Làm cách nào chọn cổ phiếu để đầu tư? (Phần 2)

Chọn cổ phiếu để đầu tư không phải là một nhiệm vụ đơn giản, yêu cầu nhà đầu tư cần phân tích và nghiên cứu kỹ lưỡng. Trong bài viết này, Stock Insight sẽ hướng dẫn các bước cần thiết để lựa chọn cổ phiếu tiềm năng, từ việc đánh giá các yếu tố tài chính và hoạt động của công ty đến việc sử dụng các công cụ phân tích thị trường. Hãy cùng khám phá những phương pháp hiệu quả để đưa ra quyết định đầu tư thông minh và tối ưu hóa lợi nhuận.

Tầm quan trọng của việc chọn đúng cổ phiếu

Trong lịch sử hoạt động của ngành chứng khoán đã chứng kiến rất nhiều cổ phiếu từng có giá trị cao nhưng sau đó khi doanh nghiệp có những quyết định sai, hoặc không thể thay đổi kịp theo sự vận động của nền kinh tế đã khiến giá cổ phiếu giảm dần, có những trường hợp biến mất để lại cho nhà đầu tư những thiệt hại nhất định.

Nhưng cũng có những cổ phiếu với khởi đầu khiêm tốn nhưng đã bứt phá vượt lên thành những doanh nghiệp đầu ngành thậm chí dẫn dắt nền kinh tế vươn lên, đi kèm với đó là giá cổ phiếu liên tục tăng trưởng đã giúp nhiều nhà đầu tư trở nên giàu có. Dưới đây là ví dụ biểu đồ giá cổ phiếu cho 2 trường hợp như vậy.

Do đó việc chọn đúng cổ phiếu sẽ quyết định quá trình đầu tư có thành công hay không.

Xác định mục tiêu đầu tư để lựa chọn chính xác loại cổ phiếu

Để có được những quyết định thành công, nhà đầu tư cần phải xác định phương pháp đầu tư và khẩu vị đầu tư phù hợp như: đầu tư ngắn hạn, trung hay dài hạn.

Với mỗi khung thời gian đầu tư sẽ có những ưu và nhược điểm riêng, với khung thời gian dài hạn đòi hỏi sự bình tĩnh kiên trì chờ đợi, với khung thời gian ngắn đòi hỏi khả năng chịu đựng áp lực tâm lý tần suất giao dịch ra quyết định nhanh.

Cùng với việc xác định khung thời gian đầu tư thích hợp là việc xác định mục tiêu lợi nhuận kỳ vọng và mức độ chấp nhận rủi ro. Thị trường chứng khoán là một thị trường có tính kinh tế thị trường cao. Ở đó, khả năng sinh lời kỳ vọng tỷ lệ thuận với mức rủi ro có thể gặp phải, rủi ro cao thì lợi nhuận cao, rủi ro thấp thì lợi nhuận thấp, sẽ không có trường hợp lợi nhuận cao mà rủi ro thấp.

Việc đầu tiên luôn phải nghiên cứu và phân tích cổ phiếu

Bắt đầu với Phân tích cơ bản

Với những nhà đầu tư dài hạn, để có thể yên tâm nắm giữ cổ phiếu lâu dài nhà đầu tư cần có sự hiểu biết sâu sắc về doanh nghiệp ở nhiều khía cạnh, đặc biệt là những yếu tố cơ bản của doanh nghiệp. 

Những yếu tố cơ bản gồm có những yếu tố nội tại doanh nghiệp như: Chất lượng của ban lãnh đạo doanh nghiệp, uy tín, độ minh bạch của ban lãnh đạo, tầm nhìn khả năng điều hành ra quyết định của ban lãnh đạo. Mô hình kinh doanh của doanh nghiệp có bền vững có tạo ra giá trị vững chắc lâu dài doanh nghiệp, cho xã hội, cho cổ đông. Doanh nghiệp có tạo ra được những lợi thế cạnh tranh vượt trội so với đối thủ.

Sức khỏe tài chính của doanh nghiệp có khỏe mạnh. Nhà đầu tư có thể “mổ xẻ” báo cáo tài chính để phân tích các chỉ số tài chính từ đó nhìn ra sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Khả năng tạo ra tăng trưởng của doanh nghiệp trong quá khứ và tương lai.

