Lợi suất trái phiếu là gì? Kinh nghiệm đầu tư hiệu quả với lợi suất trái phiếu

Lợi suất trái phiếu là một yếu tố rất quan trọng trên thị trường tài chính, không chỉ phản ánh mức sinh lời mà còn tiết lộ sức khỏe của thị trường. Trong bài viết dưới đây Stock Insight sẽ giúp bạn khám phá cách tối ưu lợi nhuận từ trái phiếu qua những kinh nghiệm thực tiễn.

Lợi suất trái phiếu là gì?

Định nghĩa lợi suất trái phiếu

Lợi suất trái phiếu (Bond Yield) là lợi nhuận mà nhà đầu tư nhận được mỗi năm trong suốt thời hạn của trái phiếu cho đến khi đáo hạn. Đối với nhà đầu tư đã mua trái phiếu, lợi tức trái phiếu là tổng lợi nhuận chung bao gồm các khoản thanh toán lãi suất còn lại và tiền gốc mà họ sẽ nhận được so với giá của trái phiếu.

Lợi suất trái phiếu là một chỉ báo tài chính quan trọng để đánh giá sức khỏe của nền kinh tế và thị trường chứng khoán. Khi lợi suất trái phiếu tăng sức khỏe nền kinh tế yếu dần và ngược lại. 

Trái phiếu có nhiều loại như trái phiếu Chính phủ, trái phiếu địa phương, trái phiếu doanh nghiệp,…Mỗi loại có một mức lợi suất khác nhau và kỳ hạn khác nhau. Nhà đầu tư so sánh lợi suất của các loại trái phiếu để đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.

Các loại lợi suất trái phiếu phổ biến

Lợi suất danh nghĩa (Coupon Yield)

Lãi suất danh nghĩa là lãi suất mà doanh nghiệp phát hành ấn định để thanh toán cho trái chủ hằng năm hay nói cách khác là tỷ lệ thu nhập của nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu trên mệnh giá của trái phiếu trong kỳ thanh toán.

Lãi suất danh nghĩa có thể cố định, thả nổi hoặc kết hợp cả hai tùy thuộc vào doanh nghiệp phát hành trái phiếu và được quy định tại phương án phát hành mà doanh nghiệp công bố thông tin cho nhà đầu tư. 

Công thức tính:

Lãi suất danh nghĩa = Tổng các khoản thanh toán hàng năm/Mệnh giá trái phiếu

Thông thường, lãi suất danh nghĩa được ấn định trên trái phiếu.

Ví dụ: Nhà đầu tư nắm giữ một trái phiếu mệnh giá 100.000.000 đồng/trái phiếu có lãi suất danh nghĩa là 6%/năm, như vậy thu nhập cố định hằng năm từ trái phiếu này sẽ 6.000.000 đồng/trái phiếu.

Lợi suất hiện tại (Current Yield)

Lợi suất hiện tại là một thuật ngữ tài chính đo lường thu nhập hàng năm của trái phiếu hoặc chứng khoán có lãi suất cố định khác so với giá thị trường hiện tại của nó. Nó cũng được gọi là lợi suất chạy, lợi suất lãi suất, lợi suất thu nhập, lợi suất cố định, lợi suất thị trường hoặc lợi suất đánh dấu theo thị trường.

Công thức tính:

Lợi suất hiện tại = Lợi suất coupon hàng năm/Giá thị trường của trái phiếu

Ví dụ: Một trái phiếu có mệnh giá 100.000.000 đồng, lãi Coupon 8%, hiện đang giao dịch trên thị trường với giá 108.000.000 đồng. Hỏi tỷ suất hiện tại của trái phiếu này là bao nhiêu?

Đáp án: Lợi suất hiện tại = (8% x 100.000.000)/(108.000.000) = 7.40%

Lợi suất đáo hạn (Yield to Maturity – YTM)

Lợi suất đáo hạn (YTM) là ước tính về tổng tỷ lệ lợi nhuận dự kiến ​​mà nhà đầu tư sẽ kiếm được khi mua trái phiếu với mức giá thị trường nhất định, nắm giữ đến ngày đáo hạn và nhận được tất cả các khoản thanh toán lãi suất và hoàn vốn đúng hạn. 

Lãi suất đáo hạn được dùng để đánh giá lợi nhuận của khoản đầu tư vào trái phiếu trong dài hạn, giúp nhà đầu tư đánh giá rủi ro và lựa chọn các sản phẩm tài chính phù hợp để đầu tư.

