Giai đoạn Bùng nổ và Phá Sản của nhà đầu tư chứng khoán (Phần 2)

Sau giai đoạn chưa có được lợi nhuận như kỳ vọng ban đầu, nhiều nhà đầu tư chứng khoán thường đối mặt với thời kỳ bùng nổ rồi nhanh chóng rơi vào khủng hoảng. Phần 2 của hành trình này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những cạm bẫy thường gặp, cách quản lý cảm xúc khi lợi nhuận tăng cao và những bài học quan trọng để tránh khỏi sự phá sản sau cơn bùng nổ.

Giai đoạn 2 của hành trình đầu tư: Bùng nổ và Phá sản

Tìm hiểu về giai đoạn 2: Bùng nổ và Phá sản

Thị trường chứng khoán – một đấu trường đầy biến động, luôn cuốn hút nhà đầu tư bằng những cơ hội sinh lời hấp dẫn. Tuy nhiên, đằng sau những con số tăng giảm chóng mặt là một cuộc hành trình đầy cảm xúc, từ đỉnh cao của hưng phấn khi thị trường bùng nổ đến vực sâu của thất vọng khi thị trường sụp đổ. 

Đặc điểm của giai đoạn này là tỷ lệ lợi nhuận trong đầu tư không ổn định. Nhà đầu tư đã có những giai đoạn kiếm được nhiều lợi nhuận do đã hình thành được phương pháp đầu tư tốt hơn nhưng hệ thống quản trị vốn lại chưa hoàn thiện khi người đầu tư thường chốt các khoản lợi nhuận quá sớm trong khi lại cắt lỗ quá muộn màng.

Giai đoạn bùng nổ (Boom Phase): Khi niềm tin lên ngôi

Giai đoạn bùng nổ là thời kỳ thị trường chứng khoán tăng trưởng mạnh mẽ, kéo theo đó là sự gia tăng giá trị tài sản của các nhà đầu tư. Nguyên nhân của hiện tượng này thường đến từ nhiều yếu tố, trong đó có thể kể đến:

• Tâm lý đám đông: Khi một số lượng lớn nhà đầu tư bắt đầu mua vào một cổ phiếu hoặc một nhóm cổ phiếu nào đó, điều này sẽ tạo ra một hiệu ứng lan tỏa, khiến nhiều người khác cũng muốn tham gia, đẩy giá cả lên cao. Hiệu ứng FOMO (Fear Of Missing Out – Sợ bỏ lỡ cơ hội) càng làm tình hình trở nên nóng lên.
• Thông tin tích cực: Những tin tức tốt về nền kinh tế, doanh nghiệp, hay các chính sách hỗ trợ của chính phủ đều có thể kích thích tâm lý lạc quan của nhà đầu tư, thúc đẩy thị trường tăng trưởng.
• Dòng tiền dồi dào: Khi lãi suất giảm hoặc các kênh đầu tư khác kém hấp dẫn, dòng tiền sẽ đổ vào thị trường chứng khoán, tạo ra áp lực đẩy giá lên.
• Đầu tư vào các cổ phiếu tăng trưởng: Đầu tư vào các công ty hoặc ngành có tốc độ tăng trưởng nhanh, ví dụ như công nghệ hoặc năng lượng xanh. 

Lợi nhuận trong đầu tư cũng vì thế mà tăng trưởng nhanh, giá trị tài sản của nhà đầu tư tăng đáng kể. Trong giai đoạn này, những người đầu tư thường cảm thấy tự tin và lạc quan thái quá. Họ dễ dàng đưa ra các quyết định đầu tư cảm tính, không dựa trên cơ sở phân tích kỹ lưỡng. Điều này có thể dẫn đến việc mua vào ở những mức giá quá cao và đối mặt với rủi ro thua lỗ lớn khi thị trường điều chỉnh.

Giai đoạn phá sản (Bust Phase): Khi bong bóng vỡ tan

Sau giai đoạn bùng nổ, thị trường thường trải qua một giai đoạn điều chỉnh, thậm chí là sụp đổ. Nguyên nhân của hiện tượng này có thể là do:

• Bong bóng tài sản: Khi giá cả các tài sản tăng quá nhanh so với giá trị thực của nó, một bong bóng tài sản sẽ hình thành. Khi bong bóng này vỡ, giá cả sẽ sụt giảm mạnh.
• Thay đổi chính sách: Các quyết định thay đổi chính sách của Chính phủ, ngân hàng trung ương có thể tác động tiêu cực đến thị trường.
• Sự kiện bất ngờ: Các sự kiện bất ngờ như khủng hoảng kinh tế, thiên tai, dịch bệnh cũng có thể gây ra sự hoảng loạn trên thị trường. 