Rộng hơn sau khi nắm được những yếu tố nội tại của doanh nghiệp nhà đầu tư cần phải nắm bắt được ngành nghề mà doanh nghiệp đang hoạt động. Các đặc trưng của ngành, rào cản ra nhập ngành cao hay thấp, các doanh nghiệp mới có thể dễ dàng tham gia vào hay không. Sự cạnh tranh của các doanh nghiệp trong ngành cao hay thấp, các sản phẩm của các doanh trong ngành có sự khác biệt lớn và có thể dễ dàng thay thế cho nhau hay không.

Sức mạnh trong khi thương lượng với nhà cung cấp hoặc khách hàng của doanh nghiệp như thế nào. Và các quy định của nhà nước sẽ tác động như thế nào với sự phát triển của ngành.

Trên cùng khi phân tích cơ bản của doanh nghiệp là xem xét các yếu tố vĩ mô có tác động như thế nào đến hoạt động của doanh nghiệp. Các yếu tố địa chính trị có thuận lợi cho hoạt động của doanh nghiệp, hay có làm gia tăng rủi ro lên thị trường tài chính. Chu kỳ kinh tế hiện tại có ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động của doanh nghiệp. Tình hình lạm phát và chính sách lãi suất của Ngân Hàng Trung Ương có tác động như thế nào đến thị trường tài chính, có thuận lợi cho cổ phiếu hay không. 

Phân tích kỹ thuật

Trong khi các yếu tố cơ bản là những yếu tố có khả năng tác động chậm nhưng lâu dài lên diễn biến giá của cổ phiếu thì các yếu tố kỹ thuật lại có tác động nhanh hơn, đôi khi là ngay lập tức lên diễn biến của giá cổ phiếu. Do đó phân tích kỹ thuật là phương pháp phù hợp với những nhà đầu cơ ngắn hạn. Tuy nhiên, để có thể đầu cơ ngắn hạn đạt hiệu quả thì nhà đầu tư cần có khả năng ra quyết định nhanh và khả năng chịu được áp lực cao từ việc tần suất ra quyết định liên tục.

Để phân tích kỹ thuật nhà đầu cơ cần phải đọc được diễn biến giá thông qua biểu đồ giá cổ phiếu và kết hợp nó với các chỉ báo kỹ thuật (như MACD, RSI, các đường trung bình động – MA, dải bollinger bands, các đường xu hướng, các mức hỗ trợ, kháng cự,…) cùng với diễn biến khối lượng khớp lệnh tương ứng để có thể tìm ra những điểm mua hay bán.

Một kinh nghiệm mà các nhà đầu cơ chia sẻ đó là để sử dụng phân tích kỹ thuật hiệu quả thì nhà đầu cơ chỉ nên tập trung phân tích vào một nhóm chỉ báo nhất định mà mình thường dùng và sử dụng thành thạo chỉ báo đó. Ngoài ra, nếu càng nhiều chỉ báo cho tín hiệu đồng thuận thì khả năng tín hiệu đó thành công càng cao, nếu nhiều chỉ báo cho tín hiệu khác nhau thì nhà đầu cơ nên thận trọng.

Phân tích và lường trước rủi ro

Đầu tư cổ phiếu là lĩnh vực có mức độ rủi ro cao, do đó trước khi ra các quyết định nhà đầu tư nên phân tích và cân nhắc mức độ rủi ro khi ra quyết định. Những yếu tố có thể ảnh hưởng đến rủi ro khi đầu tư như giá cổ phiếu, khi cổ phiếu tăng lên cao trong thời gian ngắn sẽ có mức rủi ro cao hơn, hay khi giá cổ phiếu đã chạy xa so với định giá của cổ phiếu cũng sẽ mang theo rủi ro lớn.

Ngoài ra yếu tố thị trường cũng là yếu tố ảnh hưởng đến mức độ rủi ro khi đầu tư, khi thị trưởng tăng trưởng nóng cũng hàm ý đẩy mức rủi ro khi đầu tư lên cao hơn.

Quy trình cần có khi lựa chọn cổ phiếu

Theo các phương pháp đầu tư khác nhau nhà đầu tư cũng sẽ có những cách lựa chọn cổ phiếu khác nhau. Với nhà đầu tư cơ bản thì có phương pháp thông dụng là Top – Down, và Bottom – Up. Với nhà đầu cơ thì có thể là tín hiệu dòng tiền, hỗ trợ hay break.

