Đáo hạn phái sinh là gì? Phiên đáo hạn phái sinh là ngày nào?

Đáo hạn phái sinh là gì?

Đáo hạn phái sinh (Expiration date) là ngày cuối cùng mà một hợp đồng phái sinh sẽ có hiệu lực. Đây là thời điểm hợp đồng sẽ hết hạn và không còn có giá trị giao dịch nữa. Trước hoặc trong ngày đáo hạn, các bên tham gia hợp đồng phái sinh cần quyết định vị thế cuối cùng của họ, bao gồm việc quyết định liệu họ sẽ thực hiện quyền hay không và đối phó với việc hợp đồng hết hạn.

Các loại sản phẩm chứng khoán phái sinh bao gồm:

• Hợp đồng kỳ hạn
• Hợp đồng tương lai bao gồm hợp đồng tương lai chỉ số VN30 và hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ.
• Hợp đồng quyền chọn
• Hợp đồng hoán đổi

Phiên đáo hạn phái sinh là ngày nào?

Ngược lại với thị trường chứng khoán cơ sở, mỗi hợp đồng tương lai trong chứng khoán phái sinh đều có ngày đáo hạn cụ thể. Đến ngày đáo hạn, giao dịch của hợp đồng sẽ dừng lại, và thanh toán sẽ được thực hiện bằng tiền mặt. Tại thời điểm này, nhà đầu tư có thể mua thêm hoặc bán các hợp đồng cho đến ngày giao dịch cuối cùng (tương đương với ngày hết hạn hợp đồng). Khi hết hạn, tất cả các vị thế mở đến hạn thanh toán sẽ được coi là đóng vào cuối ngày. Tất cả lãi/lỗ sẽ được thanh toán vào tài khoản của nhà đầu tư vào ngày hôm sau.

Ngày đáo hạn hợp đồng tương lai chỉ số VN30 được quy định vào ngày thứ Năm của lần thứ 3 trong tháng đáo hạn hợp đồng. Luôn có 4 mã tương ứng với 4 tháng đáo hạn là tháng hiện tại, tháng kế tiếp, và 2 tháng cuối cùng của 2 quý gần nhất.

Ví dụ: Chẳng hạn, giả sử hiện tại là tháng 6, thì ngày đáo hạn hợp đồng tương lai VN30 sẽ rơi vào thứ Năm của lần thứ 3 trong tháng 6. Có bốn mã hợp đồng tương ứng với bốn tháng đáo hạn: tháng 6 (hiện tại), tháng 7 (kế tiếp), và hai tháng cuối cùng của quý thứ ba và quý thứ tư (tháng 9 và 12, ví dụ). Những hợp đồng này sẽ có ngày đáo hạn cụ thể và ngừng giao dịch vào ngày thứ Năm của lần thứ 3 trong tháng đáo hạn, theo quy định của thị trường chứng khoán.

Lưu ý gì khi sắp đến đáo hạn phái sinh

Trước ngày đáo hạn phái sinh, thị trường thường có xu hướng biến động mạnh. Ngày đáo hạn là thời điểm nhà đầu tư thể hiện vị thế của mình trong giao dịch. Trước ngày đáo hạn phái sinh, nhà đầu tư cần đưa ra quyết định với vị thế đang nắm giữ. Sau khi hợp đồng quyền chọn hoặc hợp đồng tương lai đã qua ngày hết hạn của phái sinh, hợp đồng sẽ không còn hiệu lực nữa. Do đó ngày hết hạn của phái sinh cũng là ngày cuối cùng để giao dịch quyền chọn.

Trong trường hợp nhà đầu tư không thực hiện quyền chọn, hoàn thành vị thế để nhận tài sản hoặc lợi nhuận, đồng nghĩa với việc để hợp đồng hết hạn và vô giá trị.

Ngày đáo hạn phái sinh là thời điểm quan trọng, và nếu nhà đầu tư không hiểu rõ, có thể dẫn đến việc không kịp thời đóng mở vị thế đúng cách khi kết thúc ngày giao dịch, gây hao hụt cho tài khoản của họ.

