Washout là gì? Hiện tượng thanh lọc thị trường trong đầu tư chứng khoán

Washout là hiện tượng thanh lọc thị trường, nơi các nhà đầu tư yếu thế bị loại bỏ trong những đợt giảm giá mạnh. Washout, một hiện tượng tưởng chừng như tiêu cực trong thị trường chứng khoán, lại ẩn chứa những cơ hội đầu tư hấp dẫn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Washout là gì, từ đó đưa ra những quyết định đầu tư thông minh trong những giai đoạn biến động mạnh của thị trường.

Washout là gì?

Washout chỉ một phiên giao dịch mà các nhà đầu tư hoảng loạn, ồ ạt bán tháo chứng khoán mà mình đang sở hữu khiến thị trường giảm mạnh, lượng cung hàng được bán ra thị trường trong một thời gian ngắn. Ở thời điểm này, giá cổ phiếu sẽ giảm mạnh và liên tục. 

Theo một cách hiểu khác, Washout có thể giống với Bear trap (bẫy giảm giá), giống ở chỗ 2 thuật ngữ này đều chỉ một phiên giảm mạnh, rũ bỏ hoàn toàn lượng người nắm giữ chứng khoán. Tuy nhiên, khác biệt ở chỗ Washout là đoạn cuối cùng của sự tuyệt vọng, đỉnh điểm của sự chán nản sau nhiều phiên giảm điểm liên tiếp. Còn bear trap thông thường chỉ là phiên giảm điểm (điều chỉnh) để thị trưởng bớt nóng, sau đó đi lên tiếp trong một xu hướng tăng.

Nguyên nhân gây ra hiện tượng Washout

• Áp lực bán tháo: Nhà đầu tư hoảng loạn, dẫn đến việc bán cổ phiếu hàng loạt khi cuối quá trình giảm giá diễn ra, lúc đó tâm lý bán ra để thu về phần tài sản còn lại, hoặc các bên bán khống fomo bán đuổi ở lúc hoảng loạn.
• Tin tức xấu đột ngột: Thông tin tiêu cực về kinh tế vĩ mô, chính sách, hoặc kết quả kinh doanh của doanh nghiệp diễn ra một cách bất ngờ và không lường trước được, từ đó dẫn đến những hành động bán bằng mọi giá.
• Hiệu ứng đòn bẩy tài chính: Nhà đầu tư sử dụng Margin bị buộc phải thanh lý tài sản khi giá giảm sâu vượt ngưỡng an toàn của tài khoản và phía sàn giao dịch họ cần thực hiện lệnh bán ra để thu hồi phần vốn cho vay.
• Tâm lý bầy đàn: Các nhà đầu tư nhỏ lẻ dễ bị ảnh hưởng và có xu hướng làm theo đám đông, khi đám đông có những tin đồn hoặc lệnh bán lớn khiến giá giảm sâu sẽ kéo theo các hành động bán lan giữa các nhà đầu tư khác.

Dấu hiệu nhận biết Washout trên thị trường chứng khoán

• Giảm giá đột ngột với khối lượng giao dịch lớn: Cổ phiếu hoặc chỉ số thị trường giảm mạnh ở gần cuối của nhịp giảm sâu, đi kèm khối lượng giao dịch tăng đột biến cho thấy sự hoảng loạn, hoặc sợ hãi tột độ của thị trường.
• Mức độ hoảng loạn trên thị trường: Tâm lý nhà đầu tư tiêu cực lan rộng, thể hiện qua các chỉ số tâm lý như VIX (chỉ số sợ hãi) hoặc các chỉ báo tâm lý thị trường ở vùng bi quan tiêu cực.
• Biến động giá không theo quy luật: Giá cổ phiếu giảm mà không dựa trên cơ sở phân tích cơ bản nào rõ ràng, vì khi có sự hoảng loạn hoặc sợ hãi tột độ, nhà đầu tư cũng sẽ không còn cân nhắc nhiều về các yếu tố khác.

Tác động của hiện tượng Washout là gì?

Các tác động tích cực

Thanh lọc thị trường

Loại bỏ các nhà đầu tư yếu kém, giúp thị trường trở nên lành mạnh và ổn định hơn. Washout thường đánh dấu sự kết thúc của một xu hướng giảm và tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự phục hồi.

Cơ hội mua vào

Nhà đầu tư có kinh nghiệm có thể tận dụng giá giảm sâu để mua vào cổ phiếu tốt. Giai đoạn Washout thường đi kèm với sự gia tăng thanh khoản, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao dịch.

Những ảnh hưởng tiêu cực

Gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư nhỏ lẻ

Những nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm thường bán tháo ở đáy, chịu lỗ nặng nề. Khi mà nhà đầu tư đã hết kỳ vọng vào thị trường thì lúc này hiện tượng Washout sẽ xảy ra.