Với phương pháp Top – Down, nhà đầu tư bắt đầu bằng việc nhìn tổng thể nền kinh tế xem đang trong giai đoạn nào của chu kỳ. Sau đó xem xét ngành nghề nào được hưởng lợi trong giai đoạn này. Sau đó tìm kiếm xem trong ngành nghề được hưởng lợi đó thì doanh nghiệp nào có tốc độ tăng trưởng vượt trội hơn cả, doanh nghiệp nào là doanh nghiệp dẫn dắt cả ngành thì thường cổ phiếu đó sẽ là cổ phiếu có sự vượt trội hơn cả.

Ngược lại, với phương pháp Bottom – Up, nhà đầu tư cần phải nghiên cứu rất kỹ về các yếu tố ảnh hưởng đến cơ bản của doanh nghiệp để tìm ra những doanh nghiệp xuất sắc nhất, với phương pháp này nhà đầu tư ít quan tâm đến yếu tố vĩ mô. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần phải hiểu rất sâu sắc về doanh nghiệp.

Với phương pháp dòng tiền nhà đầu tư cần theo dõi diễn biến giao dịch các cổ phiếu trên thị trường liên tục để tìm ra những cổ phiếu nào đang được dòng tiền lớn của thị trường chú ý đến và có thanh khoảng bùng nổ để tham gia đầu tư. 

Tương tự với phương pháp hỗ trợ hay break nhà đầu tư cũng phải quan sát diễn biến giao dịch của các cổ phiếu trên thị trường để tìm những điểm hỗ trợ hay break của cổ phiếu để tham gia đầu tư.

Sau khi lựa chọn được cổ phiếu để đầu tư phù hợp với phương pháp của mình, nhà đầu tư thiết kế chiến lược giao dịch để có thể tối ưu được các quyết định của mình.

Chẳng hạn nhà đầu tư có thể tham khảo chiến lược 5-3-2: ban đầu nhà đầu tư có thể giải ngân 50% giá trị định giải ngân vào đợt đầu tiên, sau đó tiếp tục theo dõi, nếu thấy quyết định lựa chọn cổ phiếu là chính xác nhà đầu tư có thể giải ngân thêm với tỷ lệ 30% và sau đó là 20%, với chiều bán nhà đầu tư cũng có thể làm ngược với chiến lược là 2-3-5. Hoặc nhà đầu tư cũng có thể giải ngân theo chiến lược trung bình giá xuống, …. 

Theo dõi và quản trị đầu tư cổ phiếu

Đầu tư cổ phiếu là một quá trình liên tục và lâu dài, trong khi đầu tư sẽ luôn có thể có những yếu tố bất ngờ có thể xảy ra. Do đó, trong quá trình đó nhà đầu tư cần theo dõi và quản lý hiệu suất đầu tư, để có thể có những điều chỉnh cập nhật phù hợp, loại bỏ những phương án đầu tư kém hiệu quả để thay thế bằng những cơ hội tốt hơn. Điều chỉnh chiến lược đầu tư phù hợp với những diễn biến thị trường.

Quản lý chặt chẽ rủi ro, để nhận ra sớm những rủi ro có thể đến và có chiến lược ứng phó với rủi ro thích hợp. Tăng cường tuân thủ kỷ trong quá trình đầu tư.

Kết luận

Đầu tư cổ phiếu hay đầu tư bất kỳ lĩnh vực gì cũng đều là công việc khó, để có thể đạt được thành quả trong quá trình đầu tư nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ trước khi đưa ra quyết định. Nhà đầu tư cần phải thực sự hiểu mình “đang làm gì”. Có một câu nói được nhắc đi nhắc lại nhiều trong chứng khoán đó là: mua vì cái gì thì bán vì cái đó. Điều đó có nghĩa là nhà đầu tư phải biết tại sao mình mua thì mới có thể quyết định được khi nào nên bán cổ phiếu.

Để làm được những điều trên nhà đầu tư cần liên tục học hỏi, cập nhật những diễn biến mới, điều chỉnh chiến lược đầu tư cho phù hợp sự thay đổi của thị trường. Sẵn sàng đối diện với các quyết sai lầm và sẵn sàng sửa sai khi cần thiết. Nhà đầu tư có thể tham khảo các khóa học đầu tư cơ bản tại HscEdu hoàn toàn miễn phí. 

Xem thêm các bài viết cùng chuyên mục:

Phần 1: Giới thiệu về đầu tư cổ phiếu cho người mới bắt đầu
Phần 3: Chiến lược đầu tư cổ phiếu
Phần 4: Quản lý rủi ro trong đầu tư cổ phiếu

Lâm Quách
Account Manager