Lý thuyết dow | Nguyên lý và ứng dụng thực tế trên thị trường

Lý thuyết Dow là gì?

Lý thuyết Dow được sáng lập bởi Charles Dow và đây là nền tảng để các nhà đầu tư có thể nghiên cứu sự biến động trong thị trường tài chính. Charles Dow xây dựng lý thuyết này dựa trên một nguyên tắc cơ bản: Thị trường chứng khoán là một chỉ số quan trọng đối với tình hình kinh tế chung.

Charles H. Dow, người được coi là cha đẻ của Lý thuyết Dow, giới thiệu khái niệm về “chỉ số giá bình quân” nhằm thể hiện xu hướng chung của một số cổ phiếu đại diện cho thị trường. Lý thuyết Dow đã tạo ra hai loại chỉ số bình quân Dow-Jones vào năm 1897, và chúng vẫn được sử dụng cho đến ngày nay. Dow đã áp dụng những chỉ số này trong nghiên cứu về xu hướng chung của thị trường.

Lý thuyết Dow đặt mức chú ý vào việc thị trường chứng khoán của một quốc gia sẽ phản ánh tình hình kinh tế của quốc gia đó. Bằng cách phân tích tổng thể chính xác và đầy đủ, nhà đầu tư có thể dự đoán sự tăng giảm giá cả trên thị trường. Mặc dù đã tồn tại hơn một thế kỷ, lý thuyết này vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc phân tích thị trường tài chính.

Lý thuyết được Charles Dow sáng tạo ra

Nguyên lý/giả thiết của Lý thuyết Dow

Không ai có thể thao túng xu hướng chính của thị trường

Khi một xu hướng chính đã được thiết lập, không có ai có khả năng thay đổi hoặc thao túng nó cho đến khi thị trường tự chuyển đổi xu hướng chính theo hướng ngược lại. Sự thao túng có thể xảy ra trong các xu hướng thứ cấp hoặc ngắn hạn, nhưng xu hướng chính là không thể bị đảo ngược, thay đổi hoặc thao túng.

Mọi thứ đều được phản ánh vào giá cả

Thị trường phản ánh mọi thông tin thông qua giá cả. Mọi sự kiện, kỳ vọng, sợ hãi và mong đợi của tất cả những người tham gia thị trường đều được thể hiện trong con số giá cả.

Lý thuyết Dow không phải công cụ hoàn hảo

Lý thuyết Dow cung cấp nguyên lý và bản chất của thị trường, giúp loại bỏ tác động của tâm lý cá nhân khi tham gia thị trường để đưa ra các nhận định chính xác về thị trường. Tuy nhiên, khi áp dụng lý thuyết Dow, việc phân tích cần dựa trên tiêu chí khách quan, không nên dựa vào kỳ vọng cá nhân để tránh hiện tượng lệch lạc trong phân tích.

Ba xu hướng của Dow

Dow và Hamilton đề xuất ba xu hướng giá chính, bao gồm xu hướng chính, xu hướng thứ cấp, và xu hướng ngắn hạn (hay xu hướng chính, xu hướng thứ cấp và xu hướng ngày).

1. Xu hướng chính (Main Trend): Kéo dài từ vài tháng đến vài năm, xu hướng chính là những biến động lớn trong thị trường có thể là tăng (bullish) hoặc giảm (bearish). Một khi được thiết lập, xu hướng chính sẽ duy trì cho đến khi xu hướng ngược lại xuất hiện.
2. Xu hướng thứ cấp (Secondary Trend): Kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, xu hướng thứ cấp là những biến động nằm trong xu hướng chính. Trong xu hướng chính tăng, xu hướng thứ cấp có thể là tăng hoặc giảm. Ngược lại, trong xu hướng chính giảm, xu hướng thứ cấp cũng có thể là tăng hoặc giảm.
3. Xu hướng ngắn hạn (Short-Term Trend): Kéo dài từ vài giờ đến vài ngày hoặc một hai tuần, xu hướng ngắn hạn thường là các biến động ngắn hạn, chủ yếu diễn ra trong xu hướng thứ cấp. Mặc dù có tính chất ngắn hạn và nhanh chóng, nhưng chúng có thể tác động vào tạo thành các xu thế trung gian theo quan điểm của thuyết Dow.

