Tư duy như ông chủ Casino: Bài học về quản trị rủi ro và quản lý cảm xúc (Phần 3)

Cờ bạc không chỉ là may mắn, các ông chủ của Casino đã biết cách kiểm soát vận may đồng thời quản trị rủi ro, duy trì một lợi thế lâu dài, quản lý cảm xúc xuất sắc để thành công. Hãy cũng Stock Insight tìm hiểu tư duy của các ông chủ casino thông qua cách casino vận hành và rút ra bài học để áp dụng  trong đầu tư giúp gia tăng tài sản hiệu quả.

Những người chủ Casino có tư duy ra sao để đi đến thành công?

Không kể tới trường hợp cờ bạc bịp, các sòng bạc hiện đại được cấp phép đều vận hành khá minh bạch, nhưng đó không phải là nơi mà bạn có thể kiếm được tiền nhờ may mắn.

Gần như tất cả các người chơi thua bạc khi rời khỏi Casino đều có cảm giác hôm nay quá xui, và lần sau mình sẽ quay lại phục thù. Nhưng lần sau quay lại, lần sau nữa, và các lần sau nữa vẫn thua. Vậy Casino được vận hành như thế nào mà gần như luôn may mắn, còn người chơi thì luôn xui?

Có nhiều cách tiếp cận trong giao dịch chứng khoán, và một trong những cách phổ biến đó là xem chứng khoán như cờ bạc. Với cách tiếp cận này, thì nhà đầu tư cần học hỏi tư duy của những ông chủ Casino, những người luôn gặp may mắn để thành công trong đầu tư, chứ không nên học hỏi tuy duy của những con bạc, những người tìm cách phục thù nhưng thực tế luôn thua cuộc.

May mắn có thể tới một lần, hai lần, thậm chí nhiều lần. Nhưng luôn luôn may mắn trong thời gian dài thì đó không còn là may mắn nữa, mà đó là 1 phương pháp. Các casino được vận hành bởi các ông chủ đều xác định được cho mình các lợi thế như: hệ thống CNTT hiện đại, có dữ liệu thống kê lớn, tuân thủ quy tắc vận hành, và phát huy các lợi thế này cũng như quản trị rủi ro và chấp nhận  rủi ro một cách kỷ luật.

Và các phương pháp này cũng rất quan trọng trong giao dịch chứng khoán.

Bài học đầu tiên: Duy trì lợi thế lâu dài trong đầu tư

Khác với tâm lý hên xui, cờ bạc là một trò chơi xác suất và Casino là người nắm giữ lợi thế Thống kê này. Với sự hỗ trợ của máy tính, Casino đã thiết kế các trò chơi một cách cẩn thận để luôn nắm giữ lợi thế và quản trị rủi ro. Điều này đảm bảo, dù người chơi có thắng lớn trong ngắn hạn, thì về lâu dài Casino luôn có lợi nhuận.

Ví dụ: Trò tài xỉu 3 xúc xắc, khi thắng đặt 100 ăn 98.5 còn khi thua đặt 100 mất 100. Rõ ràng, về dài hạn thì xác suất Tài Xỉu là ngang nhau 50-50, và khi người chơi đánh đủ nhiều thì kết quả là hòa. Nhưng mỗi lần thắng người chơi sẽ mất phí 1.5, và dài hạn thì phí này cũng sẽ khiến người chơi thua hết tiền.

Việc người chơi cố gắng dự đoán xác suất ra tài hay xỉu cũng không khả thi, vì kết quả vẫn là ngẫu nhiên.

Ví dụ: Khi tung xúc sắc, thì Tài đã ra 20 lần liên tiếp, vậy ở lần 21 này người chơi sẽ đặt Tài hay Xỉu để chiến thắng? Một cách nhanh chóng, đại đa số sẽ chọn đặt Xỉu, vì cho rằng Tài đã ra 20 lần, và ở lần 21 này sẽ dễ ra Xỉu hơn. Tuy nhiên, thực tế phũ phàng:

Xác suất ra Tài hay Xỉu là ngang nhau ở mỗi lần tung đều là 50%, và ở lần tung thứ 21 thì vẫn là 1/2

• Xác suất 20 Tài liên tục và xuất hiện Tài ở lần tung 21:
• Xác suất 20 Tài liên tục và xuất hiện Xỉu ở lần tung 21:

Như vậy, dù xuất hiện Tài 20 lần liên tục, thì ở lần thứ 21 này xác suất Tài Xỉu vẫn là ngang nhau và bằng, chứ không như suy nghĩ vì đã ra Tài quá nhiều sẽ ra Xỉu. Do đó, mọi sự cố gắng dự đoán đều không khả thi vì kết quả là ngẫu nhiên.

