Chỉ số IRR là gì? Cách tính IRR (tính tỷ suất hoàn vốn nội bộ) bằng tay và trên bảng excel

Chỉ số IRR là gì?

Chỉ số IRR (Internal Rate of Return) trong tiếng Việt được gọi là “tỷ suất hoàn vốn nội bộ” là tỷ suất lợi nhuận ước tính mà một dự án hoặc đầu tư phải đạt được để giá trị hiện tại của các dòng tiền đầu tư trở thành 0. Chỉ số này thể hiện khả năng sinh lời của các khoản đầu tư tiềm năng trong doanh nghiệp.

Đây là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực tài chính và đầu tư, giúp nhà đầu tư đánh giá hiệu quả và rủi ro của một dự án, thông qua việc tính toán tỷ suất hoàn vốn nội bộ. Chỉ số IRR cũng giúp nhà đầu tư so sánh hiệu suất của các cổ phiếu hoặc các danh mục đầu tư khác nhau để chọn ra những cơ hội tốt nhất.

Ý nghĩa của chỉ số IRR trong chứng khoán

Chỉ số IRR trong chứng khoán giúp nhà đầu tư đánh giá hiệu quả và rủi ro của một cổ phiếu hoặc một danh mục đầu tư. Nó cho phép nhà đầu tư biết được lợi nhuận tiềm năng mà họ có thể thu được từ các giao dịch chứng khoán. Chỉ số IRR cũng giúp nhà đầu tư so sánh hiệu suất của các cổ phiếu hoặc các danh mục đầu tư khác nhau để chọn ra những cơ hội tốt nhất.

Cách tính chỉ số IRR bằng tay và trên bảng excel

Cách tính chỉ số IRR bằng tay

1. Xác định dòng tiền ròng (Net Cash Flows): Đầu tiên, bạn cần biết các dòng tiền mà dự án hoặc đầu tư sẽ tạo ra trong từng giai đoạn. Điều này bao gồm các đầu tư ban đầu (thường là số tiền bạn phải chi ra để bắt đầu dự án) và các dòng tiền sau thuế từ hoạt động dự án trong từng giai đoạn.
2. Thiết lập phương trình IRR: Chúng ta sẽ giả sử rằng IRR là tỷ suất lãi suất (rate of return) mà khi sử dụng nó để chiết khấu (discount) tất cả các dòng tiền ròng, tổng giá trị hiện tại của chúng sẽ bằng không. Tức là:

Trong đó:

• CF0 là đầu tư ban đầu (negative).
• CF1,CF2,…,CFn là các dòng tiền ròng trong các giai đoạn tương ứng (positive hoặc negative).

Giải phương trình: Bây giờ bạn cần giải phương trình trên để tìm giá trị IRR. Thường thì việc này được thực hiện bằng các công cụ tính toán hoặc phần mềm spreadsheet như Microsoft Excel. Tuy nhiên, để tính bằng tay, bạn cần sử dụng phương pháp thử và sai hoặc sử dụng bảng lãi suất.

• Phương pháp thử và sai: Bạn có thể thử nghiệm với các giá trị khác nhau cho IRR cho đến khi tổng giá trị hiện tại của các dòng tiền ròng tiến đến gần 0. Điều này có thể làm bằng tay hoặc sử dụng máy tính có chức năng tìm kiếm giá trị IRR.
• Sử dụng bảng lãi suất: Một cách khác là tạo một bảng lãi suất và so sánh tổng giá trị hiện tại của các dòng tiền ròng với 0 ở từng giá trị lãi suất khác nhau. Khi bạn thấy giá trị tiến đến gần 0, đó chính là giá trị IRR.

Lưu ý rằng tính IRR bằng tay có thể phức tạp với các dự án có nhiều dòng tiền và nhiều giai đoạn. Sử dụng các công cụ và phần mềm tính toán thường giúp tiết kiệm thời gian và đảm bảo tính chính xác.

Cách tính chỉ số IRR trên bảng Excel

Phương pháp tính trên bảng Excel để tính chỉ số IRR cũng có 3 bước chính:

1. Tạo một bảng tính mới trên Excel.
2. Trong cột A, ghi lại các giai đoạn thời gian tương ứng với dòng tiền ròng.
3. Trong cột B, ghi lại các dòng tiền ròng từ dự án hoặc giao dịch đầu tư.
4. Sử dụng công thức “=IRR(B1:Bn)” với Bn là ô cuối cùng chứa dòng tiền ròng để tính toán chỉ số IRR.

Ví dụ: Giả sử bạn có một dự án đầu tư với các dòng tiền ròng sau:

Năm 0: -100,000 (đầu tư ban đầu)

Năm 1: 30,000

Năm 2: 40,000

Năm 3: 50,000

Năm 4: 60,000

Bạn muốn tính IRR cho dự án này. Trong ô nào đó, bạn nhập công thức sau:

“=IRR(B1:B5)”

Sau đó, bạn nhấn Enter, và Excel sẽ trả về giá trị IRR của dự án.

Lưu ý rằng trong trường hợp dự án phức tạp hơn với nhiều giai đoạn và dòng tiền phức tạp hơn, bạn cần sắp xếp dữ liệu của mình một cách rõ ràng và chính xác để sử dụng công thức IRR.

