Chỉ số OBV: Sử dụng OBV để đón đầu xu hướng thị trường

Chỉ số OBV là công cụ kỹ thuật quan trọng giúp Nhà đầu tư dự đoán xu hướng thị trường bằng cách phân tích khối lượng giao dịch. Được phát triển bởi Joseph Granville, OBV giúp nhận diện sức mạnh ẩn sau biến động giá, hỗ trợ Nhà đầu tư đưa ra quyết định giao dịch chính xác hơn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu cách sử dụng OBV để đón đầu xu hướng thị trường hiệu quả.

Chỉ số OBV là gì?

Khái niệm

OBV (On – Balance Volume) – Chỉ báo kỹ thuật khối lượng cân bằng là một chỉ báo động lượng sử dụng dòng khối lượng để dự báo sự thay đổi giá cổ phiếu. Chỉ số OBV được Joseph Granville phát triển và được xuất bản trong quyển sách Granville’s New Key to Stock Market Profits năm 1963.

Granville tin rằng khối lượng là động lực chính đằng sau thị trường và thiết kế chỉ số OBV để dự đoán thời điểm các động thái lớn trên thị trường sẽ xảy ra dựa trên những thay đổi về khối lượng. Trong cuốn sách của mình, ông mô tả các dự đoán do OBV tạo ra là “một lò xo được quấn chặt”. Ông tin rằng khi khối lượng tăng mạnh mà không có sự thay đổi đáng kể nào về giá cổ phiếu, giá cuối cùng sẽ tăng vọt lên hoặc giảm xuống.

Công thức tính chỉ số OBV

OBVn = OBVn-1 ± V (Volume)

Trong đó:

• OBVn là chỉ số OBV ngày giao dịch hiện tại.
• OBVn-1 là chỉ số OBV ngày giao dịch trước đó.
• V (Volume) là khối lượng giao dịch phiên hiện tại.

Khi: 

Giá đóng cửa phiên hiện tại cao hơn giá đóng cửa phiên giao dịch trước thì: 

OBVn = OBVn-1 + V

Giá đóng cửa phiên hiện tại thấp hơn giá đóng cửa phiên giao dịch trước thì: 

OBVn = OBVn-1 – V

Giá đóng cửa phiên hiện tại bằng giá đóng cửa phiên giao dịch trước thì: 

OBVn = OBVn-1

Ví dụ cách tính OBV:

Một cổ phiếu giao dịch từ ngày 27.09.2024 đến ngày 10.10.2024 có chỉ số OBV như sau:

Ngày giao dịch	Giá đóng cửa	Khối lượng giao dịch (cổ phiếu)	OBV
27.09.2024 (thứ 6)	134.200	30.000	0
30.09.2024 (thứ 2)	134.500	32.000	0 + 32.000 = 32.000
01.10.2024 (thứ 3)	135.900	47.000	32.000 + 47.000 = 79.000
02.10.2024 (thứ 4)	135.400	27.000	79.000 – 27.000 = 52.000
03.10.2024 (thứ 5)	134.000	23.000	52.000 – 23.000 = 29.000
04.10.2024 (thứ 6)	134.100	34.000	29.000 + 34.000 = 63.000
07.10.2024 (thứ 2)	134.100	23.000	63.000
08.10.2024 (thứ 3)	133.800	27.000	63.000 – 27.000 = 36.000
09.10.2024 (thứ 4)	135.400	34.000	36.000 + 34.000 = 70.000
10.10.2024 (thứ 5)	141.700	50.500	70.000 + 50.500 = 120.500

Tầm quan trọng của chỉ báo đo lường khối lượng trong phân tích kỹ thuật

Lý thuyết về chỉ số OBV dựa trên sự khác biệt giữa dòng tiền thông minh – tức là các nhà đầu tư tổ chức với các nhà đầu tư nhỏ lẻ trên thị trường. Các nhà phân tích kỹ thuật xem xét chỉ số OBV để theo dõi các nhà đầu tư tổ chức lớn để tìm ra những manh mối đầu tiên cho một chu kỳ tăng hoặc giảm giá cổ phiếu.

Làm sao sử dụng OBV để đón đầu xu hướng thị trường?

Xác định xu hướng tăng/giảm bằng OBV

Theo Granville, những thay đổi về khối lượng – cả về khối lượng và xu hướng khối lượng (tức là khối lượng giao dịch hàng ngày nói chung đang tăng hay giảm) – thường là chỉ báo hàng đầu về những thay đổi trong giá cổ phiếu.

