Pump là gì? Cách tránh bẫy pump và dump trong đầu tư chứng khoán

Pump là gì?

Pump là thuật ngữ ám chỉ hành động mua vào một lượng lớn chứng khoán nhằm đẩy nhu cầu và giá lên cao hơn giá trị thật để thu hút nhà đầu tư theo sự dẫn dắt của những người tạo ra hiện tượng này. 

Quá trình tăng giá diễn ra nhanh chóng và mạnh mẽ, không có sự điều chỉnh để tạo ra tâm lý FOMO (Fear Of Missing Out) cho cộng đồng. Đặc điểm chung của giai đoạn này là tất cả mọi nhà đầu tư đều lạc quan đến mức khó tin.

Dump là gì?

Dump, hay còn được hiểu là “xả ra”, là hành động bán chứng khoán sau khi đã giá đã tăng vượt quá giá trị thực của nó nhằm thu lợi từ sự chênh lệch giá. 

Sau khi các nhà tạo bẫy đã lãi đủ số tiền chênh lệch và thoát thành công, giá chứng khoán sẽ ngừng tăng và giao dịch sẽ giảm. 

Khi đó, hoảng loạn bắt đầu lan truyền trong cộng đồng đầu tư, giá chứng khoán sẽ tiếp tục giảm và những người mua sau cùng sẽ bị thua lỗ. Hiện tượng này đã tạo ra một chuỗi bán ra số lượng lớn, và cuối cùng các nạn nhân đã mắc bẫy phải bán tháo dưới giá thị trường.

Ví dụ về hiện tượng Pump and Dump trong Chứng khoán

Công ty XYZ và dự án Blockchain tưởng tượng:

Bước 1: Tạo Công Ty và Dự Án Blockchain Ảo

Nhóm lừa đảo tạo ra một công ty ảo mang tên “XYZ Blockchain Corporation” và một dự án blockchain không có thực tế. Họ mua cổ phiếu của công ty này với giá rất thấp, bắt đầu quá trình “pump”.

Truyền đi thông điệp tích cực về tiềm năng “đột phá” của công nghệ blockchain và dự án trên các diễn đàn chứng khoán và mạng xã hội. Thông tin giả mạo về đối tác tiềm năng và các hợp đồng tương lai với các công ty lớn được lan truyền.

Bước 2: Giả Mạo và Bán Ra

Khi giá cổ phiếu XYZ tăng lên vì sự quan tâm của nhà đầu tư mới, nhóm lừa đảo bắt đầu giai đoạn “dump”:

Họ bán toàn bộ cổ phiếu với giá cao, thường là giá ảo và không có sự cố định. Hành động này đẩy giá cổ phiếu lên cao.

Sau khi có đủ lợi nhuận, họ phá sản dự án blockchain và công ty XYZ.

Kết quả là, giá cổ phiếu XYZ đột ngột giảm, gây thất vọng cho những người mới mua vào. Nhà đầu tư mất tiền, trong khi nhóm lừa đảo kiếm lợi nhuận và biến mất.

Tại sao lại xảy ra hiện tượng Pump và Dump?

4 Lý do phổ biến làm xảy ra hiện tượng Pump và Dump:

• Lợi Nhuận Nhanh Chóng: Bằng cách tạo áp lực mua và đẩy giá lên, họ có thể bán chứng khoán với giá cao, thu được lợi nhuận nhanh trước khi thị trường giảm giá.
• Sự Tham Lam: Nhà đầu tư thường bị tham lam và muốn kiếm lời nhanh chóng mà không tiến hành nghiên cứu cẩn thận, dẫn đến mua vào ở mức giá cao.
• Thiếu Kiến Thức và Kinh Nghiệm: Những người mới vào thị trường thường thiếu kiến thức và kinh nghiệm, dễ bị cuốn vào thị trường thao túng mà không nhận ra rủi ro.
• Tâm Lý Bầy Đàn: khi một số người bắt đầu mua và giá tăng, những người khác cảm thấy áp lực tham gia nhanh chóng, tạo ra sự lan truyền của hiện tượng.

Quy trình của Pump và Dump diễn ra như thế nào?

Bước 1: Tạo Tín Hiệu

• Chọn Tài Sản: Lựa chọn tài sản dễ bị ảnh hưởng hoặc có vốn hóa thấp.
• Tạo Tín Hiệu Giả: Phổ biến thông tin giả mạo về tài sản, kích thích sự quan tâm.

Bước 2: Lan Truyền Cấp Số Nhân

• Sử Dụng MXH và Diễn Đàn: Tận dụng tài khoản giả mạo để lan truyền thông tin giả tạo.
• Thu Hút Sự Quan Tâm: Tạo sự quan tâm từ cộng đồng, thúc đẩy giá tài sản.

Bước 3: Đợt Tăng Giá “Pump”

• Mua Vào: Bắt đầu mua khi giá thấp.
• Tạo Áp Lực Mua Vào: Đặt lệnh mua để thúc đẩy giá tăng.