Chỉ báo Khối lượng theo lý thuyết Dow

Theo lý thuyết Dow, các tín hiệu mua và bán chủ yếu dựa trên biến động giá của các chỉ số, và khối lượng được sử dụng như một chỉ báo phụ để xác nhận chuyển động giá. Theo nguyên lý này, khối lượng sẽ thay đổi theo xu hướng chính của giá:

Trong một xu hướng tăng:

1. Khối lượng tăng khi giá tăng và giảm khi giá giảm. Điều này diễn ra vì xu hướng tăng thể hiện sự tin tưởng của nhà đầu tư với niềm tin rằng giá sẽ tiếp tục tăng.
2. Khối lượng thấp trong giai đoạn điều chỉnh cho thấy nhiều nhà đầu tư không muốn đóng vị thế của họ, vì họ tin rằng xu hướng chính sẽ tiếp tục.
3. Trong trường hợp xu hướng tăng nhưng khối lượng yếu khi giá tăng, đó là dấu hiệu cho thấy sức mạnh của xu hướng đang giảm. Nếu người mua bắt đầu rời khỏi thị trường, thị trường có thể không duy trì xu hướng tăng.

Trong một xu hướng giảm:

1. Khi khối lượng tăng trong những phiên giảm, đó là dấu hiệu cho thấy có nhiều người tham gia trở thành người bán trên thị trường.
2. Trong xu hướng giảm nhưng khối lượng yếu dần, đó là dấu hiệu cho thấy áp lực bán đang giảm. Nếu người bán giảm áp lực bán hoặc chuyển sang mua, thị trường có thể không duy trì xu hướng giảm.

Lý thuyết Dow khẳng định rằng khi một xu hướng được xác nhận theo khối lượng, nhiều tiền trên thị trường sẽ di chuyển theo xu hướng đó và không chống lại nó. Khối lượng và các chỉ số kỹ thuật phát sinh từ lý thuyết Dow được coi là các công cụ mạnh mẽ để đối mặt với những nguyên tắc này.

Hạn chế của lý thuyết Dow

Một vài hạn chế của lý thuyết Dow

Mặc dù lý thuyết Dow đã tồn tại và giữ vững trong hơn một thế kỷ, nhưng cũng tồn tại một số hạn chế:

• Độ trễ lớn: Nguyên lý thứ 3 của Dow chia xu hướng chính thành ba giai đoạn. Tuy nhiên, nếu nhà đầu tư chỉ tham gia vào giai đoạn bùng nổ (với xu hướng tăng) và giai đoạn tuyệt vọng (với xu hướng giảm), họ có thể bỏ lỡ cơ hội khi biến động bắt đầu xảy ra. Điều này tạo ra độ trễ lớn trong việc đưa ra quyết định giao dịch.
• Lý thuyết Dow không phải lúc nào đúng: Lý thuyết của Dow bao gồm nhiều yếu tố như lạm phát, cảm xúc của nhà đầu tư hay lãi suất. Tuy nhiên, tác giả không luôn tính đến các yếu tố như thiên tai, dịch bệnh, mặc dù chúng có ảnh hưởng lớn đến giá cả trên thị trường.
• Khó áp dụng khi giao dịch trung hạn và ngắn hạn: Lý thuyết Dow tập trung vào xu hướng chính, khiến cho các nhà đầu tư phải đợi đến khi đỉnh và đáy trở nên rõ ràng. Điều này tạo ra khó khăn trong việc đưa ra quyết định đầu tư trung hạn và ngắn hạn.
• Làm khó khăn khi xác định xu hướng: Lý thuyết Dow chia thị trường thành ba xu hướng: xu hướng chính, xu hướng phụ và xu hướng nhỏ. Tuy nhiên, giá cả thị trường liên tục biến động, điều này khiến cho nhà đầu tư khó xác định chính xác các xu hướng và dễ đưa ra quyết định sai lầm.

Trên đây là tất cả những thông tin về lý thuyết dow mà Stock Insight muốn chia sẻ đến nhà đầu tư. Mở tài khoản chứng khoán online HSC ngay hôm nay để bắt đầu hành trình đầu tư cùng nhiều kiến thức được cập nhật tại HSCEdu. Đừng quên thường xuyên cập nhật  tin tức thị trường chứng khoán mới nhất trên Stock Insight bạn nhé!