Hệ thống KRX là gì? 7 Tính năng nổi bật của hệ thống KRX

Hệ thống KRX là một bước tiến quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả và minh bạch trên thị trường chứng khoán. Được triển khai với mục tiêu cải thiện cơ sở hạ tầng giao dịch, hệ thống KRX không chỉ giúp tăng cường tính an toàn mà còn cải thiện tốc độ và hiệu suất giao dịch. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về hệ thống KRX cùng những tính năng nổi bật. 

Hệ thống KRX là gì?

Khái niệm về hệ thống KRX

Hệ thống KRX là một hệ thống công nghệ thông tin được sử dụng để quản lý và điều hành giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam. HoSE đã ký kết thỏa thuận với Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc (KRX) vào năm 2012 nhằm nâng cấp công nghệ và cơ sở hạ tầng cho sàn giao dịch chứng khoán.

Bà Nguyễn Thị Việt Hà, người đứng đầu Hội đồng quản trị HoSE, cho biết: “KRX được kỳ vọng sẽ mang đến các sản phẩm, giải pháp giao dịch và thanh toán mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam như: giao dịch trong ngày (T+0), bán khống (short selling), rút ngắn thời gian thanh toán, hợp đồng quyền chọn (option contract)… Đồng thời, tạo tiền đề giải quyết các nút thắt để tiến tới được nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi như: thanh toán bù trừ trung tâm (CCP), nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng…”

Lộ trình triển khai hệ thống KRX tại Việt Nam

Trước đây, công nghệ được sử dụng ở thị trường chứng khoán Việt Nam đến từ Thái Lan. Hệ thống này đã trở nên lỗi thời và thường xuyên gặp sự cố, đặc biệt vào giữa năm 2021, khi hệ thống bị nghẽn lệnh khi khả năng tiếp nhận chỉ khoảng 900.000 lệnh, trong khi thị trường đang trong giai đoạn bùng nổ. Công ty Hệ thống thông tin FPT (FPT IS) đã đưa ra giải pháp tạm thời thay thế hệ thống của Thái Lan trong thời gian chờ triển khai KRX.

Hệ thống của FPT đã nâng số lệnh tiếp nhận lên khoảng 2 đến 3 triệu lệnh mỗi ngày, tạm thời giải quyết được vấn đề nghẽn lệnh. Ngoài ra, thời gian thanh toán cũng giảm từ T+3 xuống còn T+2,5.

Vào ngày 21/4/2024, HoSE đã gửi công văn khẩn đến các công ty chứng khoán về việc triển khai hệ thống công nghệ giao dịch mới KRX từ ngày 2/5/2024. Thông báo này được đưa ra sau khi HoSE tiến hành thử nghiệm hệ thống KRX với các công ty chứng khoán trong hai đợt: đợt 1 vào nửa đầu tháng 3 và đợt 2 từ nửa cuối tháng 3/2024.

Tuy nhiên, vào ngày 25/4, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã gửi công văn hỏa tốc đến các Sở giao dịch và Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán (VSDC) về việc không chấp thuận triển khai KRX vào ngày 2/5/2024 theo đề xuất của HoSE, với lý do việc áp dụng này chưa tuân thủ quy định pháp luật.

Các tính năng nổi bật của hệ thống KRX

Hiện nay, việc triển khai KRX vẫn được tiếp tục và kỳ vọng sẽ đi vào hoạt động chính thức trong năm 2024 sau khi các vướng mắc được giải quyết. Chúng ta hãy cùng xem xét các tính năng nổi bật của KRX dự kiến áp dụng.

Giao dịch thỏa thuận

Trước đây chỉ có bên bán mới được nhập lệnh giao dịch thỏa thuận còn bên mua xác nhận nhưng với hệ thống KRX, cả bên bán và bên mua đều có thể nhập lệnh thỏa thuận, bên còn lại có thể xác nhận hoặc từ chối, điều này giúp cho cả bên bán và bên mua giao dịch thỏa thuận chủ động hơn.

Hơn nữa, hệ thống mới cũng cho phép chuyển đổi lệnh quảng cáo giao dịch thỏa thuận (IOI) thành lệnh giao dịch thỏa thuận và bên khởi tạo lệnh thỏa thuận từ IOI phải là đối tác với bên quảng cáo và bên quảng cáo sẽ có trách nhiệm xác nhận lệnh thỏa thuận. Như vậy, bên đăng lệnh quảng cáo thỏa thuận sẽ có trách nhiệm cao hơn so với trước đây.

