Gross Margin là gì? Ý nghĩa và cách tính biên lợi nhuận gộp 2023

Gross Margin là gì?

Gross Margin (biên lợi nhuận gộp) là số tiền còn lại sau khi trừ đi tất cả các chi phí trực tiếp liên quan đến việc sản xuất hoặc mua sắm hàng hóa và dịch vụ để bán. Đây là lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cốt lõi mà công ty có trước khi tính các chi phí khác như quản lý hoặc thuế.

Nó cho biết khả năng của công ty kiếm được lợi nhuận từ hoạt động sản xuất và kinh doanh cốt lõi. Gross Margin là một chỉ số quan trọng trong việc đánh giá hiệu suất kinh doanh của một công ty.

Ý nghĩa và vai trò của Gross Margin

Gross Margin có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá hiệu suất kinh doanh của một công ty. Nó giúp xác định khả năng công ty tạo lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh chính của mình và cũng cho phép so sánh hiệu suất giữa các công ty trong cùng ngành. 

Biên lợi nhuận gộp cao cho thấy công ty có khả năng tiếp cận tốt đến việc vận hành và quản lý chi phí. Điều này thường được xem là một dấu hiệu tích cực, vì nó cho biết công ty có thể tạo ra nhiều lợi nhuận hơn từ mỗi đồng doanh thu.

Cách tính tỷ suất lợi nhuận gộp (Gross margin)

Công thức tính tỷ suất lợi nhuận gộp như sau:

Cụ thể:

• Lấy tổng doanh thu (Revenue hoặc Sales): Trong báo cáo tài chính của công ty, bạn sẽ tìm thấy số liệu về doanh thu hoặc tổng số tiền công ty thu được từ việc bán sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ.
• Lấy tổng chi phí sản xuất (Cost of Goods Sold – COGS): Chi phí sản xuất là tổng số tiền mà công ty đã tiêu để sản xuất hoặc cung cấp sản phẩm và dịch vụ. Chi phí này bao gồm các yếu tố như vật liệu nguyên liệu, lao động trực tiếp, chi phí sản xuất và chi phí liên quan đến việc tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ.
• Tính tỷ suất lợi nhuận gộp: Sử dụng công thức trên, trừ tổng chi phí sản xuất (COGS) từ tổng doanh thu và sau đó chia kết quả cho tổng doanh thu. Kết quả này thường được thể hiện dưới dạng phần trăm.

Ví dụ:

1. Lấy tổng doanh thu (Revenue):
   • Doanh thu hàng tháng từ việc bán điện thoại di động là 10 tỷ VND.
2. Lấy tổng chi phí sản xuất (Cost of Goods Sold – COGS):
   • Chi phí sản xuất bao gồm chi phí vật liệu nguyên liệu (màn hình, pin, vỏ, linh kiện), lao động trực tiếp (tiền lương nhân viên làm sản xuất), chi phí sản xuất (chi phí máy móc, thiết bị), và các chi phí khác liên quan đến việc sản xuất điện thoại.
   • Giả sử tổng chi phí sản xuất trong một tháng là 7 tỷ VND.
3. Tính tỷ suất lợi nhuận gộp:​
   • Tỷ suất lợi nhuận gộp= (10 tỷ−7 tỷ)/10 tỷ=0.3 hoặc 30%

=>Như vậy, trong trường hợp này, tỷ suất lợi nhuận gộp của công ty là 30%, tức là sau khi trừ đi chi phí sản xuất, công ty giữ lại 30% doanh thu làm lợi nhuận gộp.

Gross Margin thế nào là tốt?

Tỷ suất lợi nhuận gộp được coi là tốt hay không phụ thuộc vào ngành cụ thể của doanh nghiệp. Trong các ngành dịch vụ, mức tỷ suất lợi nhuận gộp và tỷ suất lợi nhuận gộp cao thường được đánh giá là tích cực, vì những doanh nghiệp này không phải đối mặt nhiều với chi phí sản xuất lớn. Ngược lại, trong các ngành sản xuất, tỷ suất lợi nhuận gộp thấp hơn có thể là điều bình thường do tồn kho và chi phí sản xuất cao.