Trong giai đoạn phá sản, nhà đầu tư thường cảm thấy sợ hãi và mất niềm tin. Họ có thể bán tháo tài sản để hạn chế thiệt hại, nhưng điều này lại càng làm cho thị trường trở nên hỗn loạn hơn. Giai đoạn này diễn ra khi nhà đầu tư chịu tổn thất lớn, có thể mất phần lớn hoặc toàn bộ vốn đầu tư do những biến động tiêu cực của thị trường hoặc những quyết định đầu tư sai lầm.

Làm thế nào để nhà đầu tư chứng khoán đối phó với các giai đoạn này?

Ở giai đoạn này, nhà đầu tư chứng khoán đã có thời gian giao dịch nghiêm túc hơn và bỏ thời gian nghiên cứu các kiến thức, nhưng với số lượng lớn dữ liệu được cung cấp trên thị trường cũng gây nên sự khó khăn nhất định.

Để tồn tại và thành công trong thị trường chứng khoán, những nhà đầu tư cần phải trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng cần thiết, đồng thời xây dựng một chiến lược đầu tư phù hợp. Một số lời khuyên hữu ích bao gồm:

• Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Không nên đặt tất cả trứng vào một giỏ. Đa dạng hóa danh mục đầu tư giúp giảm thiểu rủi ro khi một loại tài sản nào đó giảm giá.
• Đầu tư dài hạn: Đầu tư dài hạn giúp nhà đầu tư vượt qua được những biến động ngắn hạn của thị trường.
• Quản lý rủi ro: Luôn có kế hoạch quản lý rủi ro rõ ràng, không đầu tư toàn bộ vốn vào một loại tài sản duy nhất và thiết lập mức dừng lỗ (stop-loss) để hạn chế thiệt hại khi thị trường đi ngược lại dự đoán.
• Học hỏi liên tục: Luôn cập nhật thông tin về thị trường, tìm hiểu về các công ty và ngành nghề.
• Giữ vững tâm lý: Cần có tâm lý vững vàng, không để cảm xúc chi phối các quyết định đầu tư. Trong giai đoạn bùng nổ, không quá tự tin và trong giai đoạn phá sản, không nên hoảng loạn.

Kết luận

Thông qua bài viết này, Stock Insight mong muốn rằng dù là nhà đầu tư chuyên nghiệp hay chỉ mới bắt đầu đều có thể hiểu và chuẩn bị cho cả hai giai đoạn này, vì nó rất quan trọng để có thể tồn tại và phát triển trên thị trường đầu tư chứng khoán. Thị trường chứng khoán là một môi trường đầy rủi ro và cơ hội. Để thành công, người đầu tư cần phải trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng cần thiết, đồng thời xây dựng một chiến lược đầu tư phù hợp.

Quan trọng hơn hết, nhà đầu tư cần phải luôn giữ vững tâm lý bình tĩnh và kiên nhẫn trong bất kỳ giai đoạn nào của thị trường, thiết lập hệ thống quản trị rủi ro chặt chẽ và tuân thủ các kỷ luật đề ra trong giao dịch – 2 yếu tố giúp dễ dàng xoay chuyển tình thế và bước vào giai đoạn tiếp theo.

Các nhà đầu tư cùng tham gia vào HscEdu – Nền tảng đào tạo chứng khoán trực tuyến đầu tiên tại Việt Nam. Tham gia các lớp học cùng chuyên gia giúp tối đa hóa lợi nhuận.

Xem thêm các bài viết cùng chuyên mục:

Phần 1: Hành trình của nhà đầu tư chứng khoán: Giai đoạn đầu tiên
Phần 3: Nhà đầu tư đầu tư ổn định và nhất quán vào giai đoạn 3
Phần 4: Giai đoạn cuối: Đầu tư với hiệu suất cao

Thiện Vũ
Account Manager