Như vậy, Casino đã thiết kế trò chơi mà ở mặt thống kê dài hạn hay tâm lý ngắn hạn, thì Casino luôn là người chiến thắng.

Trong đầu tư chứng khoán cũng vậy, nhà đầu tư cần xác định được đâu là lợi thế của mình và duy trì lợi thế này trong dài hạn để luôn chiến thắng thị trường.

Một trong những lợi thế đơn giản và dễ dàng thực hiện nhất chính là “Lãi kép”, nhà đầu tư có thể chọn cho mình 1 kênh đầu tư như: gửi tiết kiệm, chứng khoán,… và liên tục tái đầu tư lãi trong dài hạn, và hưởng thành quả của lãi kép để tối ưu đa lợi nhuận.

Bài học thứ hai: Thành lập các quy tắc và giới hạn chặt chẽ

Như đã đề cập, Casino có lợi thế để thiết lập các trò chơi theo hướng có lợi thế cho mình, nhưng bên cạnh đó, để có thể duy trì lợi thế này trong dài hạn thì Casino cũng có nhiều chiến lược để quản trị rủi ro, đặc biệt là giới hạn các khoản lỗ để tránh phá sản sau 1 đêm.

Giới hạn mức cược tối đa

Một Casino sẽ được chia ra các khu vực khác nhau, như khu vực cho khách phổ thông, khu vực khách lớn, hay các khu vực đặc biệt cho các khách VVIP. Từng trò chơi ở mỗi khu vực sẽ được giới hạn mức cược tối đa và tối thiểu để tránh trường hợp khách rất lớn nhưng chơi ở khu vực đặt cược nhỏ, và tiến hành đặt gấp đôi sau mỗi lần thua cho tới khi chiến thắng dù không dễ dàng.

Ví dụ: khách chơi chỉ đặt Tài lần đầu 1 USD, các lần sau vẫn thua và tăng thành 2 USD, 4 USD, 8 USD,…và nếu rơi vào trường hợp chuỗi 25 lần thua khi ra xỉu thì khách đã thua 33,554,431 USD, nhưng đây là khách rất giàu có và lần 26 họ tiếp tục đặt Tài và chiến thắng thì Casino sẽ thua lớn. Do đó, nếu Casino giới hạn cược tối đa ở khu vực phổ thông là 10,000 USD, thì khách chơi sẽ không áp dụng được chiến thuật này.

Còn nếu khách muốn đặt nhiều hơn thì sang khu vực VIP hơn, và tại đây sẽ đặt tối thiểu là 100 USD, và khách hàng không thể chơi gấp 2 sau mỗi lần thua nữa, vì nếu thua 25 lần liên tiếp thì lúc này số tiền thua đã là 3,355,443,100 USD (hơn 3.355 tỷ USD). Một con số quá lớn bất khả thi cho bất cứ tỷ phú nào dù đam mê cờ bạc trên thế giới.

Quản lý bằng thống kê

Như bài học đã đề cập, Casino dùng thống kê và xác suất để tạo nên cho mình 1 lợi thế trong dài hạn. Mỗi trò chơi đều có 1 lợi thế nhà cái (House edge) mà Casino có thể thu được theo thời gian.

Ví dụ:

• Lợi thế nhà cái trong trò tài xỉu ở bài học 1 là 1.5%
• Trong trò Roulette châu Âu thì lợi thế là 2.7% còn Mỹ là 5.4%
• Blackjack thì lợi thế 0.5%-1%
• Slot Machines (máy đánh bạc) thì lợi thế từ 2%-15% từng máy.

Và trong giao dịch chứng khoán, nhà đầu tư cũng cần thiết kế cho mình các quy tắc giao dịch chốt lời, cắt lỗ và tuân thủ chúng để giới hạn các khoản lỗ không vượt quá giới hạn. Vì khi các khoản lỗ vượt quá giới hạn sẽ gặp khó khăn trong việc quản trị rủi ro và tìm kiếm lợi nhuận bù đắp.