Bước 4: Bán Chứng Khoán “Dump”

• Bán Chứng Khoán: Bắt đầu bán với giá cao, tạo áp lực bán ra.
• Sụp Đổ Giá Tài Sản: Giá sụp đổ, làm mất giá trị những người tham gia sau cùng.

Bước 5: Thiệt Hại Cho Nhà Đầu Tư ‘Đến Sau’

• Thị Trường Sụp Đổ: Giá tài sản giảm đột ngột, làm thiệt hại cho những người tham gia sau cùng.
• Những Nhà Đầu Tư Nhận Thiệt Hại: Những người mua vào đỉnh giá phải chịu thiệt hại, trong khi người thao túng đã rút lui với lợi nhuận.

8 Dấu hiệu nhận biết Pump và Dump

STT	Dấu hiệu nhận biết	Ý nghĩa
1	Tăng giá đột ngột	Nếu một tài sản tăng giá quá nhanh trong thời gian ngắn mà không có tin tức hoặc sự kiện quan trọng đi kèm, đây có thể là một dấu hiệu.
2	Thông tin giả mạo	Cẩn thận với các thông tin được lan truyền trên mạng xã hội, diễn đàn hoặc trang web không có nguồn tin đáng tin cậy. Nếu thông tin không được xác minh hoặc thiếu tính logic, đây có thể là dấu hiệu.
3	Khối lượng giao dịch đột biến	Nếu thấy khối lượng giao dịch tăng đột ngột và rồi giảm sau đó, đây có thể là một dấu hiệu của Pump and Dump.
4	Tâm lý ‘bầy đàn’	Khi bạn thấy nhiều người đang bàn luận về một tài sản cụ thể và áp lực mua vào tăng, đây có thể là dấu hiệu của một tình huống Pump and Dump.
5	Nghiên cứu kỹ thuật	Sử dụng các công cụ phân tích kỹ thuật như biểu đồ và các chỉ báo kỹ thuật để xác định sự biến động bất thường trong giá và khối lượng giao dịch.
6	Nghiên cứu cơ bản	Nghiên cứu các yếu tố cơ bản của công ty hoặc doanh nghiệp. Nếu không có sự cải thiện rõ rệt trong các yếu tố cơ bản mà giá tài sản vẫn tăng, đây có thể là một dấu hiệu.
7	Theo dõi thời gian giao dịch	Hiện tượng Pump and Dump thường xảy ra trong khoảng thời gian ngắn và kết thúc nhanh chóng.
8	Lưu ý đến các nhóm diễn đàn	Các nhóm và diễn đàn trên mạng xã hội và internet có thể là nơi các nhà đầu tư thực hiện thao túng.

Kinh nghiệm tránh bẫy Pump và Dump trong thị trường chứng khoán

Hãy cực kỳ cảnh giác với những lời đề nghị đầu tư không được yêu cầu. Nếu bạn nhận được thông báo không mong muốn liên quan đến “cơ hội đầu tư,” hãy hết sức thận trọng. Các kẻ lừa đảo có thể tiếp cận bạn qua nhiều phương tiện khác nhau, từ email đến truyền thông xã hội. Bỏ qua những thông điệp như vậy để tránh tổn thất thay vì những lời hứa lợi nhuận lớn.

Hãy để ý những lá cờ đỏ rõ ràng khi đối mặt với khoản đầu tư. Nếu nó nghe có vẻ quá tốt để làm thật, hứa hẹn lợi nhuận “đảm bảo” hoặc áp đặt áp lực mua ngay, đó có thể là chiến thuật lừa đảo. Hãy coi đây là những tín hiệu cảnh báo.

Cảnh giác với hành vi gian lận trong mối quan hệ. Lừa đảo mối quan hệ có thể liên quan đến các nhóm cụ thể, nhưng lời mời đầu tư từ thành viên trong nhóm của bạn có thể là một chiến lược để tạo lòng tin. Tuy nhiên, đừng tin tưởng mù quáng; thực hiện nghiên cứu của bạn để xác minh tính chất hợp pháp của đầu tư.

Tiến hành nghiên cứu của riêng bạn và sự siêng năng trước khi đầu tư. Tránh đặt niềm tin quá nhiều vào thông tin được cung cấp. Nghiên cứu về công ty, triển vọng kinh doanh, và báo cáo tài chính là bước quan trọng để đảm bảo sự đánh giá đúng đắn và tránh bị lừa đảo.

Lời kết

Pump và Dump là một phương thức đầu tư lướt sóng có nhiều rủi ro. Để tránh rơi vào bẫy Pump và Dump, nhà đầu tư cần nghiên cứu kỹ về chứng khoán, hạn chế đầu tư khi có tâm lý đám đông, lập kế hoạch quản lý rủi ro và vốn hiệu quả, cân nhắc kỹ lưỡng khi đầu tư vào các cổ phiếu có vốn hóa thị trường lớn và uy tín. 

Mở tài khoản online chứng khoán HSC ngay hôm nay để bắt đầu hành trình đầu tư cùng nhiều kiến thức được cập nhật tại HSCEdu. Đừng quên thường xuyên cập nhật  tin tức thị trường chứng khoán mới nhất trên Stock Insight bạn nhé!