Hướng dẫn lập báo cáo tài chính (Cập nhật 2023)

Trước khi bước vào hướng dẫn lập báo cáo tài chính, thì chúng ta cần hiểu rõ về khái niệm báo cáo tài chính là gì. Báo cáo tài chính là một tài liệu quan trọng trong kế toán, giúp cho người quản lý, cổ đông và các bên liên quan khác có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của tổ chức.

Trong hướng dẫn này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về các quy định chung về lập báo cáo tài chính, các bước cụ thể để lập báo cáo tài chính, cùng những lưu ý quan trọng khi làm báo cáo tài chính theo thông tư 200. Hy vọng rằng thông qua hướng dẫn này, bạn sẽ có kiến thức cơ bản và tự tin hơn trong quá trình lập báo cáo tài chính của mình.

Báo cáo tài chính là gì?

Báo cáo tài chính có vai trò quan trọng trong cung cấp thông tin về tình hình tài chính, hoạt động kinh doanh và luồng tiền của một doanh nghiệp. Theo quy định pháp luật tại Khoản 1, Điều 3, Luật Kế toán số 88/2015/QH13, tất cả các doanh nghiệp trong mọi ngành và thành phần kinh tế đều phải thực hiện việc lập và trình bày báo cáo tài chính hàng năm. Đồng thời, các công ty, bao gồm cả các tổng công ty, cũng phải bổ sung báo cáo tài chính tổng hợp (hoặc báo cáo tài chính hợp nhất) vào cuối kỳ kế toán hàng năm, dựa trên báo cáo tài chính của các đơn vị trực thuộc.

Hướng dẫn lập Báo cáo tài chính chi tiết nhất

Báo cáo tài chính gián tiếp và trực tiếp là 2 loại báo cáo tài chính khác nhau được sử dụng để trình bày thông tin tài chính của một tổ chức hoặc công ty. Dưới đây là hướng dẫn cơ bản về cách lập báo cáo tài chính gián tiếp và trực tiếp:

Báo cáo tài chính trực tiếp:

1. Xác định nguồn tài liệu: Để lập báo cáo tài chính trực tiếp, bạn cần xác định nguồn tài liệu tài chính của doanh nghiệp. Điều này bao gồm sổ cái, hóa đơn, báo cáo tài chính nội bộ và các tài liệu tài chính khác.
2. Thu thập thông tin: Thu thập thông tin về tài sản, nợ, lợi nhuận và luồng tiền của doanh nghiệp từ nguồn tài liệu tài chính đã xác định. Điều này bao gồm việc xác định số dư cuối kỳ của tài khoản, tổng cộng các giao dịch trong kỳ, và các yếu tố khác có liên quan.
3. Tổng hợp thông tin: Tổng hợp thông tin từ các nguồn tài liệu tài chính để tạo ra báo cáo tài chính. Điều này bao gồm việc tính tổng các số liệu và phân loại chúng thành các phần chính như tài sản, nợ, lợi nhuận, và vốn chủ sở hữu.
4. Lập báo cáo: Sắp xếp thông tin vào định dạng báo cáo tài chính chính thức. Báo cáo này bao gồm Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động, Bảng lương, và Báo cáo biến động vốn chủ sở hữu.
5. Kiểm tra và xác nhận thông tin: Kiểm tra lại thông tin trong báo cáo tài chính để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ quy định kế toán và tài chính. Điều này bao gồm việc kiểm tra lại các số liệu và tính toán.

Báo cáo tài chính gián tiếp:

1. Xác định nguồn thông tin: Để lập báo cáo tài chính gián tiếp, bạn cần xác định nguồn thông tin tài chính từ các bên thứ ba như công ty kiểm toán hoặc công ty chứng khoán.
2. Nhận thông tin từ bên thứ ba: Thu thập thông tin tài chính từ công ty kiểm toán hoặc công ty chứng khoán. Thông tin này thường bao gồm báo cáo kiểm toán hoặc báo cáo nghiên cứu tài chính.
3. Tổng hợp và đánh giá thông tin: Tổng hợp thông tin từ bên thứ ba và đánh giá tính chính xác và độ tin cậy của thông tin này.
4. Lập báo cáo tài chính: Sắp xếp thông tin từ bên thứ ba vào định dạng báo cáo tài chính chính thức. Báo cáo này cũng bao gồm Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động, Bảng lương, và Báo cáo biến động vốn chủ sở hữu.
5. Kiểm tra và xác nhận thông tin: Kiểm tra lại thông tin trong báo cáo tài chính để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ quy định kế toán và tài chính.

Lưu ý rằng báo cáo tài chính trực tiếp được lập bởi công ty hoặc tổ chức đóng góp thông tin tài chính của họ, trong khi báo cáo tài chính gián tiếp dựa trên thông tin từ bên thứ ba. Báo cáo tài chính trực tiếp thường được sử dụng cho mục đích nội bộ và cho các cơ quan quản lý, trong khi báo cáo tài chính gián tiếp thường được sử dụng để cung cấp thông tin cho nhà đầu tư, cổ đông và các bên liên quan khác.