Làm mất niềm tin vào thị trường

Có thể dẫn đến tâm lý e ngại, rút vốn khỏi thị trường chứng khoán sau khi chán nản và bị bán tháo ở vùng đáy. Thua lỗ lớn hoặc có thể là mất hết tài khoản nếu dùng ký quỹ cao, và sẽ không còn cơ hội quay lại thị trường khi thị trường hồi phục.

Ví dụ thực tế về Washout trên thị trường chứng khoán

Khủng hoảng tài chính 2008: Thị trường chứng khoán Mỹ giảm mạnh, nhiều nhà đầu tư buộc phải bán tháo, chỉ số VNINDEX đã giảm tới gần 80% kể từ đỉnh gần nhất trước khi tạo đáy. VNINDEX giảm hơn 20% chỉ trong 4 tuần cuối cùng trước khi tạo đáy với thanh khoản gia tăng mạnh, áp lực bán tháo diễn ra khá rộng.

Giai đoạn COVID-19 (2020): Thị trường giảm sâu do lo ngại về đại dịch, sau đó hồi phục mạnh mẽ khi sự hoảng loạn qua đi, kèm theo những động thái hỗ trợ của Chính phủ.

Cách tận dụng cơ hội trong giai đoạn Washout

Chờ đợi tín hiệu đảo chiều: Theo dõi dấu hiệu kết thúc của Washout để mua vào cổ phiếu tiềm năng khi giảm về vùng giá trị hấp dẫn đồng thời sự hoảng loạn diễn ra diện rộng.

Xác định cổ phiếu bị định giá thấp: Tìm kiếm cổ phiếu có nền tảng tốt nhưng bị bán tháo quá mức, định giá giá trị doanh nghiệp và xác định vùng giá hấp dẫn, chờ đợi đến cao trào của hoảng loạn để giải ngân mua từng phần.

Đầu tư từng phần: Mua vào từng phần thay vì “bắt đáy” một lần duy nhất, chia tài khoản thành các phần để tham gia từng nhịp, tránh mua hết trong một lần vì sự hoảng loạn của đám đông là không thể đo lường được.

Phòng ngừa rủi ro trong giai đoạn Washout

• Tránh quyết định theo cảm xúc, không bán tháo khi chưa đánh giá kỹ tình hình. Tuy nhiên, cần sàng lọc những rủi ro có thể xảy ra, từ đó ước lượng được những kịch bản có thể diễn ra và lên kế hoạch cho từng kịch bản cụ thể. Hạn chế sử dụng Margin ký quỹ lớn.
• Giảm thiểu rủi ro bằng cách đầu tư vào nhiều ngành nghề khác nhau. Phân bổ tài khoản vào các ngành nghề có thiên hướng phòng thủ kết hợp các ngành nghề có mức độ biến động cao trong thị trường.
• Không bán tháo nếu cổ phiếu có nền tảng tốt, chỉ bị ảnh hưởng tạm thời bởi thị trường, tuy nhiên đó là khi bạn có sự phân bổ hợp lý, tỷ trọng vừa phải, hạn chế sử dụng Margin đòn bẩy.

Kết luận

Washout là một phần không thể thiếu của thị trường chứng khoán. Hiểu rõ về Washout là gì sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra những quyết định đầu tư thông minh hơn, tận dụng tối đa các cơ hội và giảm thiểu rủi ro. Tuy nhiên, thành công trong đầu tư không chỉ phụ thuộc vào việc nắm vững kiến thức về Washout mà còn đòi hỏi sự kiên nhẫn, kỷ luật và một chiến lược đầu tư phù hợp.

Hãy luôn nhớ rằng, thị trường chứng khoán là một cuộc chơi dài hơi và những nhà đầu tư thành công thường là những người có tầm nhìn dài hạn và kiên trì thực hiện kế hoạch của mình.

Nếu bạn vừa bước chân vào lĩnh vực đầu tư và còn thiếu kinh nghiệm, ứng dụng chứng khoán HSC ONE sẽ là người bạn đồng hành hoàn hảo, giúp bạn khởi động hành trình một cách dễ dàng và hiệu quả.

Đồng thời, nền tảng HscEdu với thiết kế trực quan, sinh động cùng hệ thống lưu trữ tiến trình học tập sẽ mang đến trải nghiệm học tập tối ưu, giúp bạn nắm vững kiến thức nhanh chóng. Bắt đầu ngay hôm nay để tự tin vươn lên thành nhà đầu tư chuyên nghiệp, sẵn sàng chinh phục những cơ hội sinh lời hấp dẫn!

Sơn Mai
Account Manager