Nói cách khác, các nhà giao dịch theo dõi khối lượng cân bằng trong cổ phiếu có thể mong đợi thấy xu hướng khối lượng tăng thường xuất hiện trước khi giá cổ phiếu bắt đầu tăng. Ngược lại, xu hướng khối lượng giảm được hiểu là tín hiệu cho thấy giá cổ phiếu có khả năng sớm bước vào xu hướng giảm tương ứng. 

Granville cũng đưa ra giả thuyết rằng nếu khối lượng bắt đầu tăng hoặc giảm đáng kể trong khi giá cổ phiếu vẫn tương đối ổn định, thì áp lực mua hoặc bán nhiều hơn cuối cùng có thể dẫn đến một động thái giá rất mạnh theo hướng tăng hoặc giảm – giống như việc mở nắp nồi nước sôi. 

=>>> Thực hành chr báo OBV ngay trên HSC ONE

Sử dụng OBV để xác nhận xu hướng giá

Nhiều nhà giao dịch chỉ sử dụng chỉ báo khối lượng cân bằng như một chỉ báo kỹ thuật xác nhận xu hướng giá cổ phiếu. Ví dụ, khi giá cổ phiếu tăng đều đặn, các nhà giao dịch theo dõi chỉ báo khối lượng cân bằng sẽ mong đợi thấy giá cổ phiếu cũng tăng.

Ví dụ cổ phiếu FPT có xu hướng tăng từ tháng 10/2023 đến tháng 07/2024 cùng với đó là xu hướng tăng của OBV trong cùng khoảng thời gian.

Phát hiện phân kỳ giữa OBV và giá

Tương tự như các chỉ báo động lượng khác, chẳng hạn như MACD, RSI, mức động lượng mạnh hơn của chỉ báo OBV sẽ củng cố xu hướng giá hiện tại. Khi OBV phân kỳ khỏi hướng chuyển động giá của chứng khoán, thì đó có thể là chỉ báo sớm về sự thay đổi xu hướng giá cổ phiếu.

Ví dụ, nếu giá cổ phiếu tiếp tục tăng, nhưng chỉ báo khối lượng cân bằng bắt đầu giảm, điều đó có thể được hiểu là động lực mua trước đó của cổ phiếu đang bắt đầu suy yếu. Giá cổ phiếu có thể sớm đạt đỉnh và chuyển sang hướng giảm. 

Biểu đồ bên trên cho thấy cổ phiếu VNM (Vinamilk) phân kỳ với chỉ báo khối lượng cân bằng. Bạn có thể thấy chỉ số OBV tiếp tục tăng lên trong khi nỗ lực tăng giá đã không vượt được đỉnh, xuất hiện tín hiệu phân kỳ giữa giá cổ phiếu và OBV, giá cổ phiếu chuyển sang hướng giảm với khối lượng giảm. 

Sự phân kỳ đã báo trước chính xác sự thay đổi giá từ xu hướng tăng sang xu hướng giảm diễn ra sau khoảng một tuần kể từ khi xu hướng khối lượng cân bằng chuyển sang hướng giảm. Từ thời điểm đó trở đi, sự sụt giảm liên tục của OBV đã xác nhận xu hướng giảm đang diễn ra của giá.

Những lưu ý khi sử dụng chỉ số OBV

Trong phân tích kỹ thuật không có một chỉ báo nào mang lại tính chính xác tuyệt đối. Dù là một chỉ báo kỹ thuật khá hiệu quả nhưng OBV vẫn có những thiếu sót, phát sai tín hiệu khi được sử dụng một cách độc lập, Stock Insight khuyến nghị nhà đầu tư nên kết hợp sử dụng OBV với các chỉ báo khác như MACD, RSI,…để tăng tính hiệu quả khi đưa ra quyết định.

Tính chất của thị trường thường xuyên bị ảnh hưởng bởi những thông tin bất ngờ gây nhiễu các tín hiệu kỹ thuật, chính vì vậy nhà phân tích kỹ thuật nên xem xét thời điểm sử dụng OBV thích hợp khi loại trừ các thông tin đột biến. 

Kết luận

Để mang lại hiệu quả với chỉ số OBV nhà đầu tư nên luyện tập, ghi chép lại các giao dịch với OBV, kết hợp với các chỉ báo khác sau đó đúc kết lại để tìm ra công thức tối ưu nhất cho bản thân mình. Bên cạnh đó nhà đầu tư cần tìm hiểu và áp dụng thêm các chiến lược quản trị vốn trong giao dịch tài chính.

Nếu bạn là một nhà đầu tư mới, còn thiếu kiến thức và kinh nghiệm, thì app chứng khoán HSC ONE sẽ là giải pháp hoàn hảo giúp bạn bắt đầu dễ dàng hơn.

Quốc Dil
Account Manager