Một số quy định chung về lập báo cáo tài chính

Đầu tiên, chúng ta cần nắm vững các quy định chung về lập báo cáo tài chính. Quy định này đặc biệt nhấn mạnh việc tuân thủ các quy định của pháp luật, đặc biệt là Luật Kế toán và các thông tư hướng dẫn liên quan. Báo cáo tài chính cần phản ánh đầy đủ, chính xác và minh bạch về tình hình tài chính của tổ chức.

Các phần không thể thiếu trong một báo cáo tài chính bao gồm:

Bảng cân đối kế toán

Bảng cân đối kế toán phản ánh tình hình tài sản, nguồn vốn và nợ phải trả của tổ chức ở một thời điểm cụ thể. Đây là một phần không thể thiếu trong báo cáo tài chính. Bảng cân đối kế toán giúp chúng ta hiểu được cấu trúc tài sản, nguồn vốn và nợ phải trả của tổ chức, từ đó đánh giá được khả năng thanh toán và phát triển của tổ chức.

Bảng lưu chuyển tiền tệ

Bảng lưu chuyển tiền tệ minh bạch quá trình thu, chi và chuyển đổi tiền tệ của tổ chức trong một khoảng thời gian nhất định. Bảng này giúp chúng ta hiểu được nguồn thu, nguồn chi và cách tổ chức quản lý tiền mặt. Ngoài ra, thông qua bảng lưu chuyển tiền tệ, chúng ta cũng có thể đánh giá được khả năng tạo ra tiền mặt và khả năng thanh toán của tổ chức.

Bảng lưu chuyển nguồn vốn

Bảng lưu chuyển nguồn vốn phản ánh nguồn vốn của tổ chức trong một khoảng thời gian cụ thể. Nguồn vốn này bao gồm vốn chủ sở hữu, các khoản vay và các nguồn khác. Bảng lưu chuyển nguồn vốn giúp chúng ta hiểu được cấu trúc nguồn vốn của tổ chức và đánh giá được khả năng tài chính và tình hình cung cấp vốn của tổ chức.

Thuyết minh báo cáo tài chính

Thuyết minh báo cáo tài chính là một tài liệu đi kèm với báo cáo tài chính, giúp giải thích rõ ràng về các con số và thông tin trong báo cáo tài chính. Thuyết minh báo cáo tài chính cung cấp thêm thông tin về các khoản thu, chi, vốn chủ sở hữu và các khía cạnh tài chính khác của tổ chức. Đây là một phần quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và hiểu rõ hơn về tình hình tài chính của tổ chức.

5 lưu ý khi làm báo cáo tài chính theo thông tư 200

Khi làm báo cáo tài chính theo thông tư 200, chúng ta cần lưu ý các điểm sau:

1. Áp dụng các quy định của thông tư: Chúng ta phải tuân thủ đầy đủ các quy định của thông tư 200 trong quá trình lập báo cáo tài chính. Thông tư này điều chỉnh việc lập báo cáo tài chính cho tổ chức kinh tế và cá nhân tự kinh doanh. Điều này bao gồm cả việc tuân thủ các nguyên tắc và phương pháp lập báo cáo.
2. Xác định đối tượng báo cáo: Trước khi lập báo cáo tài chính, chúng ta cần xác định rõ đối tượng báo cáo. Đối tượng này có thể là các cơ quan quản lý nhà nước, các đối tác kinh doanh, cổ đông, người lao động và công chúng. Việc xác định đúng đối tượng báo cáo giúp định rõ phạm vi và nội dung của báo cáo.
3. Tuân thủ quy trình kiểm toán: Thông tư 200 yêu cầu các tổ chức kinh tế phải thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính. Như vậy, chúng ta cần tuân thủ quy trình kiểm toán trong quá trình lập báo cáo tài chính. Điều này bao gồm việc chuẩn bị các chứng từ, bằng chứng và tài liệu liên quan đầy đủ để kiểm toán viên có thể tiến hành kiểm toán.
4. Bảo mật thông tin: Khi làm báo cáo tài chính, chúng ta cần bảo mật thông tin liên quan. Điều này đảm bảo rằng thông tin tài chính chỉ được công bố cho các đối tượng báo cáo được ủy quyền và được bảo vệ khỏi việc sử dụng sai mục đích. Việc bảo mật thông tin cũng giúp đảm bảo tính minh bạch và tin cậy của báo cáo.
5. Cập nhật theo quy định: Cuối cùng, chúng ta cần cập nhật báo cáo tài chính theo các quy định của thông tư 200. Việc này được thực hiện để đảm bảo tính chính xác và tương thích của báo cáo với các quy định pháp luật hiện hành.

Kết luận

Lập báo cáo tài chính là một quy trình quan trọng trong quản lý tài chính của một tổ chức. Việc tuân thủ các quy định chung và hướng dẫn cụ thể, như thông tư 200, được quy định là cần thiết để đảm bảo tính chính xác và minh bạch của báo cáo. Hy vọng rằng với hướng dẫn này, bạn sẽ có kiến thức cơ bản và tự tin hơn trong việc lập báo cáo tài chính của mình.

Mở tài khoản online chứng khoán HSC ngay hôm nay để bắt đầu hành trình đầu tư cùng nhiều kiến thức được cập nhật tại HSCEdu. Đừng quên thường xuyên cập nhật  tin tức thị trường chứng khoán mới nhất trên Stock Insight bạn nhé!