Nếu vào ngày đáo hạn hợp đồng tương lai, nhà đầu tư giữ vị thế cho đến khi kết thúc phiên đóng cửa, hợp đồng sẽ tự động giải quyết lãi/lỗ và thực hiện thanh toán bù trừ. Sau ngày giao dịch cuối cùng, hợp đồng hết hạn sẽ không được giao dịch nữa và sẽ tự động thanh toán theo giá đóng cửa của chỉ số VN30.

Ví dụ: Nhà đầu tư đang có vị thế mua 1 hợp đồng VN30F2211, ngày đáo hạn là 17/11/2022, Nhà đầu tư có thể:

• Bán 1 hợp đồng VN30F2211 để đóng vị thế tháng 11 đang được nắm giữ.
• Không thực hiện giao dịch đóng vị thế và nắm giữ đến hết ngày 17/11/2022.

Tại ngày 17/11/2022:

• Giá hợp đồng VN30F2211 vào cuối phiên đóng cửa: 938
• Chỉ số VN30 cuối phiên ATC ngày 17/11/2022: 948.86

Lúc này, nếu nhà đầu tư đặt bán HĐTL giá ATC thì hợp đồng sẽ được thanh toán lãi/ lỗ theo giá đóng cửa là 938. Còn nếu nhà đầu tư không đóng vị thế, hợp đồng sẽ được thanh toán lãi/ lỗ theo chỉ số VN30 là 948.86.

Tác động của đáo hạn phái sinh đến thị trường

Tác động của đáo hạn phái sinh đến thị trường là rất lớn. Vào ngày đáo hạn, tất cả các nhà đầu tư, ở bất kỳ vị thế nào, đều phải quyết định thực hiện giao dịch hoặc không thực hiện để hợp đồng trở nên vô giá trị. Do đó, nhà đầu tư có thể thực hiện bán hoặc không bán, mua hoặc không mua trong giao dịch để chốt lời hoặc cắt lỗ. Đây là thời điểm quan trọng, khi nhà đầu tư biết kết quả của giao dịch chứng khoán phái sinh liệu có hiệu quả và sinh lời hay không.

Vậy làm cách nào để có thể giao dịch phái sinh?

Để có thể đầu tư Chứng khoán Phái sinh, nhà đầu tư cần mở tài khoản Phái sinh.

Trường hợp nhà đầu tư chưa có tài khoản chứng khoán HSC:

• Bước 1: Mở và kích hoạt tài khoản chứng khoán chỉ 3 phút tại đây.
• Bước 2: Nộp tiền ký quỹ ban đầu.

Các quyền lợi cho nhà đầu tư khi mở tài khoản chứng khoán tại HSC:

Nếu bạn là nhà đầu tư đã có tài khoản chứng khoán HSC, quy trình thực hiện tùy thuộc vào thời điểm bạn mở tài khoản cổ phiếu:

1. Trường hợp đã mở tài khoản cổ phiếu trước ngày 01/12/2020:
   • Bạn cần ký bổ sung Hợp đồng mở tài khoản phái sinh.
   • Nộp ít nhất 10 triệu đồng vào tài khoản Phái sinh để đáp ứng yêu cầu tài chính.
2. Trường hợp đã mở tài khoản cổ phiếu từ ngày 01/12/2020 trở đi:
   • Chỉ cần nộp tối thiểu 10 triệu đồng vào tài khoản Phái sinh để bắt đầu thực hiện các giao dịch.

Quy trình này nhằm đảm bảo rằng những nhà đầu tư đã có tài khoản chứng khoán HSC có thể dễ dàng và thuận tiện tham gia vào thị trường phái sinh mà không gặp phải nhiều phức tạp.

Lời kết

Phái sinh được đánh giá là sản phẩm có nhiều ưu điểm vượt trội vì có tính thanh khoản cao, phí giao dịch thấp và giảm được rủi ro cho danh mục, đầu cơ chênh lệch giá. Vì vậy mà vấn đề đáo hạn phái sinh cũng được rất nhiều nhà đầu tư quan tâm. Với những thông tin chia sẻ trên, Stock Insight hy vọng nhà đầu tư đã nắm bắt được ngày đáo hạn phái sinh là gì và biết cần làm gì khi đến ngày đáo hạn.