ROE là gì? Chỉ số ROE bao nhiêu là tốt? (Update 2023)

ROE là gì? 

ROE (Return of Equity), còn được gọi là Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, là tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu, dùng để đo lường hiệu quả tài chính của doanh nghiệp. Dựa vào ROE, các nhà đầu tư có thể dễ dàng đo lường hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, cũng như mức độ hiệu quả trong việc tạo ra lợi nhuận.

Chỉ số ROE còn được nhà đầu tư dùng để phân tích, so sánh với các cổ phiếu cùng ngành trên thị trường để đưa ra quyết định mua cổ phiếu của công ty nào. Hệ số ROE càng cao chứng tỏ công ty quản lý sử dụng vốn của các cổ đông càng hiệu quả, vì vậy chỉ số này là tiêu chí quan trọng để nhà đầu tư xem xét cơ hội đầu tư vào cổ phiếu của một doanh nghiệp.

Ý nghĩa của chỉ số ROE trong chứng khoán:

• Cổ đông có thể biết được liệu họ nhận được nhiều hay ít lợi nhuận từ số tiền góp vốn thông qua hình thức sở hữu cổ phiếu của doanh nghiệp.
• Nếu thu nhập càng lớn thì chỉ số ROE sẽ càng cao, lợi nhuận trên mỗi cổ phần cũng sẽ nhiều hơn.
• So sánh ROE của công ty mong muốn đầu tư với ROE trung bình ngành giúp các nhà đầu tư xác định được lợi thế cạnh tranh của công ty đó. 
• ROE tăng trưởng một cách bền vững theo thời gian có nghĩa là doanh nghiệp đang hoạt động hiệu quả, tăng năng suất và lợi nhuận. Ngược lại, ROE giảm thì doanh nghiệp hoạt động kém hiệu quả, không sinh lời tốt.

Chỉ số ROE bao nhiêu là tốt?

Trong thị trường chứng khoán, chỉ số ROE muốn xem xét cần phải tìm hiểu công ty đang được phân tích thuộc lĩnh vực nào. Mỗi ngành nghề kinh doanh sẽ có mức ROE trung bình tương ứng. Thông thường, các nhà đầu tư nên tập trung vào các doanh nghiệp có ROE bằng hoặc cao hơn mức trung bình ngành. Đối với một số nhà đầu tư, ROE từ 14% trở lên là tỷ lệ có thể chấp nhận được, nếu ROE thấp hơn 10% là tỷ lệ kém. 

Lưu ý khi chỉ số ROE quá cao

“Đừng quá lạc quan với ROE cao, đó có thể chỉ là kết quả của việc vay mượn nhiều hoặc không thể duy trì trong thời gian dài.” – Howard Marks

Khi ROE quá cao, điều này không đảm bảo rằng tình hình của công ty là tốt. Một ROE cao có thể chỉ ra rằng công ty đang tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, cũng có trường hợp ROE tăng cao do các lý do không tốt, có thể gây rủi ro cho doanh nghiệp.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến ROE cao không đáng tin cậy là do vốn chủ sở hữu nhỏ. Công ty có thể trải qua một thời kỳ thua lỗ kéo dài, làm giảm vốn chủ sở hữu. Khi doanh nghiệp bắt đầu có lãi, ROE tăng cao do mẫu số nhỏ. Điều này có thể dẫn đến hiểu lầm về tình hình tài chính của công ty.

Ngoài ra, dư nợ lớn cũng có thể làm giảm vốn chủ sở hữu, dẫn đến ROE cao không đáng tin cậy. Điều này có thể xuất hiện khi công ty có quá nhiều nợ vay so với tài sản.

Ví dụ: Công ty A và Công ty B đều hoạt động trong cùng một ngành công nghiệp, nhưng có ROE khác nhau. Công ty A có ROE là 30% trong khi Công ty B có ROE là 15%.

Sau khi tiến hành phân tích, phát hiện ra rằng Công ty A có vốn chủ sở hữu nhỏ, do trải qua nhiều năm thua lỗ. Khi công ty bắt đầu tạo ra lợi nhuận, ROE tăng mạnh do mẫu số nhỏ. Trong khi đó, Công ty B có vốn chủ sở hữu lớn hơn và không gặp vấn đề nợ vay lớn.

Dù có ROE cao hơn, nhưng Công ty A không phải lúc nào cũng ổn định vì có khả năng không duy trì được tình hình tài chính tích cực trong tương lai. Trong khi đó, Công ty B có khả năng quản lý tài chính ổn định hơn và có thể đảm bảo mức độ bền vững hơn trong dài hạn.