Ví dụ: khi nhà đầu tư lỗ 5%, thì vị thế tiếp theo phải lời 5.3% mới hòa vốn, còn khi lỗ 10% thì vị thế sau phải lời 11.1% hoặc khi lỗ 50% thì vị thế sau phải lời 100% mới hòa vốn. Và tìm kiếm lợi nhuận 100% là không hề dễ dàng.

Nếu là một nhà đầu tư dài hạn, và áp dụng phương pháp Lãi kép, thì nhà đầu tư cần tuân thủ quy tắc tái đầu tư lãi, cũng như liên tục giám sát danh mục đầu tư của minh.

Bài học thứ ba: Quản lý cảm xúc 

Mặc dù Casino sẽ rất vui khi khách chơi thua bạc, và họ sẽ có tiền. Nhưng Casino vẫn rất thận trọng với các khách chơi lớn (high roller), có thể họ sẽ mang lại lợi nhuận lớn cho Casino, nhưng cũng tiềm ẩn khả năng gây thua lỗ lớn. Do đó, Casino sẽ ký các thỏa thuận riêng với High roller giới hạn khoản tiền mà họ thắng hoặc thua, thông thường các mức này cũng rất lớn để khiến High roller cảm thấy thoải mái khi chơi đồng thời giúp Casino kiểm soát được tổn thất.

Bên cạnh thỏa thuận riêng, để giữ quan hệ tốt đẹp với High roller thì Casino sẽ còn kèm theo  đó là những ưu đãi như miễn phí tiền vé máy bay, phòng ở, bữa ăn sang trọng,… và giá trị những phần thưởng này thường thấp hơn rất nhiều khoản tiền mà Casino thắng.

Đó là với High roller, còn với khách chơi phổ thông thì Casino có những chuyên viên giám sát, khi một khách chơi may mắn liên tục họ sẽ tìm cách cắt đứt chuỗi may mắn này bằng cách đổi người chia bài. Ông chủ Casino biết, việc đổi người chia bài không làm ảnh hưởng tới xác suất của trò chơi mà họ thiết kế có lợi thế dài hạn. Nhưng khi người chơi đủ lâu, và thua thì họ sẽ có lý do thua hôm nay là do bị đổi người chia bài không hợp phong thủy nên thua. Và lần sau may mắn hơn họ sẽ quay lại để chiến thắng.

Như vậy, các Casino họ kiểm soát cảm xúc bằng hệ thống giám sát, tuân thủ thống kê mà họ có lợi thế lâu dài nhưng bên cạnh đó họ cũng giới hạn lợi nhuận khi ký thỏa thuận với high roller dù đứng trước cơ hội kiếm tiền lớn.

Nhà đầu tư cũng có thể học hỏi cách quản trị rủi ro và quản lý cảm xúc trong giao dịch như các Casino, đó là phải có hệ thống giám sát tâm lý như lập kế hoạch giao dịch chi tiết; ghi chép lại nhật ký giao dịch để tự đánh giá và rút kinh nghiệm. Từ đó, không bị cuốn vào tâm lý hưng phấn và mất đi cảnh giác dù nguy hiểm cận kề.

Kết luận

Lợi thế của chủ Casino chỉ phát huy khi người chơi càng đông và càng chơi nhiều. Do đó, các Casino luôn được thiết kế đầy đủ dịch vụ và tách người chơi khỏi bên ngoài, để họ không nhận thấy thay đổi ngày đêm từ đó chơi nhiều và lợi thế thống kê sẽ phát huy nghiêng về Casino.

Hy vọng, thông qua bài viết này nhà đầu tư đã hiểu được cách Casino quản trị rủi ro, duy trì lợi thế của mình, từ đó có những áp dụng trong đầu tư để gia tăng tài sản. Các nhà đầu tư cùng tham gia vào HscEdu – Nơi có các lớp học cùng chuyên gia giúp tối đa hóa lợi nhuận.

Xem thêm các bài viết cùng chuyên mục:

Phần 1: Vì sao quản trị rủi ro là yếu tố sống còn trong giao dịch chứng khoán? 
Phần 2: Khai thác sức mạnh của kỳ quan thứ 8: Lãi suất kép
Phần 4: Chinh phục thị trường: Quản trị rủi ro không quá 10%
Phần 5: Nghệ thuật quản trị rủi ro: Chiếc la bàn của trader tài ba 

Lê Trọng Đại
Wealth Manager