Ứng dụng của chỉ số IRR

1. Đánh giá khả quan của dự án: IRR được sử dụng để xác định xem một dự án đầu tư cụ thể có đủ hấp dẫn hay không. Nếu giá trị IRR của dự án lớn hơn hoặc bằng lãi suất tối thiểu mà bạn mong muốn hoặc lãi suất thị trường, dự án có thể được coi là khả quan và hấp dẫn.
2. So sánh giữa các dự án khác nhau: IRR cho phép bạn so sánh hiệu suất tài chính giữa các dự án đầu tư khác nhau. Dự án với IRR cao hơn thường được ưa chuộng hơn, vì nó cho thấy khả năng sinh lợi nhuận cao hơn từ dự án đó.
3. Lập kế hoạch tài chính: Các doanh nghiệp sử dụng IRR để đánh giá các quyết định về đầu tư dự án, mở rộng hoạt động, hoặc mua sắm tài sản lớn. IRR giúp họ đưa ra quyết định xem liệu một loạt các dòng tiền dự kiến trong tương lai có thể tạo ra lợi nhuận đủ lớn hay không.
4. Xác định ngưỡng lãi suất đòi hỏi: IRR cũng có thể sử dụng ngược lại để xác định ngưỡng lãi suất mà một dự án hoặc đầu tư cụ thể cần đạt được để trở nên khả quan. Nếu IRR của dự án thấp hơn ngưỡng này, thì dự án có thể không được thực hiện.
5. Đánh giá dự án với dòng tiền phức tạp: IRR không chỉ áp dụng cho các dự án đầu tư đơn giản với các dòng tiền đều nhau. Nó có thể được sử dụng để đánh giá dự án với dòng tiền phức tạp, bao gồm cả các giai đoạn khác nhau, chi phí khác nhau, và dòng tiền ròng khác nhau từng năm.
6. Đánh giá đầu tư cổ phiếu: Trong lĩnh vực đầu tư cổ phiếu, IRR có thể được sử dụng để xác định lợi nhuận kỳ vọng từ việc mua cổ phiếu cụ thể và giữ chúng trong một khoảng thời gian dài. IRR có thể giúp đánh giá rủi ro và lợi nhuận kỳ vọng của cổ phiếu.
7. Lập kế hoạch tài chính cá nhân: Cá nhân có thể sử dụng IRR để đánh giá các quyết định tài chính cá nhân, chẳng hạn như quyết định mua nhà, đầu tư vào giáo dục, hoặc tiết kiệm trái phiếu.
8. Đánh giá rủi ro: IRR không chỉ cung cấp thông tin về lợi nhuận kỳ vọng mà còn giúp đánh giá rủi ro. Nếu IRR của một dự án cao và ổn định, đây có thể là một dấu hiệu tích cực về tính ổn định và khả năng sinh lợi nhuận của dự án.

Ưu điểm và nhược điểm khi sử dụng IRR trong phân tích

Ưu điểm

• IRR tính toán dựa trên dòng tiền ròng và tỷ suất hoàn vốn nội bộ, giúp nhà đầu tư đánh giá rõ ràng hiệu suất đầu tư.
• Chỉ số IRR giúp so sánh và lựa chọn giữa các dự án khác nhau để tìm ra những cơ hội đầu tư tốt nhất.
• IRR cho phép nhà đầu tư biết được lợi nhuận tiềm năng mà họ có thể thu được từ một dự án đầu tư.

Nhược điểm

• Chỉ số IRR không xem xét quỹ đầu tư ban đầu và lợi nhuận sau đó, chỉ dựa trên dòng tiền ròng và tỷ suất hoàn vốn nội bộ.
• IRR có thể không thể hiện được rủi ro của dự án. Một dự án có IRR cao không hẳn là một dự án an toàn và ít rủi ro.
• IRR không phản ánh hết mọi yếu tố đòi hỏi về tài chính, chính sách và kinh tế, có thể dẫn đến đánh giá không chính xác về khả năng sinh lợi của dự án.

Mối quan hệ giữa chỉ số IRR và NPV là gì?

Chỉ số IRR và NPV (Net Present Value – Giá trị hiện tại ròng) đều được sử dụng trong phân tích đầu tư để đánh giá tính khả thi của dự án. Chỉ số IRR là tỷ suất hoàn vốn trong khi NPV là giá trị hiện tại của tất cả dòng tiền ròng được điều chỉnh bởi tỷ lệ lãi suất.

Mối quan hệ giữa chỉ số IRR và NPV có thể được mô tả như sau:

• Nếu IRR lớn hơn tỷ lệ lãi suất, NPV sẽ dương: Dự án được coi là khả quan và sinh lợi.
• Nếu IRR nhỏ hơn tỷ lệ lãi suất, NPV sẽ âm: Dự án không khả quan và không sinh lợi.
• Nếu IRR bằng tỷ lệ lãi suất, NPV sẽ bằng 0: Dự án không có lợi hay mất lợi.

Kết luận

Chỉ số IRR (Internal Rate of Return) là một thước đo quan trọng để đánh giá tính khả thi và lợi nhuận của một dự án đầu tư. Người đầu tư có thể tính toán IRR bằng tay hoặc sử dụng phần mềm như Excel. Chỉ số IRR thường được sử dụng cùng với chỉ số NPV để đánh giá và so sánh giữa các dự án đầu tư khác nhau.

Mặc dù có ưu điểm như giúp đánh giá hiệu suất đầu tư và so sánh giữa các cơ hội đầu tư, IRR cũng có nhược điểm như không đáng tin cậy trong việc đánh giá rủi ro của dự án và không xem xét quỹ đầu tư ban đầu.

Mở tài khoản online chứng khoán HSC ngay hôm nay để bắt đầu hành trình đầu tư cùng nhiều kiến thức được cập nhật tại HSCEdu. Đừng quên thường xuyên cập nhật  tin tức thị trường chứng khoán mới nhất trên Stock Insight bạn nhé!