Vì vậy, để đánh giá nếu một tỷ suất lợi nhuận gộp là tốt, cần so sánh với các doanh nghiệp cùng ngành để đảm bảo tính hợp lý và cân nhắc đặc điểm của ngành đó. Đôi khi, một tỷ suất lợi nhuận gộp cao có thể chỉ ra hiệu quả vận hành tốt và khả năng giữ lại lợi nhuận sau chi phí sản xuất.

4 Yếu tố ảnh hưởng đến Gross Margin

Có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến biên lợi nhuận gộp của một công ty. Dưới đây là 4 yếu tố quan trọng:

1. Giá vốn sản phẩm: Nếu giá vốn sản phẩm tăng, biên lợi nhuận gộp có thể giảm, và ngược lại.
2. Quản lý chi phí: Bằng cách kiểm soát chi phí và tối ưu hóa quy trình sản xuất, công ty có thể giảm chi phí hàng bán và tăng lợi nhuận.
3. Giá bán sản phẩm: Nếu công ty có thể tăng giá bán mà không ảnh hưởng đến doanh thu, biên lợi nhuận gộp có thể tăng.
4. Cạnh tranh trong ngành: Nếu có quá nhiều đối thủ cạnh tranh, công ty có thể phải giảm giá để thu hút khách hàng, làm giảm biên lợi nhuận gộp.

4 Phương pháp để tăng tỷ suất lợi nhuận gộp (Gross margin)

Có một số phương pháp mà công ty có thể áp dụng để tăng biên lợi nhuận gộp. Dưới đây là một số phương pháp tiêu biểu:

1. Quản lý chi phí: giúp giảm yêu cầu về doanh thu để duy trì mức lợi nhuận.
2. Nâng cao giá trị sản phẩm: cho phép công ty tăng giá mà không làm giảm doanh thu, từ đó tăng biên lợi nhuận gộp.
3. Tối ưu hóa quy trình sản xuất: giúp giảm chi phí và tăng năng suất, đồng thời làm tăng biên lợi nhuận gộp.
4. Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển: cải thiện sản phẩm hoặc phát triển công nghệ tiết kiệm chi phí có thể giúp tăng biên lợi nhuận gộp.

Phân biệt Tỷ suất lợi nhuận gộp và Tỷ suất lợi nhuận ròng

Tỷ suất lợi nhuận gộp tập trung vào mối quan hệ giữa doanh thu và giá vốn hàng bán, đo lường khả năng sinh lời từ hoạt động sản xuất. Ngược lại, tỷ suất lợi nhuận ròng, bao gồm tất cả các chi phí liên quan đến doanh thu và đo lường khả năng sinh lời tổng thể của công ty.

Khi tính tỷ suất lợi nhuận ròng, công ty trừ đi giá vốn hàng bán và các chi phí phụ trợ như phân phối sản phẩm, lương đại diện bán hàng, chi phí hoạt động linh tinh và thuế. Điều này giúp đánh giá khả năng kiểm soát chi phí và xác định liệu công ty có tạo ra đủ lợi nhuận từ mọi khía cạnh của hoạt động kinh doanh hay không.

Lời kết

Biên lợi nhuận gộp là một chỉ số quan trọng khi đánh giá hiệu suất kinh doanh của một công ty. 

Qua bài viết này, bạn đã cùng Stock Insight tìm hiểu về ý nghĩa và vai trò của Gross Margin, cách tính tỷ suất lợi nhuận gộp, những yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số này và phương pháp để tăng tỷ suất lợi nhuận gộp. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về gross margin và ứng dụng nó trong kinh doanh.

Mở tài khoản online chứng khoán HSC ngay hôm nay để bắt đầu hành trình đầu tư cùng nhiều kiến thức được cập nhật tại HSCEdu. Đừng quên thường xuyên cập nhật tin tức thị trường chứng khoán mới nhất trên Stock Insight bạn nhé!