xác định như sau:

(1) Tổ chức phát hành, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán

Tổ chức phát hành, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán có trách nhiệm xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tham gia mua chứng khoán khi thực hiện chào bán chứng khoán riêng lẻ, đăng ký lập quỹ thành viên hoặc ủy quyền cho công ty chứng khoán thực hiện việc xác định.

 Trường hợp ủy quyền, tổ chức phát hành, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán phải ký hợp đồng với công ty chứng khoán về việc xác định và lưu trữ tài liệu xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, trong đó quy định rõ quyền, trách nhiệm của các bên liên quan.

(2) Công ty chứng khoán

Đối với chứng khoán phát hành riêng lẻ được giao dịch tập trung trên hệ thống giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán, công ty chứng khoán nơi nhà đầu tư thực hiện giao dịch mua chứng khoán có trách nhiệm xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp trước khi thực hiện giao dịch.

(3) Tổ chức đăng ký, lưu ký

Đối với chứng khoán phát hành riêng lẻ chưa được giao dịch tập trung, tổ chức đăng ký, lưu ký có trách nhiệm xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp trước khi thực hiện chuyển quyền sở hữu.

3. Quyền lợi của Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp

Được mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ: 

Theo Quy định mới của Luật chứng khoán năm 2019, có hiệu lực từ 1/1/2021, Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được mua TPDN phát hành riêng lẻ. TPDN phát hành ra công chúng được chào bán rộng rãi cho mọi nhà đầu tư. Trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ (trái phiếu riêng lẻ) là loại trái phiếu không chào bán thông qua phương tiện thông tin đại chúng, chỉ được phép chào bán cho những khách hàng đáp ứng đủ điều kiện nhất định.

Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp có thể tham gia mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, trong khi nhà đầu tư chứng khoán thông thường chỉ có thể mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng.

Được tham gia các chương trình đào tạo, tư vấn đầu tư chuyên sâu:

Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được tham gia các chương trình đào tạo, tư vấn đầu tư chuyên sâu do các tổ chức tài chính, công ty chứng khoán tổ chức nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm tham gia thị trường tài chính.

♦ Thủ tục xác nhận Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại HSC mời quý đọc giả tham khảo tại link: https://www.hsc.com.vn/dich-vu-khac/xac-nhan-nha-dau-tu-chung-khoan-chuyen-nghiep.html

Kết luận

Trong bối cảnh thị trường trái phiếu vẫn trong giai đoạn phát triển ban đầu, các quy định luôn được thay đổi, điều chỉnh trong từng thời kỳ nhằm đảm bảo tính chặt chẽ, minh bạch và ổn định của thị trường vốn. Việc theo dõi và tuân thủ quy định là điều bắt buộc và nhất là các nhà đầu tư cá nhân cần tìm hiểu kỹ để tránh vi phạm các quy định pháp luật. Nhà đầu tư cần tham khảo thêm từ các chuyên gia hoặc các Công ty chứng khoán có uy tín trong lĩnh vực để có thêm thông tin chi tiết.

Sơn Mai
Account Manager