YTM được so sánh với Coupon Yield để xác định trái phiếu có hấp dẫn với nhà đầu tư hay không? Nếu YTM cao hơn Coupon Yield có nghĩa là trái phiếu đang được giao dịch với mức giá thấp hơn mệnh giá. Ngược lại nếu YTM thấp hơn Coupon Yield nghĩa là trái phiếu đang được giao dịch cao hơn mệnh giá.

Lợi suất thực tế

Là lãi suất xác định giá trị thực của khoản lãi được trả hoặc thu được sau khi đã trừ đi tỷ lệ lạm phát.

Công thức tính:

Lợi suất thực tế = Lợi suất danh nghĩa – Tỷ lệ lạm phát (dự kiến)

Ví dụ: Một trái phiếu có lợi suất danh nghĩa là 10% và tỷ lệ lạm phát trong năm dự kiến là 3% thì lợi suất thực tế của trái phiếu đó trong năm là 7%.

Kinh nghiệm đầu tư hiệu quả với lợi suất trái phiếu

Xác định mục tiêu đầu tư: lựa chọn loại trái phiếu phù hợp với kỳ vọng lợi nhuận và mức độ chấp nhận rủi ro.

Phân tích rủi ro và lợi suất: nhà đầu tư đánh giá rủi ro tín dụng thông qua các chỉ số xếp hạng tín nhiệm của các tổ chức uy tín để lựa chọn trái phiếu có độ tin cậy cao. 

Đa dạng hóa danh mục đầu tư: phân bổ vốn hợp lý giữa trái phiếu ngắn hạn và dài hạn. Kết hợp đầu tư trái phiếu chính phủ (có độ rủi ro thấp) và trái phiếu doanh nghiệp (có độ rủi ro cao hơn). Ngoài ra có thể phân bổ danh mục giữa trái phiếu với các tài sản khác như: cổ phiếu, vàng, gửi tiết kiệm,…

Theo dõi thị trường và điều chỉnh danh mục: thường xuyên theo dõi thông tin về tổ chức phát hành để phát hiện sớm rủi ro và có những biện pháp phòng ngừa. 

Những sai lầm thường gặp khi đầu tư vào trái phiếu

Chỉ tập trung vào lợi suất cao mà bỏ qua rủi ro: nhà đầu tư thường thấy lợi suất trái phiếu cao mà không đánh giá tín nhiệm của tổ chức phát hành dẫn đến những thiệt hại về tài sản. Đơn cử như vụ bê bối trái phiếu của Tập Đoàn Tân Hoàng Minh, theo đó tập đoàn này phát hành trái phiếu với lợi suất lên đến 12%/năm, sau đó cơ quan chức năng phát hiện nhiều sai phạm và xử phạt đối với tập đoàn này. Đến nay nhiều trái chủ vẫn chưa thể nhận được tiền bồi thường.

Không nắm rõ các điều khoản hợp đồng: nhà đầu tư cần nắm rõ các điều khoản trong hợp đồng trước khi ký kết để tránh những tranh chấp có thể phát sinh về sau gây bất lợi về phía trái chủ.

Thiếu kiên nhẫn trong đầu tư dài hạn: trái phiếu là khoản đầu tư tối thiểu một năm, nhà đầu tư sẽ không nhận được lợi tức nếu chuyển nhượng. Để nhận đầy đủ lợi ích, nhà đầu tư cần có kế hoạch và sự kiên nhẫn trong dài hạn.

Kết luận

Lợi suất trái phiếu giúp nhà đầu tư có những góc nhìn về những cơ hội đầu tư khác nhau trên thị trường tài chính, từ đó lựa chọn những sản phẩm phù hợp với khẩu vị đầu tư của mỗi cá nhân. Đối với kênh trái phiếu, Stock Insight khuyến nghị nhà đầu tư nên nắm vững các nguyên tắc trên để tối ưu hóa lợi ích.

Nếu bạn mới bắt đầu hành trình đầu tư và đang tìm kiếm một công cụ hỗ trợ toàn diện, ứng dụng HSC ONE sẽ là lựa chọn tuyệt vời, giúp bạn dễ dàng làm quen với thị trường và nâng cao hiệu quả đầu tư.

Cùng với đó, nền tảng HscEdu sở hữu giao diện hiện đại, sinh động và hệ thống theo dõi tiến độ học tập, mang đến trải nghiệm học tập tối ưu. Hãy bắt đầu ngay hôm nay để tự tin phát triển kỹ năng, chinh phục những thử thách đầu tư và tận dụng cơ hội sinh lời bền vững!

Quốc Dil
Account Manager