Thời gian giao dịch

Đối với chứng khoán thông thường, khớp lệnh lô lẻ sẽ thực hiện từ cả trong phiên khớp lệnh định kỳ và khớp lệnh liên tục, trước đây chỉ cho thực hiện trong phiên khớp lệnh liên tục.

Đối với chứng khoán bị hạn chế giao dịch, trước đây chỉ được thực hiện ở phiên chiều thì hệ thống mới sẽ được thực hiện cả phiên sáng và chiều nhưng chia thành nhiều đợt khớp lệnh định kỳ mỗi đợt kéo dài 15 phút và nhà đầu tư chỉ sử dụng lệnh LO và không được sửa lệnh vào 5 phút cuối của các đợt khớp lệnh định kỳ này.

Như vậy, hệ thống mới sẽ tạo điều kiện và thời gian hơn cho các giao dịch lô lẻ và các cổ phiếu bị hạn chế giao dịch.

Biên độ giao dịch

Một điểm mới đó là các giao dịch thỏa thuận sau giờ (từ 14h45 – 15h00) đối với cổ phiếu có biên độ là -7% ~ +25%. Điều này tạo thuận tiện cho các giao dịch thỏa thuận muốn mua cổ phiếu với giá cao hơn giá trần của ngày hôm đó. Do đó, tạo ra sự hấp dẫn đối với xu hướng tăng giá.

Sửa lệnh

Hệ thống KRX mới tạo thuận lợi hơn trong việc sửa lệnh, cho phép sửa giá hoặc khối lượng (không được thực hiện đồng thời sửa cả giá và khối lượng). Nếu sửa giảm khối lượng thì không ảnh hưởng đến thứ tự ưu tiên thời gian của lệnh, sửa tăng khối lượng hoặc thay đổi giá sẽ làm giảm ưu tiên thời gian của lệnh.

Lệnh giao dịch

Ở hệ thống hiện tại lệnh ATO/ATC được ưu tiên trước lệnh LO nhưng trong hệ thống mới các lệnh này không được ưu tiên trước lệnh LO trong khi so khớp lệnh.

Hiển thị thông tin trên bảng giá điện tử

Ở hệ thống hiện tại, phiên khớp lệnh định kỳ sẽ hiển thị ba mức giá chào mua, chào bán tốt nhất của từng loại chứng khoán kèm theo khối lượng đặt mua, bán tương ứng với các mức giá đó. Tuy nhiên, hệ thống mới sẽ hiển thị khối lượng tương ứng 3 mức giá dư mua/dư bán tốt nhất còn lại sau khi dự kiến khớp của từng chứng khoán. Điều này giúp nhà đầu tư có cái nhìn tốt hơn về cung cầu cổ phiếu tại các phiên giao dịch định kỳ tránh hiện tượng che giá tại các phiên này.

Nghiệp vụ Buy-in

Nghiệp vụ Buy-in: Áp dụng khi có Công ty Chứng khoán (CTCK) không đủ chứng khoán thanh toán cho VSD sau khi đã thực hiện các biện pháp nghiệp vụ khác. CTCK đăng ký thông tin cho VSD, sau đó VSD gửi thông tin Buy-in cho Sở (Chứng khoán, Số tài khoản Buy-in, giá mua, khối lượng mua, ngày đăng ký mua). Vào ngày đăng ký mua, CTCK nhập lệnh mua đúng với thông tin đã đăng ký và các Nhà đầu tư (NĐT) khác có thể tham gia nhập lệnh bán để giao dịch.

Tác động của KRX đến thị trường chứng khoán

Đưa vào vận hành hệ thống KRX là điều kiện cần và sự xuất hiện của cơ chế thanh toán bù trừ trung tâm (CCP) là điều kiện đủ để các giao dịch được kiểm soát rủi ro về mặt thanh toán, trong trường hợp giao dịch không được thực hiện. Việc hoàn thiện và đưa vào sử dụng thế thống KRX sẽ là một điểm cộng góp phần thúc đẩy đánh giá nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam theo chuẩn FTSE Russell. 

Kết luận

Hệ thống KRX đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong quá trình hiện đại hóa thị trường chứng khoán. Với những tính năng nổi bật như cải thiện tốc độ xử lý giao dịch, tăng cường an ninh và minh bạch, không chỉ mang lại lợi ích cho nhà đầu tư mà còn đóng góp lớn vào sự phát triển bền vững của thị trường tài chính. 

Quý nhà đầu tư có thể bắt đầu hành trình tìm hiểu, khám phá và học cách đầu tư tại HSCEdu. Ngoài ra, để biết thêm nhiều thông tin cũng như tin tức từ thị trường chứng khoán, các bạn có thể theo dõi thêm tại Stock Insight nhé!

Phạm Thạch
Wealth Manager