Các yếu tố tác động đến ROE

ROE của một công ty có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng có thể ảnh hưởng đến ROE của một công ty:

1. Lợi nhuận: Nếu lợi nhuận tăng, ROE sẽ tăng theo và ngược lại.
2. Vốn chủ sở hữu: Nếu vốn chủ sở hữu tăng, ROE sẽ giảm và ngược lại.
3. Nợ vay: Nếu công ty có mức độ nợ vay cao, ROE có thể giảm do các khoản chi phí lãi vay. Tuy nhiên, nếu công ty sử dụng nợ vay một cách hiệu quả để tạo ra lợi nhuận, ROE có thể tăng.
4. Cạnh tranh trong ngành: Nếu ngành công nghiệp có mức độ cạnh tranh cao, ROE có thể giảm do áp lực cạnh tranh và giá cả thấp. Ngược lại, nếu ngành công nghiệp có mức độ cạnh tranh thấp, ROE có thể tăng.
5. Quản lý tài chính: Nếu công ty có quản lý tài chính hiệu quả, ROE có thể tăng do khả năng tạo lợi nhuận tốt từ vốn chủ sở hữu.

Cách tính chỉ số ROE và ví dụ minh họa 

Công thức tính chỉ số ROE đơn giản như sau:

Trong đó:

• Thu nhập ròng: được tính toán trước khi công ty trả cổ tức cho cổ đông phổ thông, sau khi công ty trả cổ tức cho cổ đông ưu đãi và khoản lãi vay. 
• Vốn chủ sở hữu bình quân: được tính theo vốn chủ sở hữu ở đầu kỳ kế toán. Đầu và cuối kỳ phải đúng với thời gian mà công ty có được thu nhập ròng. 

Ví dụ: Công ty ABC là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Trong năm 2022, vốn chủ sở hữu đầu năm của công ty là 6 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu cuối năm là 8 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế của công ty trong năm 2021 đạt 1.5 tỷ đồng. Áp dụng công thức tính chỉ số ROE, ta có:

Chỉ số ROE = (Lợi nhuận sau thuế / Vốn chủ sở hữu bình quân) x 100

Chỉ số ROE = (1.5 / 7) x 100 = 21.43%

Với chỉ số ROE 21.43%, Công ty ABC cho thấy họ đã quản lý vốn chủ sở hữu hiệu quả, tạo ra lợi nhuận đáng kể từ số vốn mà họ đã đầu tư vào năm 2021.

Sử dụng ROE trong quản lý tài chính doanh nghiệp

ROE là một trong những chỉ số quan trọng để đo lường hiệu suất tài chính của công ty và có thể được sử dụng trong quản lý tài chính doanh nghiệp như sau:

1. Đánh giá hiệu suất tài chính của công ty: Nếu ROE của công ty cao hơn so với các đối thủ cạnh tranh, đó có thể là một dấu hiệu của hiệu quả quản lý tài chính và khả năng tạo ra lợi nhuận từ vốn chủ sở hữu.
2. Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến ROE: ROE cung cấp thông tin về các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất tài chính của công ty như lợi nhuận, vốn chủ sở hữu, nợ vay và mức độ cạnh tranh trong ngành. Quản lý có thể sử dụng thông tin này để xác định các yếu tố cần cải thiện để tăng ROE.
3. Đặt mục tiêu ROE: Quản lý có thể thiết lập một mục tiêu ROE và áp dụng các biện pháp cần thiết để đạt được mục tiêu này. Mục tiêu ROE có thể được xác định dựa trên sự so sánh với các công ty cùng ngành khác hoặc dựa trên mục tiêu tài chính tổng thể của công ty.
4. Quyết định đầu tư: Nếu ROE của một dự án đầu tư cao hơn ROE trung bình của công ty, đó có thể là một dấu hiệu rằng dự án đầu tư đó có thể tạo ra lợi nhuận cao từ vốn chủ sở hữu.

So sánh ROE với ROA

ROE tập trung vào khả năng tạo ra lợi nhuận từ vốn mà doanh nghiệp sở hữu, trong khi ROA đo lường khả năng tạo lợi nhuận từ tất cả tài sản của doanh nghiệp. ROA cung cấp một cái nhìn tổng thể về cách quản lý tài sản của công ty.

Kết luận

Câu hỏi ROE là gì đã được trả lời đầy đủ trong bài viết này. ROE cũng có những ưu và nhược điểm vì thế các nhà đầu tư muốn biết cách sử dụng chỉ số ROE cũng như các chỉ số chứng khoán khác, hãy tham gia mở tài khoản trên HSC để có thể đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả hơn.